Năm nay Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc sôi nổi hẳn lên do có nhiều nguyên thủ quốc gia đến dự giữa diễn ra lúc tình hình căng thẳng ở Ukraine, Syria và Đông Nam Á (biển Đông). Sự có mặt trong lễ khai mạc của hai Tổng thống Barack Obama và Vladimir Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình làm cho kỳ họp năm nay trở nên quan trọng và hấp dẫn đặc biệt.
Đã có nhiều bài bình luận về những gì đã diễn ra sôi nổi qua những bài phát biểu, những cuộc đấu khẩu thẳng thắn giữa các nguyên thủ quốc gia. Và những hình ảnh nào gây nên ấn tượng sâu sắc nhất?
Trước hết nói về ông Putin. Tổng thống Nga luôn cố lấy vẻ đi đứng của một võ sỹ, với đôi mắt sắc sảo của một cựu sỹ quan KGB lão luyện và đôi môi mỏng dính thâm hiểm. Ông cố đóng vai một nhân vật trung tâm không thể thiếu trong một giải pháp cho cuộc nội chiến đang được quốc tế hóa ở Syria. Ông báo tin Nga tham chiến với những cuộc không kích chủ yếu chống Nhà nước Hồi gíáo IS để bảo vệ chế độ al-Assad mà ông cho là chính đáng, đồng thời ông cho rằng mọi nhóm chống al-Assad, kể cả lực lượng dân chủ nổi dậy đều là những lực lượng khủng bố cần tiêu diệt.
Mặt ông Putin lạnh như tiền khi bênh vực tên «đổ tể ở Damascus» - như phong trào dân chủ thường gọi al-Assad – người đã gây ra cái chết của hơn 200 ngàn người dân trong hai năm qua. Trên thực tế, máy bay quân sự của Nga đã ném bom hàng trăm lần trên đất Syria, nhưng theo tin của Reuters ngày 3/10 thì chỉ có 5% các cuộc oanh kích này nhằm vào IS, còn lại đều nhằm tấn công các lực lượng khác, trong đó có nhóm võ trang đang được sỹ quan Hoa Kỳ huấn luyện.
Trong khi bênh vực chính quyền Syria và chống lại các lực lượng dân chủ yêu nước , ông Putin đã trưng ra bộ mặt đạo đức giả, ra sức phá đám, hòng cứu vãn một chế độ trong cơn tuyệt vọng rõ rệt đang có nguy cơ bị diệt vong. Ông Putin đã cố tình che dấu ý đồ cứu vãn một ông bạn đồng minh gần như là duy nhất từ thời Cộng sản Liên Xô còn sót lại ở Trung đông nhằm thực hiện giấc mộng hão huyền là khôi phục một đế chế oanh liệt thời Nga Hoàng và thời Lênin - Stalin. Ông ta còn nhằm đánh lạc hướng dư luận thế giới về vấn đề Ukraine mà Nga bị coi là lực lượng bành trướng xâm lăng, là tôi phạm buộc phải rút quân và vũ khí nặng ra khỏi miền Đông Ukraine theo thỏa thuận Minsk . Nay ông Putin muốn trở thành một nhân vật quan trọng nổi lên hàng đầu trên sân khấu quốc tế, một chính khách không thể thiếu, còn đề ra sáng kiến cho một giải pháp cho cuộc chiến Syria, làm cho vấn đề Syria nổi lên, dìm vụ Ukraine gai góc xuống.
Theo mưu thâm «đục nước béo cò», Putin cho máy bay, tàu chiến, xe tăng, bộ binh lập căn cứ hải quân và không quân ở vùng Lakatia, nhằm xây dựng một căn cứ quân sự lâu dài giữa vùng chiến lược Trung Đông, nhằm tạo cho hải quân Nga có thể từ bán đảo Crimea qua biển Đen, vươn ra Địa Trung Hải.
Có người khen Putin trong cơn nguy khốn về kinh tế - tài chính do bị phương Tây trừng phạt nặng nề đã đi một nước cờ bậc thầy, chuyển thế khó thành thế thuận lợi, khôi phục vị trí cường quốc thế giới của Nga. Nhưng suy kỹ ra thì «lực bất tòng tâm», Putin đã đi một nước cờ bị động, khi ván cờ đã sắp tàn, quá chậm chân mất rồi, khi chế độ al- Assad đang thở hắt ra, và cái thế quân sự của Nga ở vùng Trung Đông - Địa Trung Hải là hết sức mong manh, lép vế, chênh lệch cực lớn so sánh với Hạm đội Sáu của Hoa Kỳ, và nếu cộng thêm với lực lượng hải quân Ý, Pháp, Tây Ban Nha và Anh quốc thì chỉ là lực lượng hầu như không đáng kể. Về lực lượng không quân Nga lại càng lép vế, rất yếu thế ở khu vực chiến lược này.
Môt bộ mặt dày lưỡi gỗ nữa được trưng ra trước Liên Hiệp Quốc năm nay là Tổng Bí thư Tập Cận Bình, dù cho ông cố trang điểm mình khi cặp kè với đệ nhất phu nhân Bành Lệ Viện với nụ cười rất tươi và bộ cánh rất thời thượng.
Khi thảo luận về tin tặc Trung Quốc giăng khắp nước Hoa Kỳ do Bộ Tổng tham mưu quân đội Giải phóng thực hiện mà Hoa Kỳ có rất nhiều tang chứng và đã kết tôị đích danh 5 sỹ quan, và khi bị Tổng thống Obama lên án, phê phán, ông Tập lúng túng, chối phăng, mặt lạnh như tiền, là không hề có chuyện ấy. Ông Obama nghiêm khắc buộc ông Tập hứa hẹn chấm dứt cái trò ăn cắp ấy và răn đe rằng «điều quan trọng là từ nay, sau lời hứa, không được ăn cắp thông tin nữa».
Theo tờ Wall Street Journal (22/9), khi trả lời phỏng vấn về Biển Đông, ông Tập nhiều lần mặt dày, lưỡi gỗ rằng: «Trường Sa là thuộc về Trung Quốc từ rất xa xưa, chúng tôi có đầy đủ bằng chứng», «đó là lãnh thổ Trung Quốc nên chúng tôi có quyền xây dựng trên đó, không ai được can thiệp», còn thanh minh rằng « những gì chúng tôi xây dựng không nhằm chống ai, chỉ là những cơ sở đối phó với thiên tai khi xảy ra…». Ông Tập giả ngô giả ngọng không biết gì đến quyết định của Toà án quốc tế theo đơn kiện của Philipin kết luận rằng « hình vẽ lưỡi bò trên biển của Trung Quốc là vô giá trị » và nhiều Hội nghị quốc tế đã chứng minh Trung Quốc đã sai lầm, phạm luật quốc tế về biển. Tổng thống Obama đã kiên quyết nói thẳng với ông Tập rằng «Hoa Kỳ sẽ cho tàu biển, máy bay và các hoạt động khác đến mọi nơi mà luật pháp quốc tế không cấm », ngụ ý là ở Biển Đông Việt Nam và biển Đông Trung quốc giáp Nhật bản.
Cả hai vấn đề Tin tặc và Biển Đông, ông Tập bị vạch mặt là tội phạm rành rành nhưng ông Tập đã mặt dày chối phăng còn biện bạch gượng gạo, đã bị răn đe thẳng thắn.
Thêm vào đó khi ông Tập cùng Tổng thư ký LHQ chủ trì cuộc họp về giải phóng phụ nữ toàn thế giới, ông Tập đã ba hoa về quyền phụ nữ ở Trung Quốc, còn tặng LHQ 10 triệu đô la, hứa xây dựng 100 cơ sở bồi dưỡng nữ giới, liền bị bà H.Clinton nhận xét ngay rằng : « Ông ta không có tư cách để nói về quyền phụ nữ vì phụ nữ Trung Quốc đang bị áp bức, bất công, bất bình đẳng, nhiều phụ nữ đòi dân chủ bị tù đầy. Ông ta nói vậy mà không biết xấu hổ?». Mạng Thông Luận cho biết báo lề phải Trung Quốc bị chạm nọc sau «lời mắng» ấy, cãi lại rằng bà H.Clinton ăn nói hàm hồ thô bỉ ; nhưng thực tế ra sao, cả thế giới đều rõ.
Ông Tập thuộc đảng Cộng sản cuối mùa, ông Putin thuộc tàn dư CS đã chết, cố ngóc đầu với quá khứ, sao mà giống nhau, cùng mặt dạn mày dày , cùng cãi phăng sự thật, cùng dùng lưỡi gỗ để đối phó với sự lên án ngay thật rõ ràng của toàn thế giới, trên một diễn đàn long trọng nhất trên hành tinh. Thật là đẹp mặt!
* Blog của nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.