Ngày 29/11, Hai thượng nghị sĩ Mỹ nói Hoa Kỳ phải tham gia lực lượng đa quốc gia tại Iraq và Syria để đánh bại Nhà nước Hồi Giáo và làm áp lực để buộc Tổng thống Syria Bashar al-Assad rời bỏ quyền hành. Thông tín viên Đài VOA Victor Beattie tường trình về những nhận xét này tiếp sau một bài tiểu luận của một học giả về chính sách ngoại giao Mỹ cho rằng phải cần đến 50.000 binh sĩ Mỹ vào lúc đầu để đối phó với Nhà nước Hồi Giáo và thành lập một vùng an toàn cho người tị nạn Syria.
Hai Thượng nghị sĩ John McCain và Lindsey Graham thuộc đảng Cộng hòa ngày hôm qua từ Baghdad nói với đài truyền hình CBS trong chương trình Face the Nation là Hoa Kỳ phải tham gia lực lượng đa quốc. Ông McCain, chủ tịch Uỷ ban Quân vụ Thượng viện, nói lực lượng này có hai mục tiêu chính:
“Trước hết, đương nhiên là chúng ta phải tiêu diệt Nhà nước Hồi Giáo, nhưng đồng thời phải thiết lập một vùng cấm bay để gởi một thông điệp đến cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad là ông ta cần phải ngưng thả bom thùng và tàn sát đàn ông, đàn bà, trẻ em vô tội và đẩy hàng triệu người lâm vào hoàn cảnh tị nạn, một hoàn cảnh mà chúng ta đang phải đối phó.”
Thượng nghị sĩ Graham, cũng là một thành viên của Uỷ ban Quân vụ, cho biết như sau khi được hỏi về việc liệu dân chúng Mỹ có sẵn sàng cho việc đưa binh sĩ tác chiến trên bộ tiếp sau những cuộc xung đột tại Iraq và Afghanistan hay không:
“Người Mỹ cần phải chuẩn bị sẵn sàng về việc này vì nếu chúng ta không tiêu diệt Nhà nước Hồi Giáo tại Syria, đại bản doanh của họ, thì chúng ta sẽ bị tấn công ngay tại nước Mỹ. Vùng này sẵn sàng chiến đấu. Vùng này căm ghét Nhà nước Hồi Giáo. Họ đang tấn công các quốc gia Ả Rập Sunni và Thổ Nhĩ Kỳ cũng căm ghét Nhà nước Hồi Giáo. Toàn vùng muốn Tổng thống Assad ra đi. Do đó giới lãnh đạo Mỹ có cơ hội làm hai việc: Đó là tiêu diệt Nhà nước Hồi Giáo trước khi nước Mỹ bị tấn công và cũng lật đổ ông Assad và tôi không thể không nhắc đến ảnh hưởng của Iran. Chúng ta có mặt tại đây một cách nửa vời trong khi Iran có mặt hoàn toàn tại Iraq. Iran đã điền vào khoảng trống khi chúng ta rời khỏi Iraq và toàn thể khu vực này cảm thấy rất lo ngại về việc Iran cũng như Nhà nước Hồi Giáo chế ngự khu vực này.”
Cả hai ông McCain và Graham đều cho rằng lực lượng cần phải có có thể lên đến 100.000 người, nhưng ông Graham nói lực lượng này phải bao gồm hầu hết là các binh sĩ trong vùng.
“Lực lượng mà ông John McCain và tôi nói đến có 10% là thuộc các cường quốc phương Tây. Lực lượng chúng tôi nói đến thuộc về các quân đội trong vùng. Có những đội quân lớn của vùng này. Ả Rập Xê-út, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ đều có quân đội tầm cỡ khu vực. Họ sẽ chiến đấu nếu chúng ta đặt lá bài Assad lên bàn. Do đó, hầu hết những cuộc giao tranh đều do quân đội trong vùng thực hiện.”
Ông Graham nói khoảng 3.500 binh sĩ Hoa Kỳ tại Iraq không đủ để đánh bại Nhà nước Hồi Giáo.
Ông McCain nói ông tin là tỉnh lị Ramadi của Iraq hiện nằm trong tay Nhà nước Hồi Giáo sẽ sớm được chiếm lại.
“Tuy nhiên, đây chỉ là phần đầu. Còn có Fallujah, Mosul và những nơi khác nữa. Chúng ta cần có sự hiện diện mạnh mẽ và ông Bashar al-Assad là nguyên nhân chính khiến cho người tị nạn tràn ngập châu Âu và tạo nên sự kinh hoàng tại Mỹ. Một vùng cấm bay sẽ cung cấp nơi ẩn náu cho một số người tị nạn này.”
Ông Zubair Iqbal, một học giả thuộc Viện Trung Đông thấy có những trở ngại trong việc thành lập một lực lượng đa quốc như vậy.
“Làm thế nào huy động được một lực lượng lớn như vậy trong một vùng được xem như không có một chính sách thống nhất, đó là điều thứ nhất, điều thứ hai là những nước này chỉ theo đuổi những lợi ích rất nhỏ hẹp và sẽ không thể nào hợp tác với nhau, và luôn luôn có vấn đề là ai sẽ lãnh đạo lực lượng này. Vấn đề thứ hai thực sự quan trọng, là chúng ta sẽ làm gì sau khi đánh bại Nhà nước Hồi Giáo? Chúng ta đã có một chiến lược hay chưa, một chương trình một khi hòa bình được tái lập và những lực lượng khiến cho Nhà nước Hồi Giáo lớn mạnh có biến mất hay không? Do đó có nhiều vấn đề quan trọng.”
Ông Iqbal nói nếu trước tiên không hiểu được những nguyên nhân làm cho Nhà nước Hồi Giáo lớn mạnh thì một lực lượng đa quốc như vậy chỉ làm cho vấn đề thêm phức tạp vì nó sẽ làm tăng thêm sự tuyên truyền của nhóm Nhà nước Hồi Giáo là Hồi Giáo đang bị phương Tây tấn công.
Trong khi đó học giả về chính sách ngoại giao của Viện Brookings, ông Robert Kagan, viết trên tờ Wall Street Journal số ra ngày thứ Bảy, cảnh báo là Nhà nước Hồi Giáo không chỉ hoạt động tại Trung Đông. Ông nói cuộc tấn công ngày 13 tháng 11 tại Paris chứng tỏ rằng tổ chức này vừa có khả năng hoạt động vừa có khả năng tồn tại lâu dài.
Ông nói nhóm Nhà nước Hồi Giáo đe dọa sự đoàn kết của châu Âu và cộng đồng xuyên Đại Tây Dương. Ông Kagan nói cần có một lực lượng Mỹ với quân số lên đến 50.000 để thành lập một vùng an toàn tại Syria trong khi hỗ trợ cho các lực lượng địa phương để đánh bại Nhà nước Hồi Giáo. Ông hy vọng cuối cùng các binh sĩ Mỹ sẽ được các lực lượng châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Xê-út và các nước Ả Rập khác thay thế.