Đảng Cộng hòa tìm cách củng cố thanh thế trước cuộc bầu cử năm 2016

Chủ tịch Hạ viện John Boehner trên đường tới một cuộc họp kín với các đảng viên Cộng hòa ở Trụ sở Quốc hội, 7/1/2015.

Đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát Quốc hội trong tháng này tiếp theo thắng lợi ồ ạt trong các cuộc chạy đua vào Thượng viện và Hạ viện hồi tháng 11 năm 2014. Các đảng viên Cộng hòa phấn khích không những về hai năm sắp tới mà còn về triển vọng của họ trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2016, mà trên thực tế sẽ bắt đầu từ cuối năm nay.

Với thế đa số ở cả Thượng và Hạ viện, các đảng viên Cộng hòa có một cơ hội mới mẻ để tự chứng tỏ với dân chúng Mỹ.

Chủ tịch Hạ viện John Boehner hy vọng sẽ thoát ra khỏi tình trạng bế tắc đảng phái:

“Cuộc đấu tranh tư tưởng không bao giờ chấm dứt và nói thẳng ra không bao giờ nên chấm dứt. Trong tư cách Chủ tịch, tôi chỉ yêu cầu, và thẳng thắn trông đợi, là chúng ta bất đồng với nhau mà không tỏ ra khó chịu.”

Việc đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội sẽ là một thách thức chính cho Tổng thống Barack Obama trong hai năm cuối tại chức. Nhưng như ông đã làm trong việc cải tổ di trú, tổng thống cho biết ông sẽ có các quyết định đơn phương khi cảm thấy cần thiết:

“Khi tôi nhìn thấy một vấn đề lớn và cơ hội giúp đỡ dân chúng Mỹ và việc đem lại sự giúp đỡ đó thuộc về quyền hạn hợp pháp của tôi, tôi sẽ làm việc ấy.”

Bất kể truyền thống của một Quốc hội mới và những lời cam kết hợp tác, những vết sẹo cũ còn hiện rõ cùng với những căng thẳng mới trong thời gian tới. Ông Mitch McConnell của đảng Cộng hòa, tân lãnh tụ khối đa số tại Thượng viện, cho biết:

“Tổng thống sẽ không định ra nghị trình làm việc cho chúng tôi ở Thượng viện này. Chúng tôi có một nghị trình mà chúng tôi tin rằng sẽ cứu vãn và tạo dựng công ăn việc làm cho người Mỹ.”

Đối với các đảng viên Cộng hòa, kiểm soát Quốc hội là một cơ hội để chứng tỏ cho người dân Mỹ điều mà họ có thể làm trong khi cuộc bầu cử tổng thống sắp tới đến gần, theo chuyên gia phân tích John Fortier:

“Điều chúng tôi muốn làm là chứng tỏ họ có một tầm nhìn tích cực. Trong một cuộc bầu cử giữa kỳ, rất dễ khi là đảng đối lập và nói rằng mọi sự không diễn tiến thuận lợi cho chính quyền của ông Obama. Điều họ cần đến cho năm 2016 là thực sự có một tầm nhìn tích cực với một ứng cử viên có thể nhìn vào tương lai để ra tranh cử vào năm 2016.”

Điều đó cũng có nghĩa là phải làm nhiều hơn là chỉ chống đối tổng thống, theo nhận định của chuyên gia phân tích thuộc đảng Cộng hòa, ông Scot Faulkner:

“Họ phải chứng tỏ rằng họ có khả năng quản trị bởi vì chỉ đả kích các chương trình của ông Obama, đánh đổ, và dùng lập luận để giết chết chúng là một chuyện, còn đề xuất một sự chọn lựa khác lại là chuyện hòan toàn khác.”

Nhiều người bảo thủ chống đối việc ông Boehner được bầu lại vào chức Chủ tịch Hạ viện, một dấu hiệu chia rẽ mới trong đảng Cộng hòa. Đó là nhận xét của chuyên gia chính trị Stuart Rothenberg:

“Nhưng tôi không rõ hẳn là ủy ban Cộng hòa trong Hạ viện hay Thượng viện, hội nghị Cộng hòa tại Hạ viện, tôi không chắc tất cả đều đồng ý với nhau.”

Các nhà lãnh đạo Cộng hòa muốn thành công khi ra tranh cử vào Quốc hội, nhưng cũng có những ước vọng chính trị lớn hơn, theo sách lược gia Phillip Stutts:

“Ngay lúc này, các đảng viên Cộng hòa trong đảng của chúng ta, cho dù là Chủ tịch Boehner hay Mitch McConnell, đều tìm cách đề ra một đường đi để đảng Cộng hòa có thể thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.”