Liên hiệp châu Phi vận động ngưng bắn tại Libya

  • Elizabeth Arrott

Phe nổi dậy trang bị vũ khí tiến vào Ajdabiya, 10/4/2011

Một phái đoàn của Liên Hiệp châu Phi đang tìm cách thương thuyết một cuộc ngưng bắn cho Libya, hiện đang họp với nhà lãnh đạo Moammar Gadhafi và những thành viên của Hội Đồng Quốc Gia Chuyển Tiếp.

Các máy bay chiến đấu của NATO dường như đã chặn được một vụ tấn công mới vào thành phố Ajdabiya ở miền đông do quân nổi dậy chiếm giữ, nhưng vùng cấm bay được thành lập dường như không tạo được sự khác biệt nhiều trong việc ngăn chặn giao tranh tại Libya, cộng đồng quốc tế đã gia tăng những nỗ lực để vận động một cuộc ngưng bắn.

Một phái đoàn của Liên Hiệp châu Phi, với những nhà lãnh đạo của Nam Phi, Mauritania, Mali, Uganda và Congo cho biết họ muốn chấm dứt ngay tình trạng thù nghịch. Phái đoàn này cũng đang tìm cách cung cấp trợ giúp nhân đạo đều đặn và bắt đầu một cuộc đối thoại giữa chính phủ Libya và phe chống đối. Các đặc sứ châu Phi nói rằng Libya cũng cần phải lập kế hoạch cho một thời kỳ chuyển tiếp đưa đến cải tổ. Một cuộc thảo luận như thế có rất ít tác dụng đối với giới lãnh đạo quân nổi dậy, phe vẫn duy trì lập trường sẽ không chấp nhận bất cứ một dàn xếp nào mà không có chuyện từ bỏ quyền bính của ông Gadhafi. Liên Hiệp châu Phi và Thổ Nhĩ Kỳ, là nước cũng đang thúc đẩy tìm một giải pháp ngoại giao để chấm dứt cuộc xung đột, hiện đang bị đông đảo công chúng ở đông Libya theo dõi với con mắt ngờ vực, cho là nước này quá thân cận với ông Gadhafi và nhắm vào số dầu hỏa phong phú mà chính phủ của ông đại diện.

Nhưng phát ngôn viên báo chí của phe nổi dậy, ông Mustafa Gheriani nói rằng Hội Đồng Quốc Gia Chuyển Tiếp chưa được nghe chính xác về những gì mà những sáng kiến ngoại giao đề nghị. Ông nói: "Vào lúc này thật khó mà chúng tôi có thể nói là Hội Đồng Quốc Gia Chuyển Tiếp nghĩ gì hay sẽ đưa ra lời bình luận gì. Chúng tôi chỉ biết chờ cho đến khi Hội Đồng nhận được đề nghị chính thức và chúng tôi sẽ thấy phúc đáp của Hội Đồng ra sao."

Phe nổi dậy đã nói là họ sẽ tôn trọng một cuộc ngưng bắn nếu binh sỹ chính phủ rút khỏi những vị trí mà họ kiểm soát, một chuyện khó có thể xảy ra. Đại tá Gadhafi đã tuyên bố một cuộc ngưng bắn trước đó, nhưng lực lượng của ông vẫn tiếp tục giao tranh.

Dường như chính phủ muốn đề nghị vài nhượng bộ, với quốc hội đang thảo luận về quyền tự do rộng rãi hơn và có thể có một hiến pháp mới.

Thêm vào với cuộc giao tranh tại Ajdabiya và thị trấn Brega gần đó, phe nổi dậy tiếp tục giao tranh với quân chính phủ tại Misrata, thành phố cuối cùng mà phe nổi dậy còn giữ được tại miền tây. Một tàu của Hội Chữ Thập Đỏ đã ghé được vào bến hôm thứ Bảy, mang theo các tiếp liệu y tế rất cấn thiết đến.

NATO cho hay trong những ngày gần đây liên minh đã triệt hạ được một số xe cộ có trang bị vũ khí của các lực lượng trung thành với ông Gadhafi quanh Misrata. Nhưng tình hình nhân đạo vẫn còn rất thê thảm, 6 tuần kể từ khi cuộc nổi dậy bắt đầu.