LHQ báo động về tình hình Myanmar, giữa nguy cơ đảo chính quân sự

Các ủng hộ viên của quân đội Myanmar mang cờ xí tham gia cuộc biểu tình phản đối Ủy ban Bầu cử ở Yangon, Myanmar, ngày 29/1/2021. REUTERS/Shwe Paw Mya Tin

Liên Hiệp Quốc và các chính phủ phương Tây hôm 29/1 lên tiếng cảnh báo về những đe dọa của quân đội Myanmar, làm dấy lên lo ngại về một cuộc đảo chính sau một cuộc bầu cử mà quân đội cho là gian lận.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết ông đang theo dõi những diễn biến ở Myanmar, sau khi quân đội nước này tuyên bố sẽ hành động nếu những khiếu nại về cuộc bầu cử không được giải quyết.

Một phát ngôn viên của quân đội Myanmar hôm thứ Ba từ chối, không loại trừ khả năng quân đội lên chiếm quyền.

Trong một tuyên bố khác, Úc, Anh, Canada, Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ cùng 12 quốc gia khác, kêu gọi quân đội Myanmar "tuân thủ các quy tắc dân chủ".

Tuyên bố này nói các nước ký tên phản đối "bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay đổi kết quả bầu cử hoặc cản trở tiến trình chuyển đổi dân chủ của Myanmar".

Một phát ngôn viên quân đội không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Các cuộc đàm phán giữa chính phủ dân sự và quân đội không thể xoa dịu căng thẳng trước khi quốc hội khai mạc vào ngày thứ Hai tuần tới. Một phát ngôn viên của đảng cầm quyền cho biết những người biểu tình ủng hộ quân đội đã tập trung tại hai thành phố.

Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD) do bà Aung San Suu Kyi lãnh đạo, đắc thắng trong cuộc bầu cử ngày 8/11/2020, cuộc bầu cử thứ nhì được các nhà quan sát quốc tế coi là tự do và công bằng kể từ năm 2011, khi kết thúc chế độ quân phiệt tại Myanmar.

Quân đội tố cáo bầu cử gian lận, điều mà ủy ban bầu cử phủ nhận, dẫn đến cuộc đối đầu trực diện nhất từ trước đến nay giữa chính phủ dân sự và quân đội.

Hiến pháp Myanmar dành 25% số ghế trong quốc hội cho quân đội, và quân đội yêu cầu giải quyết những khiếu nại của họ trước hôm thứ Hai, khi quốc hội tái triệu tập.

Một nhà ngoại giao phương Tây ở Yangon nói hiện rất khó để xác định các thông tin về tình hình Myanmar, nhưng nếu xảy ra một cuộc đảo chính sẽ là một "thảm họa".

Bà Aung San Suu Kyi, điền phiếu bầu trong cuộc bầu cử ở thủ đô Naypyitaw, ngày 29/10/2020.


Bà Suu Kyi chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về vụ tranh chấp này. Một phát ngôn viên của NLD cho biết các đảng viên NLD đã gặp các nhà lãnh đạo quân đội hôm thứ Năm 28/1 để đàm phán. Tuy nhiên, người phát ngôn cho biết thêm rằng cuộc họp đó "không thành công".

Hôm 28/1, sử gia Thant Myint-U viết trên trang Twitter của ông rằng Myanmar có đang có nguy cơ "rơi vào một cuộc khủng hoảng hiến pháp nguy cấp nhất kể từ khi loại bỏ tập đoàn quân phiệt cũ vào năm 2010".

Một lãnh đạo thanh niên của NLD cho biết nhiều người lo sợ chế độ quân sự sẽ lên cầm quyền trở lại.