Tại lễ trao giải Oscar, dự kiến diễn ra ở Los Angeles tối ngày 12/3, Ke Huy Quan và Hong Chau sẽ là những diễn viên gốc Việt đầu tiên trong lịch sử của giải thưởng điện ảnh danh giá nhất hành tinh được xướng tên cho các đề cử năm nay.
Ke Huy Quan, người từng được biết tiếng cách đây vài thập kỷ khi là một ngôi sao nhí trong bộ phim “Indiana Jones and the Temple Doom” của đạo diễn Steven Spielberg, được đề cử cho hạng mục “Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất” cho vai diễn của anh trong bộ phim hài kịch “Everything Everywhere All at Once”. Bộ phim đã giành được 11 đề cử Oscar cho năm nay, bao gồm cả “Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất” cho Dương Tử Quỳnh (Michelle Yeoh).
Còn Hong Chau, nữ diễn viên bắt đầu được biết tiếng nhiều qua vai diễn đột phá trong Downsizing cách đây 5 năm, được đề cử cho hạng mục “Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất” trong bộ phim chính kịch tâm lý “The Whale”, trong đó có sự xuất hiện của nam diễn viên chính Brendan Fraser, người được khán giả Việt Nam biết tới qua các vai diễn trong phim “The Quiet American” (Người Mỹ trầm lặng) và “The Mummy” (Xác ướp Ai Cập).
Đây là những đề cử Oscar đầu tiên cho cả Ke Huy Quan và Hong Chau, những diễn viên có nguồn gốc Việt Nam và tới Mỹ cùng gia đình với tư các là các di dân tị nạn chiến tranh. Đây cũng là lần đầu tiên các diễn viên gốc Việt giành được đề cử tại giải thưởng của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ, một mơ ước trong sự nghiệp của nhiều diễn viên.
Trong “Everything”, Ke Huy Quan, còn được biết với cái tên Jonathan Ke Quan, vào vai người chồng của nhân vật do Dương Tử Quỳnh đóng. Vai diễn này đã mang lại cho anh giải Quả cầu vàng hồi tháng 1, qua cả mặt đàn anh gạo cội Brad Pitt. Diễn viên 52 tuổi cũng đã trở thành diễn viên nam đầu tiên của châu Á giành giải nam diễn viên phụ xuất sắc nhất tại giải “Screen Actors Guild Awards” hồi cuối tháng trước.
Ke Huy Quan, người từng đóng chung với Harrison Ford khi mới 12 tuổi trong loạt phim Indiana Jones đầu những năm 1980, cũng đã thắng hầu hết các giải thưởng được xem là dự đoán cho thành công ở Oscar, trong đó có BAFTA và Independent Spirit Awards, cho vai diễn trong bộ phim đánh dấu sự trở lại của anh sau hàng thập kỷ vắng bóng trên màn ảnh.
“Đây là điều mà tôi đã mong mỏi từ lâu lắm rồi nhưng tôi không nghĩ điều này sẽ đến với tôi,” Ke Huy Quan nói với các phóng viên sau khi nhận giải Spirit Awards ở Santa Monica, California, hôm 4/3, theo IndieWire, trang mạng chuyên về điện ảnh.
Còn trong “The Whale”, Hong Chau vào vai một nữ y tá và là người bạn của nhân vật do Fraser thủ vai khi chăm sóc anh, một giáo viên béo phì đang muốn được kết nối lại với đứa con gái trước khi quá muộn. Vai diễn của cô cũng mang về cho nữ diễn viên 43 tuổi những đề cử sáng giá của các giải thưởng, gồm SAG Awards, BAFTA và Gotham bên cạnh Oscar.
Hong Chau, theo New York Times, cho biết cô vẫn đang “phân loại chính xác cảm xúc của mình” về đề cử Oscar cho cô. “Thành thực mà nói, cảm giác của tôi với đề cử này là một sự nhẹ nhõm,” Hong Chau nói.
Đạo diễn gốc Việt Duc Nguyen, người có ba bộ phim tài liệu về người tị nạn Việt Nam đến Mỹ, cho rằng ông cảm thấy “hãnh diện” khi thấy các diễn viên gốc Á, đặc biệt là có nguồn gốc Việt Nam, được đề cử cho giải Oscar năm nay.
Từ trại tị nạn đến Hollywood
Cả Ke Huy Quan và Hong Chau đều là những người tị nạn chiến tranh Việt Nam đến Mỹ khi còn nhỏ cùng với gia đình. Với họ, được đề cử Oscar là một giấc mơ mà họ chưa bao giờ dám mơ tới.
“Tôi thức dậy mỗi sớm mai và nghĩ rằng mọi thứ đang là một giấc mơ,” Ke Huy Quan nói với ScreenDaily sau khi giành được giải SAG Awards cho nam diễn viên phụ xuất sắc nhất hôm 26/2.
Ke Huy Quan sinh ra ở Sài Gòn, Việt Nam, trong một gia đình gốc Hoa. Gia đình anh phải rời bỏ Việt Nam, khi anh 7 tuổi, sau khi quân Bắc Việt chiếm được Sài Gòn. Họ ở trong trại tị nạn ở Hong Kong một năm trước khi tới Mỹ vào năm 1979.
Còn Hong Chau được sinh ra trong một trại tị nạn ở Thái Lan sau khi bố mẹ cô đưa cả gia đình thoát khỏi Việt Nam và trước khi đặt chân được đến nước Mỹ để nhập cư. Cô lớn lên ở New Orleans và theo ngành điện ảnh và truyền hình ở Đại học Boston trước khi theo đuổi nghề diễn.
Với hai đề cử này, Ke Huy Quan và Hong Chau đã làm nên một bước đột phá cho sự hiện diện của các gương mặt châu Á trong ngành điện ảnh thế giới.
Các gương mặt châu Á và những bộ phim về châu Á đang trở nên được yêu chuộng tại Hollywood trong những năm gần đây giữa bối cảnh làng điện ảnh Mỹ và thế giới ngày một trở nên đa dạng và chấp nhận nhiều hơn những diễn viên mà trước đây chỉ vài những vai phụ hoặc góp mặt trong vài phút.
Trước khi Ke Huy Quan và Hong Chau trở thành những diễn viên gốc Á được đề cử Oscar, các bộ phim của người Mỹ gốc Á về đề tài châu Á đã “chiếm sóng” trên màn bạc trong khoảng 5 năm trở lại đây.
“Crazy Rich Asians” là bộ phim đầu tiên với toàn các diễn viên gốc Á đã gây sốt ở Hollywood trong 5 năm qua. Sau đó bộ phim bom tấn “Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings” cũng đã đưa tên tuổi diễn viên gốc Á Simu Liu được biết tiếng hơn khi tạo ra hình ảnh siêu anh hùng Mỹ gốc Á đầu tiên. Ngoài ra, các bộ phim như Minari, trong đó nữ diễn viên Hàn Quốc Youn Yu-jung giành giải Oscar cho vai phụ xuất sắc nhất năm 2021, hay “The Farewell” hoặc phim hoạt hình Disney “Raya and the Last Dragon” cũng đưa hình ảnh và văn hóa châu Á lên màn ảnh Hollywood.
James Hong, diễn viên 94 tuổi cùng đóng trong “Everything” với Ke Huy Quan và từng xuất hiện trong bộ phim có huyền thoại Hollywood Clark Gable cách đây 70 năm, nói rằng ông đã từng chứng kiến thời kỳ diễn viên châu Á không thể có chỗ đứng trong làng điện ảnh Mỹ.
“Những nhà sản xuất (lúc đó) nói rằng người châu Á không đủ giỏi và họ không thể làm phim bán chạy,” ông Hong, người bắt đầu sự nghiệp diễn xuất từ những năm 1905, nói. “Nhưng hãy nhìn chúng tôi bây giờ này?”
Diễn viên gốc Á ‘lên ngôi’
Để có được đề cử danh giá của Viện Hàn lâm Điện ảnh Mỹ, cả Ke Huy Quan và Hong Chau đều phải trải qua những thời điểm tưởng chừng như có thể khiến họ lùi bước nếu không vì đam mê để theo đuổi nghiệp diễn trong một thế giới mà các diễn viên châu Á khó tìm được chỗ đứng.
Sau khi trở thành diễn viên nhí gốc Á danh tiếng từ bộ phim “Indiana Jones and the Temple of Doom” vào năm 1984 và “The Goonies” vào năm 1985, Ke Huy Quan gần như biến mất khỏi màn ảnh khi chỉ có được những vai diễn nhỏ trong các bộ phim sau đó.
Dù tốt nghiệp trường Nghệ thuật điện ảnh của Đại học Los Angeles, Ke Huy Quan đã phải vật lột tìm kiếm vai diễn trong nhiều thập kỷ mặc dù trước đó là một ngôi sao nhí. Cho biết trong phát biểu khi nhận giải thưởng SAG Awards hôm 26/2, Ke Huy Quan nói rằng anh đã phải rời xa sự nghiệp diễn xuất trong nhiều năm “bởi vì có rất ít cơ hội” cho các diễn viên gốc Á.
Với Hong Chau, cô cũng phải vật lộn trong nghề để trụ vững khi là một diễn viên gốc Á.
Nói với New York Times sau khi được đề cửa Oscar về những khó khăn của mình, Hong Chau cho biết trong toàn bộ sự nghiệp của cô, cô luôn bị xem là “kẻ yếu thế” phải “tìm mọi cách để có được các vai diễn.”
Hong Chau đã từng được nhiều người mong đợi sẽ được đề cử Giải Quả cầu vàng cho vai diễn phụ xuất sắc nhất trong bộ phim truyền hình Downsizing, trong đó cô đóng cạnh tài tử Matt Damon. Tuy nhiên tên của cô cuối cùng đã không nằm trong danh sách đề cử năm 2017 bởi cô là một diễn viên gốc Á.
“Quang cảnh giờ đã khác hơn trước đây rồi,” Ke Huy Quan nói trong bài phát biểu khi nhận giải thưởng SAG Awards cho vai diễn của anh trong “Everything”.
Theo đạo diễn Duc Nguyen, người có hơn 20 năm hoạt động trong ngành điện ảnh, với sự phát triển mạnh mẽ của cộng đồng gốc Á và sự thay đổi của xã hội Mỹ khi muốn có sự đa dạng hơn trong mọi lĩnh vực, các diễn viên gốc Á đang có chỗ đứng hơn trong làng điện ảnh và những nỗ lực của họ đang được nhìn nhận nhiều hơn.
“Thời đại hôm nay rất tốt cho người gốc Á châu vì (họ) có nhiều cơ hội hơn,” anh Duc nói nhưng cũng cho rằng cả Ke Huy Quan và Hong Chau là những diễn viên đã nỗ lực hết mình và theo đuổi sự nghiệp trong làng giải trí đầy cạnh tranh và ít chỗ cho người gốc Á.
“Những người tị nạn đến đây, họ chỉ muốn con cái mình lớn lên làm những việc (dễ dàng) thành công như bác sỹ, kỹ sư,” anh Duc Nguyen, người cũng theo đuổi nghề đạo diễn phim dù cho rằng khó kiếm ra nhiều tiền, nói. “(Tôi) ngưỡng mộ những người nào hy sinh (sự nghiệp) của mình, những lựa chọn của mình vì sinh sống bằng ngành điện ảnh và nghiệp diễn viên rất là khó.”
Ke Huy Quan cho biết anh phải vật lộn với nghề rất nhiều, thậm chí ngay cả sau khi đóng xong bộ phim “Everything”, đến nỗi anh đã mất bảo hiểm y tế cho đến gần đây khi nhận được các vai diễn tiếp theo sau thành công của bộ phim đang được đề cử Oscar, theo IndieWire.
Sự trở lại của Ke Huy Quan với vai diễn dù phụ nhưng được các nhà phê bình điện ảnh đánh giá là xuất sắc. Đạo diễn Duc Nguyen, người đã ngưỡng mộ Ke Huy Quan khi anh là ngôi sao nhí trong bộ phim “Indiana Jones”, cũng ca ngợi tài năng của nam diễn viên khi trở lại sau nhiều thập kỷ để có được thành công trong một vai diễn khó, tạo ra một hình ảnh hoàn toàn mới.
Trong bài phát biểu đầy cảm xúc, Ke Huy Quan đã khích lệ những người nghệ sỹ đang còn đang vật lộn với các vai diễn là hãy “tiếp tục làm việc” bởi vì “ánh hào quang một ngày nào đó sẽ tìm đến bạn.”
Còn đạo diễn Duc Nguyen thì hy vọng rằng những nghệ sỹ và những nhà làm phim gốc Việt sẽ nhận được sự ủng hộ nhiều hơn của cộng đồng để có thể một ngày nào đó đưa được những câu chuyện của người Việt lên màn ảnh và được vinh danh tại các giải thưởng danh giá như Oscar.