Thông thường, đại sứ Mỹ ở Hà Nội đem lợi ích của Mỹ đến Việt Nam, nhưng tháng sau ông dự định sẽ đưa các công ty Việt Nam đến Mỹ.
Đại sứ Mỹ ở Việt Nam Daniel J. Kritenbrink và các nhân viên của ông đã mời gọi các công ty ở quốc gia đông nam Á này tham gia vào một phái đoàn doanh nghiệp đến thủ đô Washington, D.C. Việc này dẫn đến một câu hỏi rộng lớn hơn: đã đến lúc các công ty Việt Nam vươn ra nước ngoài?
“Đầu tư vào Mỹ là một trong các quyết định tốt nhất mà các công ty Việt Nam có thể có, nhất là khi nền kinh tế của Việt Nam đang tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng,” ông Kritenbrink nói. “Khi các công ty được lợi từ sự tăng trưởng này, họ nên tìm cách mở rộng sang các thị trường mới và điều đương nhiên là xem xét một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam: thị trường Mỹ.
Các quan chức kinh tế Mỹ đã tổ chức các sự kiện ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh trong suốt năm để vận động các doanh nghiệp sở tại tham gia vào phái đoàn đi Washington vốn được lên lịch vào ngày 10-12/6.
Đề xuất này được đưa ra giữa lúc nền kinh tế Việt Nam đang chín muồi, khiến cho ngày càng nhiều công ty đang xem xét liệu giờ có phải là lúc để họ có bước đi tiếp theo trong quá trình tăng trưởng và mở rộng ra bên ngoài biên giới Việt Nam.
Như ông Kritenbrink đã lưu ý, Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất cho hàng hóa Việt Nam – vốn là sự nhắc nhở rằng quốc gia cộng sản này đã có sự hiện diện lớn trên trường quốc tế sau khi đã phát triển thành một trung tâm xuất khẩu trong vòng hai thập niên qua.
Nhưng Việt Nam cho rằng sẽ là một thành tựu lớn nếu các công ty vươn lên đến một tầm cao mới – tức là không chỉ đơn thuần gửi hàng hóa ra nước ngoài mà là thật sự thành lập các văn phòng và hoạt động ở nước ngoài.
Một số tập đoàn Việt Nam đã đi vào con đường này, cho dù đó là tổ hợp điện tử FPT mở rộng ở Nhật Bản hay tập đoàn viễn thông khổng lồ Viettel phục vụ các thị trường từ Burundi cho tới Peru.
Tuy nhiên, xu thế này đang mở rộng ra các doanh nghiệp không có nguồn lực tốt. Trung tâm Sáng tạo Sài Gòn (Sihub) năm ngoái đã công bố một chương trình hỗ trợ cho các công ty khởi nghiệp muốn vươn ra nước ngoài với tên gọi ‘Đường băng đến với Thế giới’.
“Theo chiến lược của chúng tôi đến năm 2020, Sihub có mục tiêu tập hợp tất cả các nguồn lực trong nước và quốc tế để thực hiện mục tiêu chủ đạo là củng cố tăng trưởng kinh tế,” ông Huỳnh Kim Tước, Tổng giám đốc Sihub, phát biểu khi công bố chương trình này.
Những người ủng hộ nói rằng vươn ra toàn cầu là bước kế tiếp tự nhiên trong quá trình phát triển của Việt Nam. Vào những năm 1980, chính quyền cộng sản đã bắt đầu cho phép các hoạt động của kinh tế thị trường. Vào những năm 1990, Hoa Kỳ đã dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại và vào đầu những năm 2000, Việt Nam đã tham gia vào Tổ chức Thương mại Thế giới. Kể từ đó, Việt Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu hàng đầu về gạo, các sản phẩm may mặc và điện thoại di động cho thị trường quốc tế.
Ông Nirukt Sapru, giám đốc điều hành tại Việt Nam của Ngân hàng Standard Chartered nói rằng bối cảnh cũng giúp cho Việt Nam trong lúc nước này vẫn đang chứng kiến tổng sản phẩm quốc nội, đầu tư nước ngoài trực tiếp và các hoạt động chế tạo dựa trên FDI tăng trưởng.
“Các hãng sản xuất bậc trung của Việt Nam có thể tận dụng xu thế này và giữ cho bản thân khỏi các rủi ro bằng cách theo đuổi các chiến lược như đầu tư vào công nghệ và khai phá các thị trường mới – vốn giúp cho họ vươn lên trong chuỗi giá trị,” ông Sapru nói. “Thật vậy, chúng ta đang chứng kiến ngày càng có nhiều các công ty điện tử bản địa bày tỏ sự quan tâm đến việc đầu tư ra nước ngoài để tăng trưởng.”
Những rủi ro mà ông đề cập bao gồm các thách thức thương mại vốn có thể làm tổn thương xuất khẩu của Việt Nam nếu như kinh tế toàn cầu bị tổn hại, chẳng hạn như cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Hoa Kỳ, tăng trưởng suy giảm của Trung Quốc vốn có thể tác động đến nhu cầu sản phẩm và dịch vụ ở nơi khác và các cuộc chiến thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump với các nước khác ngoài Trung Quốc như Nhật Bản và Liên minh châu Âu.
Bằng cách vươn ra nước ngoài, các công ty Việt Nam hy vọng không chỉ tăng cường sức mạnh cho nền kinh tế đất nước trước các căng thẳng thương mại ở bên ngoài mà còn giúp xây dựng thương hiệu quốc gia trên toàn thế giới.