Hòa đàm Afghanistan bị hoãn sau tin Mullah Omar đã chết

Thủ lĩnh Taliban Mullah Omar.

Giới hữu trách Pakistan cho biết vòng hoà đàm Afghanistan kế tiếp đã được hoãn lại theo yêu cầu của giới lãnh đạo phe Taliban ở Afghanistan. Theo tường thuật của thông tín viên Ayaz Gul của đài VOA tại Islamabad, loan báo này được đưa ra sau khi có những tin tức nói rằng Mullah Omar, thủ lĩnh Taliban, đã chết từ hai năm trước.

Văn phòng Bộ Ngoại giao Pakistan hôm nay loan báo vụ đình hoãn và cho biết Islamabad vẫn hy vọng là giới lãnh đạo Taliban sẽ tiếp tục tham gia tiến trình hoà bình.

Trước đó trong ngày hôm nay, một thông cáo gởi qua email của ông Zabiullah Mujahid, phát ngôn viên của Taliban, tỏ ý cho thấy nhóm nổi dậy này không tán thành việc tham gia đàm phán hoà bình.

Trong khi đó, tin tức báo chí cho biết người làm phó cho Mullah Omar và là người đứng đầu các hoạt động chính trị và quân sự của Taliban, Mullah Akhtar Mansoor, đã được chọn làm người kế nhiệm. Các bản tin đó trích lời các giới chức cấp cao của Taliban, nhưng nhóm này chưa có thông cáo nào xác nhận sự kế nhiệm.

Các giới chức chính phủ Afghanistan hôm qua cho biết Mullah Omar qua đời năm 2013 tại Pakistan.

Ông Abdul Hassib Seddiqi, phát ngôn viên của Tổng cục An ninh Quốc gia Afghanistan, nói “Ông ấy đau nặng tại một bệnh viện ở Karachi và đã chết ở đó một cách khả nghi.” Ông Seddiqi không giải thích là cái chết đó có điều gì khả nghi và cũng không tiết lộ là cơ quan của ông đã có được thông tin về số phận của ông Omar từ bao lâu rồi.

Văn phòng của Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani cũng nói rằng ông Omar chết vào năm 2013.

Tại Washington, Tòa Bạch Ốc nói rằng tin tức về cái chết của ông Omar dường như đáng tin và giới hữu trách tình báo Mỹ đang tìm hiểu về những tình huống xoay quanh cái chết này.

Trong hơn 5 năm nay, Mullah Omar không xuất hiện công khai và không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy ông còn sống. Những tin tức trước đây trên các cơ quan truyền thông trong khu vực cho rằng ông đã chết không được loan truyền rộng rãi.

Thông điệp hồi đầu tháng này mà phe Taliban cho là của Mullah Omar bày tỏ sự tán thành đối với cuộc đàm phán hoà bình vì đó là “một việc chính đáng’ xét theo các nguyên tắc của đạo Hồi. Thông điệp đó trích lời vị giáo sĩ Hồi giáo hiếm khi xuất hiện công khai này nói rằng ông không chống đối các cuộc thương thuyết hoà bình nếu nó có ích cho việc chấm dứt điều mà ông gọi là “sự chiếm đóng của nước ngoài do Mỹ dẫn đầu” ở Afghanistan và cho việc thiết lập thể chế cai trị Hồi giáo ở nước này.

Mullah Omar lãnh đạo phe Taliban khi các lực lượng Mỹ tiến chiếm Afghanistan năm 2011 sau những vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 ở Mỹ. Taliban ủng hộ al-Qaida và chứa chấp thủ lãnh của nhóm khủng bố này lúc đó là Osama bin Laden, người đã thừa nhận là chủ mưu vụ tấn công, giết chết gần 3.000 người, bằng những chiếc máy bay bị cưỡng chiếm.

Sau biến cố 11 tháng 9, chính phủ Mỹ đã treo những giải thưởng lớn để bắt nhiều nhân vật lãnh đạo của al-Qaida và Taliban. Một giải thưởng 10 triệu đô la được treo để bắt ông Omar.

Mullah Omar là tư lệnh tối cao và là lãnh tụ tinh thần của Afghanistan từ năm 1996. Ông đã mất dạng từ khi chạy sang Pakistan sau khi chế độ Taliban bị lật đổ.