Đi ngược lại Trump, Hạ viện thông qua nghị quyết ngừng can dự ở Yemen

Tư liệu - Phiến quân người Houthi tuần tra trên đường phố ở Hodeidah, Yemen, ngày 10 tháng 12, 2018.

Hạ viện Hoa Kỳ đã phê chuẩn một nghị quyết vào ngày thứ Năm chấm dứt mọi sự dính líu của Mỹ với liên minh do Ả-rập Saudi dẫn đầu trong cuộc chiến ở Yemen, bác bỏ chính sách tiếp tục ủng hộ vương quốc này của Tổng thống Donald Trump.

Vì nghị quyết đã được Thượng viện thông qua, cuộc biểu quyết tại Hạ viện do phe Dân chủ lãnh đạo sẽ gửi nó tới Nhà Trắng. Nhà Trắng tháng trước nói rằng ông Trump sẽ phủ quyết và đây sẽ là lần thứ hai ông thực hành quyền này trong nhiệm kì tổng thống của mình.

Hạ viện thông qua nghị quyết với tỉ lệ 247-175, với 16 nghị sĩ Cộng hòa biểu quyết thuận theo đa số Dân chủ ủng hộ việc sử dụng Đạo luật Thẩm quyền Chiến tranh hiếm hoi. Đạo luật này hạn chế khả năng của tổng thống điều quân tham chiến.

Cuộc biểu quyết hôm thứ Năm đánh dấu lần đầu tiên cả hai viện Quốc hội ủng hộ một nghị quyết về Đạo luật Thẩm quyền Chiến tranh.

Tuy nhiên, cả cuộc biểu quyết ở Hạ viện lẫn cuộc biểu quyết lưỡng đảng 54-46 tại Thượng viện, nơi phe Cộng hòa chiếm đa số mong manh, đều không đạt tỉ lệ đủ lớn để thắng quyền phủ quyết của tổng thống.

Cuộc nội chiến kéo dài bốn năm ở Yemen, trong đó liên minh do Ả-rập Saudi dẫn đầu chiến đấu chống lại phiến quân người Houthi do Iran hậu thuẫn, đã giết chết hàng chục ngàn người và gây nên cuộc khủng hoảng nhân đạo nguy cấp nhất thế giới, trong khi quốc gia này đứng bên bờ vực nạn đói.

Những người ủng hộ nghị quyết nói chiến dịch ném bom do Saudi dẫn đầu ở Yemen đã khiến cuộc khủng hoảng nhân đạo trở nên trầm trọng hơn, chỉ trích gay gắt Riyadh về việc sát hại thường dân.

Họ cũng lập luận rằng sự can dự của Mỹ vào Yemen đã vi phạm một quy định hiến pháp là Quốc hội, chứ không phải tổng thống, có thẩm quyền xác định khi nào thì đất nước tham chiến.

Mất nhiều tháng để nghị quyết này có thể thông qua, nhưng sự ủng hộ đã tăng lên sau vụ sát hại nhà báo người Ả-rập Saudi Jamal Khashoggi, một thường trú nhân ở Mỹ và là cây bút chuyên viết bài bình luận cho tờ The Washington Post, tại một lãnh sự quán của Saudi ở Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 10 năm ngoái.

Các nghị sĩ cả Dân chủ lẫn Cộng hòa đều nói họ tin rằng Thái tử Saudi Mohammed bin Salman chịu trách nhiệm về cái chết của ông Khashoggi. Riyadh phủ nhận đã ra lệnh hạ sát ông.