Một báo cáo của Thượng viện Mỹ cho biết Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) đã tra tấn những nghi can khủng bố sau những vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001, trong khi tiến hành những cuộc thẩm vấn đi ngược lại những giá trị của đất nước.
Ủy ban Tình báo Thượng viện hôm thứ Ba công bố một báo cáo nói rằng nói CIA ngược đãi những tù nhân bị tình nghi tham gia hoạt động khủng bố và đánh lừa Quốc hội và người dân Mỹ về hiệu quả của những kỹ thuật tăng cường mà cơ quan này sử dụng để tra khảo, bao gồm nhốt vào không gian chật hẹp, không cho ngủ, và bịt mặt dội nước (waterboarding), một kỹ thuật khiến nghi can cảm thấy như đang chết đuối.
Phát biểu lúc công bố báo cáo, Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein nói rằng "những người bị CIA câu lưu đã bị tra tấn, theo bất kỳ nghĩa thông thường nào của từ này."
"Nó cho thấy những hành động của CIA một thập niên trước là vết nhơ trên những giá trị của chúng ta và trên lịch sử của chúng ta," bà nói.
Tổng thống Barack Obama cho biết quan điểm của ông là "những phương pháp khắc nghiệt này không những bất tương xứng với những giá trị của chúng ta trong tư cách một quốc gia, mà còn không phục vụ cho nỗ lực chống khủng rộng lớn hơn hay lợi ích an ninh quốc gia của chúng ta." Tổng thống Obama nói ông sẽ "đảm bảo rằng chúng ta sẽ không bao giờ phải dùng tới những phương pháp đó thêm lần nữa."
Những kỹ thuật bị cấm
Khi nhậm chức vào năm 2009, Tổng thống Obama đã cấm sử dụng "những kỹ thuật thẩm vấn tăng cường," vốn đã được người tiền nhiệm của ông, George W. Bush, cho phép áp dụng sau những vụ tấn công năm 2001 làm thiệt mạng gần 3.000 người.
Báo cáo trình bày chi tiết nhiều vụ ngược đãi của CIA đối với những người bị tình nghi là khủng bố, và được mô tả là "tàn bạo hơn nhiều" so với những gì được tiết lộ trước đây. Theo báo cáo, CIA đã sử dụng những "bồn nước đá," bơm chất lỏng ngược lên trực tràng, và đe dọa làm hại người thân của những nghi can. Một người bị tình nghi là phần tử cực đoan đã chết cóng trong khi bị giam cầm.
Sau khi công bố báo cáo, giám đốc CIA hiện thời John Brennan thừa nhận cơ quan này "không phải lúc nào cũng đạt được tiêu chuẩn cao mà chúng tôi đề ra cho mình" trong việc thẩm vấn nghi can khủng bố một thập niên trước.
CIA phản bác
Ông Brennan nói CIA đã "rút kinh nghiệm từ những sai lầm này." Ông phản bác kết luận của Thượng viện cho rằng các cuộc thẩm vấn không có hiệu quả, mà ngược lại nói rằng các cuộc thẩm vấn đó "đã giúp ngăn chặn những kế hoạch tấn công, bắt giữ những kẻ khủng bố và cứu được mạng người."
Nhưng Thượng nghị sĩ John McCain, người đã bị tra tấn trong khi bị giam giữ ở miền Bắc Việt Nam bốn thập kỷ trước, bác bỏ quan điểm đó.
"Tra tấn đưa tới thông tin sai lệch nhiều so với tình báo hành động," ông nói.
Cựu giám đốc CIA Michael Hayden phủ nhận CIA nói dối về chương trình của mình. Ông nói rằng việc công bố báo cáo này sẽ làm cho những nước từng hợp tác với Washington trong cuộc chiến chống khủng bố ít có khả năng sẽ lại hợp tác trong tương lai.
Đặc vụ CIA phụ trách thẩm vấn, Jose Rodriguez, tuần trước viết trên báo Washington Post rằng nói việc thẩm vấn "không mang lại giá trị tình báo nào là sai trái vô kể; Đó là nỗ lực bất lương nhằm viết lại lịch sử."
Các cơ sở ngoại giao và quân sự của Mỹ ở nước ngoài đã tăng cường an ninh hôm thứ Ba trước khi báo cáo được công bố.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Josh Earnest nói với các ký giả hôm thứ Hai rằng "những bước thận trọng" đã được thực hiện để tăng cường an ninh tại các cơ sở của Mỹ trong trường hợp xảy ra biểu tình bạo lực, mặc dù thông tin chung chung về những kỹ thuật thẩm vấn đã được biết tới nhiều năm qua. Ông Earnest cho biết ông Obama tin rằng điều quan trọng là người dân Mỹ cần có cái nhìn rõ ràng nhất có thể vào chính xác những gì đã xảy ra.
Báo cáo của Thượng viện là tài liệu đầu tiên ghi nhận việc CIA bị cáo buộc tra tấn những nghi can khủng bố al-Qaida trong Cuộc Chiến Toàn cầu Chống Khủng bố, theo cách gọi của chính quyền Bush.