Hôm 15/10, Hạ viện Hoa Kỳ thông qua bốn đạo luật/nghị quyết cứng rắn hơn đối với Trung Quốc, trong số này có ba luật liên quan đến các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông và một nghị quyết cổ vũ Canada trong vụ tranh chấp với Trung Quốc về việc dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính của tập đoàn viễn thông TQ Huawei.
Tất cả bốn biện pháp được thông qua với đa số tuyệt đối, 100%, giữa lúc các nhà lập pháp thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa tại Quốc hội đều muốn có lập trường mạnh mẽ với Trung Quốc và thể hiện sự ủng hộ đối với người dân Hồng Kông sau bốn tháng bất ổn tại vùng lãnh thổ này.
Các đạo luật/ nghị quyết này được đưa ra giữa lúc Toà Bạch Ốc đang dự phần vào các cuộc đàm phán tế nhị với Bắc Kinh để giải quyết cuộc chiến tranh thương mại đã làm tê liệt các giao dịch thương mại giữa hai bên.
Một trong những biện pháp được đưa ra, Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông, đòi hỏi Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ hàng năm phải xác nhận là Hong Kong được duy trì quyền tự trị trước khi tiếp tục được đối xử đặc biệt để cho phép Hong Kong duy trì vị thế là một trung tâm tài chính lớn.
Thứ hai, Đạo luật Bảo vệ Hồng Kông cấm xuất khẩu các mặt hàng quân sự và thiết bị kiểm soát đám đông mà cảnh sát Hong Kong có thể sử dụng để đàn áp người biểu tình.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc tố cáo các nhà lập pháp Mỹ về ‘những ý đồ đen tối’ nhằm phá hoại sự ổn định của Hồng Kông, và cảnh báo rằng mối quan hệ song phương sẽ bị tổn hại nếu các biện pháp này chính thức trở thành luật.
Trong một tuyên bố, phát ngôn viên của Trung Quốc Cảnh Sảng nói: “Trung Quốc phải đề ra những biện pháp hiệu quả để mạnh mẽ bảo vệ chủ quyền, an ninh và các lợi ích phát triển của mình”.
Thượng viện Mỹ chưa lên lịch biểu quyết về các luật hay nghị quyết liên hệ, mà nếu được chuẩn thuận sẽ được gửi sang Toà Bạch Ốc để Tổng thống Trump ký thành luật, hoặc phủ quyết. Tuy nhiên, một phụ tá tại Ủy ban Đối ngoại cho biết cuộc biểu quyết về các luật liên quan tới Hồng Kông dự kiến sẽ được tiến hành tại trụ sở quốc hội trong vài tuần tới.
Logo công ty viễn thông Huawei của Trung Quốc
Biện pháp thứ ba được Hạ viện thông qua là một nghị quyết không có tính cách ràng buộc, công nhận mối quan hệ giữa Hồng Kông với Hoa Kỳ, lên án sự ‘can thiệp’ củaBắc Kinh vào các vấn đề nội bộ của đặc khu Hong Kong,ủng hộ quyền của người dân thành phố được phản đối.
Chính phủ Hồng Kông nói họ lấy làm tiếc về quyết định của Hạ viện Mỹ thông qua các biện pháp cứng rắn đó, đồng thời cảnh báo các cơ quan lập pháp nước ngoài chớ nên can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Hong Kong.
Biện pháp thứ tư là một nghị quyết không có tính ràng buộc pháp lý của chính phủ Mỹ, ca ngợi các hành động của Canada sau khi Hoa Kỳ yêu cầu nước này dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính của Huawei- tập đoàn viễn thông khổng lồ của Trung Quốc, sau khi bà Mạnh bị bắt ở Canada vào tháng 12 năm ngoái.
Hoa Kỳ tố cáo Huawei là đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ, và vi phạm lệnh trừng phạt Iran. Nhiều thành viên đảng Cộng hòa và Dân chủ tại Quốc hội Hoa Kỳ nói rằng họ coi công ty Trung Quốc này là một mối đe dọa an ninh.