Du khách đến San Francisco có nhiều nơi để thăm. Cầu đỏ Golden Gate, Palace of Fine Arts, Pier 39. Đi du thuyền trên vịnh ngắm thành phố, thăm quần đảo ngục tù Alcatraz hay vào xem phố Tầu ngập lồng đèn đỏ, cờ đỏ, cờ Đài Loan, thăm tượng Nữ thần Dân chủ được dựng lên ở đó để tưởng nhớ nạn nhân biến cố Thiên An Môn năm 1989.
Nếu có thời gian nhiều hơn có thể đi chơi Santa Cruz, Stinson hay Big Sur là vùng biển. Thăm thôi chứ không tắm được vì nước lạnh lắm. Không thích biển thì lên Lake Tahoe, Yosemite với núi, hồ và thác nước là những cảnh đẹp thiên nhiên, hùng vĩ. Thích thử rượu nho có vùng thung lũng Napa và Sonoma.
Với du khách Việt, một giờ lái xe xuôi nam từ San Francisco là “thung lũng hoa vàng” hay còn gọi là “thung lũng điện tử” của vùng San Jose với hơn một trăm nghìn người Việt sinh sống. Ở đó có Little Saigon là khu Grand Century, Vietnam Town cùng với Lion Plaza cách nhau không xa lắm là những nơi tập trung nhiều nhà hàng, cơ sở thương mại của người Việt.
Vườn nho của Robert Mondavi (ảnh Bùi Văn Phú)
Gần đây, có người Việt qua Mỹ du lịch còn muốn thăm “thung lũng rượu nho” ở Napa và Sonoma.
Sau nhiều năm người Việt uống bia như nước, chiếm kỉ lục thế giới về mức tiêu thụ bia, và uống các loại rượu mạnh, bây giờ trong nước đã biết nhiều đến rượu nho hơn nên đối với một số du khách Việt địa danh Napa đang trở thành thân quen. Có lẽ nhờ những phóng viên, ca sĩ, nghệ sĩ Việt và người Việt hải ngoại đã có dịp đến đây rồi về kể chuyện cho người trong nước nghe.
Về cách gọi tên, “rượu vang” nghe hay hơn “rượu nho”. Vang là âm từ “vin” trong tiếng Pháp. Vang trắng (white wine), vang đỏ (red wine). Gọi rượu nho trắng, rượu nho đỏ hay rượu nho ngọt nghe dài dòng.
Nhiều năm qua tôi đã làm người hướng dẫn du lịch cho các bạn thân quen đến thăm “kinh đô rượu nho” của nước Mỹ nằm dọc trên xa lộ 29, sau khi đi qua downtown Napa, tới Yountville, St. Helen và vào sâu hơn nữa là Callistoga. Trên đoạn đường chừng mười cây số này hai bên và xa hơn chút về phía núi tất cả có đến 50 nơi sản xuất vang các loại.
Hầm rượu V.Sattui có chỗ pic-nic cho du khách (ảnh Bùi Văn Phú)
Đưa bạn vào vùng trồng nho, tôi hay ghé những nơi mang thương hiệu rượu mình thích và thường uống. Thích theo vị riêng của mình thôi chứ chẳng phải là người sành điệu gì về rượu vang.
Franciscan là nơi ghé đầu tiên để bạn tận mắt thấy những cánh đồng nho mầu xanh lá xa thăm thẳm. Ở đây bạn có thể thử ly vang đầu tiên.
Kế đến là V.Sattui. Tôi thích nơi đây nhất vì ngoài rượu còn có cửa hàng bán patê, phôma, bánh mì và có chỗ để pic-nic. Sau khi thử rượu, tham quan vườn nho, hầm rượu, ra ngồi trên bãi cỏ, dưới những tàn cây xanh mà thưởng thức những chai rượu vừa mua cùng với bánh mì, patê, phôma trong khung cảnh thơ mộng như ở miền quê nước Pháp.
Dĩ nhiên ở đây có rất nhiều các loại rượu nho, từ vang trắng, vang đỏ đến vang ngọt có mùi vị rất hấp dẫn. Còn patê ngỗng, patê vịt rất ngon. Phôma dê, phôma ngỗng cũng không thiếu. Có thứ trông tưởng ngon, khi mở ra mới thấy mùi khó chịu.
Cuối tuần mùa hè còn có lò nướng bán BBQ, hot dog các loại nên du khách rất đông. Xe được cho vào đậu giữa những hàng nho đang ra trái. Muốn thử khách cứ tự nhiên hái, bỏ vào miệng để thấy nho làm rượu thật chát, không ngọt như nho ăn bán ngoài siêu thị.
Napa là kinh đô của rượu nho Mỹ (ảnh Bùi Văn Phú)
Sau bữa trưa tại sân cỏ V.Sattui với những món ăn uống rất tây, nếu không phải lái xe, mời bạn cứ tiếp tục đi thử rượu. Lên phía bắc có Sterling. Trên đường về có Beringer, Robert Mondavi.
Nếu muốn thử rượu sang mời bạn đến Stags’ Leap xa xa trên phía núi. Rượu ở đây nổi tiếng vì đã được Tổng thống Ronald Reagan dùng trong dạ tiệc đón Tổng Bí thư Liên Xô Mikhail Gorbachev thăm Hoa Kỳ năm 1987. Tổng thống Barack Obama cũng đã dùng vang của hầm rượu này để đãi Nữ hoàng Elizabeth II của Anh vào năm 2011. Một chai Stags’ Leap ít nhất cũng gần trăm đô.
Nói chung rượu nho ở Napa không phải tự nhiên mà nổi tiếng. Nhờ thiên nhiên là đất, sương và nắng mưa là một chuyện, còn sản xuất là nhờ có những nghiên cứu khoa học được thực hiện bởi những giáo sư của Đại học UC Davis ngay bên cạnh để luôn giúp cải tiến việc trồng, hái nho và tiến trình làm rượu đạt được chất lượng cao, hợp với sở thích của người tiêu dùng.
Ngày nay có nhiều người châu Á cũng đầu tư vào trồng và sản xuất rượu nho. Theo một bài báo trên Wall Street Journal ngày 23/12/2014, trong năm 2014 số người nước ngoài đã mua những vườn nho và cơ sở sản xuất rượu nho ở Napa nhiều nhất là từ Trung Quốc, kế đến là Nam Triều Tiên và thứ ba là Việt Nam.
Như thế hiện nay có những chủ nhân hầm rượu ở Napa là người từ Việt Nam làm chủ. Sự kiện này cũng cho thấy trong vài năm qua đã có những sinh hoạt văn nghệ, gây quỹ hay họp mặt của người Việt vùng Vịnh San Francisco được tổ chức trong vườn nho tại thung lũng này.
Không chỉ người trong nước bỏ tiền đầu tư vào rượu nho ở Hoa Kỳ, người Mỹ gốc Việt cũng có. Năm ngoái ông Hoàng Kiều đã bỏ ra 12 triệu đô mua 20 mẫu tây đất, trong đó có 13 mẫu là vườn nho của nhà sản xuất rượu nổi tiếng Robert Mondavi.
Số liệu về đầu tư vào công nghệ làm rượu nho từ nước ngoài trên báo Wall Street Journal (ảnh Bùi Văn Phú)
Đầu tháng 11 năm ngoái ông tổ chức khai trương Kieu Hoang Estates hết sức sang trọng với 300 khách mời, có nữ diễn viên Li Bingbing đến cắt băng khai mạc và quảng cáo cho rượu của ông, đã bắt đầu được sản xuất từ năm 2012. Hôm đó cũng có nhiều người mẫu tóc vàng lộng lẫy quảng cáo sản phẩm KKMY cho công ti dược phẩm RAAS cũng do ông điều hành.
Ông Kiều đang cho sản xuất loại rượu mang tên Kieu Hoang Winery, được gọi là People’s Wine, dịch ra tiếng Việt là “Vang Nhân Dân” hay “Rượu nho Nhân Dân”, nghe có âm hưởng xã hội chủ nghĩa. Nhưng giá một chai rượu bình thường thôi cũng không thấp, từ 30 đến 50 đô-la.
Là tỉ phú đô la trong ngành dược phẩm, ông Kiều từng vào Việt Nam làm ăn thất bại, nhưng thành công ở Trung Quốc. Nay sản xuất vang, ông cũng đang nhắm vào đất nước hơn một tỉ người này.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.