Hamas, nhóm Hồi giảo bảo thủ người Palestine, khiến Israel bất ngờ hôm thứ Bảy khi phát động cuộc tấn công lớn nhất trong nhiều thập niên, với các tay súng băng qua lãnh thổ tiến vào các ngôi làng của Israel, giết chết hàng chục người và đưa con tin trở về Gaza.
Israel đáp trả bằng các cuộc không kích ồ ạt sâu bên trong dải đất ven biển, giết chết hàng chục người và làm bị thương hàng trăm người và tuyên bố một sự trả đũa chưa từng có.
“Kẻ thù của chúng ta sẽ phải trả một cái giá mà chúng chưa từng biết đến,” Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói. “Chúng ta đang lâm chiến và chúng ta sẽ thắng."
Lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh nói cuộc tấn công khởi sự ở Gaza sẽ lan sang Bờ Tây và Jerusalem.
“Đây là buổi sáng của sự thất bại và tủi nhục đối với kẻ thù của chúng ta, binh lính và những người định cư của chúng,” ông này nói. “Những gì đã xảy ra cho thấy sự chuẩn bị tuyệt vời của chúng ta. Những gì xảy ra hôm nay cho thấy điểm yếu của kẻ thù.”
Ở miền nam Israel gần Gaza, thi thể của thường dân Israel nằm rải rác trên đường cao tốc ở Sderot, xung quanh là kính vỡ. Một người phụ nữ và một người đàn ông nằm chết trên ghế trước của một chiếc xe hơi. Một chiếc xe quân sự chạy ngang qua thi thể của một phụ nữ khác và một người đàn ông giữa vũng máu phía sau một chiếc xe hơi khác.
Đài N12 News của Israel đưa tin ít nhất 100 người Israel đã thiệt mạng. Lực lượng an ninh Israel cho biết có 21 tình huống đấu súng với những kẻ xâm nhập và hải quân của họ đã giết chết thêm hàng chục người Palestine định xâm nhập bằng đường biển.
Tại Gaza, khói đen và ngọn lửa màu cam cuồn cuộn bốc lên bầu trời buổi tối từ một tòa nhà cao tầng bị Israel oanh kích trả đũa.
Các quan chức y tế Gaza cho biết ít nhất 198 người Palestine đã thiệt mạng và hơn 1.600 người bị thương, được đưa vào các bệnh viện đổ nát và quá tải trong tình trạng thiếu hụt trầm trọng vật tư và thiết bị y tế.
Phó thủ lĩnh Hamas Saleh al-Arouri nói với Al Jazeera rằng nhóm này đang giam giữ một số lượng lớn con tin người Israel, bao gồm cả các quan chức cao cấp. Ông cho biết Hamas có đủ số tù nhân để Israel trả tự do cho tất cả những người Palestine trong nhà tù của mình.
Quân đội Israel xác nhận người Israel đang bị cầm giữ ở Gaza và các binh sĩ cũng như sĩ quan đã thiệt mạng. Một phát ngôn viên quân sự cho biết Israel có thể huy động tới hàng trăm ngàn quân dự bị và cũng đã chuẩn bị cho cuộc chiến ở mặt trận phía bắc chống lại nhóm Hezbollah của Lebanon.
Cảnh sát di tản một người phụ nữ và một đứa trẻ khỏi địa điểm bị trúng tên lửa bắn từ Dải Gaza, ở Ashkelon, miền nam Israel, ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Binh sĩ Israel bảo vệ các khu dân cư sau vụ xâm nhập hàng loạt của các tay súng Hamas từ Dải Gaza, ở Sderot, miền nam Israel, ngày 7 tháng 10, 2023.
Thi thể của một người chết nằm trên cáng sau vụ xâm nhập hàng loạt của các tay súng Hamas từ Dải Gaza, ở Sderot, miền nam Israel, ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Một người đàn ông bế đứa trẻ đang khóc khi đi trước tòa nhà bị phá hủy trong cuộc không kích của Israel ở Thành phố Gaza vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Hamas nói cuộc tấn công được thúc đẩy bởi điều mà họ nói là các cuộc tấn công tăng cường của Israel nhắm vào người Palestine ở Bờ Tây, Jerusalem và nhắm vào người Palestine trong các nhà tù của Israel.
“Đây là ngày của trận chiến vĩ đại nhất nhằm chấm dứt sự chiếm đóng cuối cùng trên trái đất”, chỉ huy quân đội Hamas Mohammad Deif nói, tuyên bố bắt đầu hoạt động quân sự trong một chương trình phát sóng trên phương tiện truyền thông của Hamas và kêu gọi người Palestine ở khắp mọi nơi chiến đấu.
Hamas, nhóm nắm quyền kiểm soát Gaza vào năm 2007, đã tiến hành bốn cuộc chiến tranh chống lại Israel. Nhưng cảnh tượng bạo lực bên trong Israel không giống bất cứ điều gì từng xảy ra kể từ những vụ đánh bom liều chết của cuộc nổi dậy Intafada của người Palestine cách đây hai thập niên.
Cuộc tấn công xảy ra bất ngờ đối với lực lượng an ninh Israel khiến nó trở thành một trong những thất bại tình báo trầm trọng nhất trong lịch sử đất nước, một cú sốc đối với một quốc gia tự hào về khả năng thâm nhập và theo dõi chặt chẽ các nhóm chủ chiến.
Tại Gaza, một dải đất hẹp nơi 2,3 triệu người Palestine đã sống dưới sự phong tỏa của Israel trong 16 năm qua, người dân đổ xô đi mua nhu yếu phẩm đề phòng những ngày chiến tranh sắp tới. Một số người đã di tản khỏi nhà và hướng đến nơi trú ẩn.
Hàng chục người Palestine thiệt mạng và hàng trăm người bị thương trong các cuộc đụng độ ở biên giới với Israel, nơi các chiến binh chiếm được điểm vượt biên và kéo sập hàng rào. Một số người thiệt mạng là thường dân, trong số những đám đông cố gắng vượt biên vào Israel qua những cánh cổng bị hư hại.
Các nước phương Tây, dẫn đầu là Mỹ, đã lên án vụ tấn công của người Palestine và cam kết hỗ trợ Israel.
“Tôi đã nói rõ với Thủ tướng Netanyahu rằng chúng tôi sẵn sàng cung cấp mọi biện pháp hỗ trợ thích hợp cho Chính phủ và người dân Israel,” Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết trong một phát biểu được đưa ra sau cuộc điện đàm.
“Israel có quyền tự vệ và bảo vệ người dân của mình. Hoa Kỳ cảnh báo bất cứ bên nào thù địch với Israel chớ tìm kiếm lợi thế trong tình huống này,” ông nói.
Trên khắp Trung Đông, có các cuộc biểu tình ủng hộ Hamas, với những vụ đốt cờ Israel và Mỹ và những người tuần hành vẫy cờ Palestine ở Iraq, Lebanon, Syria và Yemen.
Cuộc tấn công của Hamas được Iran và Hezbollah, đồng minh ở Lebanon của Iran, ca ngợi một cách công khai.
Đặc phái viên hòa bình Trung Đông của Liên Hợp Quốc Tor Wennesland lên án các cuộc tấn công nhắm vào Israel, cảnh báo trong một phát biểu: "Đây là một vực thẳm nguy hiểm, và tôi kêu gọi tất cả các bên rút lui khỏi mép vực."
Sự leo thang xảy ra trong bối cảnh bạo lực gia tăng giữa Israel và những phần tử chủ chiến người Palestine ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng, nơi chính quyền Palestine thi hành quyền tự trị hạn chế vốn bị Hamas phản đối. Hamas ủng hộ tiêu diệt Israel.
Nó cũng xảy ra vào thời điểm có nhiều biến động chính trị ở Israel, vốn bị chia rẽ sâu sắc về những bước đi nhằm cải tổ nhánh tư pháp, và khi Washington nỗ lực đạt được một thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Ả-rập Saudi.
Bộ Ngoại giao Ả-rập Saudi kêu gọi "chấm dứt ngay lập tức bạo lực giữa Israel và người Palestine," cơ quan thông tấn nhà nước đưa tin.