Dân chúng ngày 21/11 đổ ra đường ở thủ đô Harare của Zimbabwe ăn mừng tin Tổng thống Robert Mugabe từ chức sau 37 nắm quyền.
Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa sẽ tuyên thệ nhậm chức Tổng thống vào ngày 22 hoặc 23 tháng 11, theo các giới chức hàng đầu trong đảng cầm quyền ZANU-PF. Ông Mnangagwa, người chạy trốn khỏi nước sau khi bất ngờ bị sa thải hôm 6/11, ‘hiện ở gần đây thôi’, giới chức Lovemore Matuke của đảng đương quyền cho biết.
Xe bấm còi, dân nhảy múa hò reo sau khi Quốc hội công bố thư từ chức của ông Mugabe. Trước đó không lâu, Quốc hội đã tiến hành thủ tục luận tội Tổng thống.
Vị Tổng thống 93 tuổi đã cai trị Zimbabwe từ khi nước này dành độc lập từ Anh quốc vào năm 1980.
Lịch sử vi phạm nhân quyền
Ông Mugabe thường bị chỉ trích về các vi phạm nhân quyền bao gồm đánh đập, tra tấn, giết hại các thành phần chống đối chính trị.
Các vấn đề kinh tế của Zimbabwe trong mấy năm gần đây càng trở nên tồi tệ vì tình trạng tham nhũng và các chính sách kinh tế ‘nặng tay’ của ông Mugabe khiến giới đầu tư sợ hãi bỏ đi.
Tòa đại sứ Mỹ tại Zimbabwe nói ngày 21/11 là thời khắc lịch sử cho Zimbabwe và thúc giục nước này tiến tới bầu cử tự do, chọn người lãnh đạo cho riêng mình.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Mỹ, Heather Nauert, nói ‘Ông Mugabe từ chức là một cơ hội lịch sử, thời khắc lịch sử cho người dân Zimbabwe. Người dân nước này đã mạnh mẽ khẳng định khao khát một kỷ nguyên mới chấm dứt sự cô lập đối với Zimbabwe và tạo điều kiện cho đất nước tái hòa nhập vào cộng đồng quốc tế.’
Thủ tướng Anh, Theresa May, nói ông Mugabe từ chức mở ra cơ hội cho đất nước theo đuổi con đường không có sự đàn áp.
Tổ chức bảo vệ nhân quyền Ân xá Quốc tế kêu gọi thế hệ lãnh đạo tiếp theo tại Zimbabwe hãy tuân thủ hiến pháp và đối xử với dân bằng sự tôn trọng.
Tuần trước, ông Mugabe đối mặt với áp lực từ chức khi quân đội chiếm quyền kiểm soát các định chế nhà nước và đặt hai vợ chồng ông dưới tình trạng quản thúc tại gia.
Mọi việc diễn ra sau khi ông Mugabe sa thải Phó Tổng thống Mnangagwa và tỏ dấu sẽ cho vợ lên thay thế, bà Grace Mugabe.
Trước ngày 21/11, ông Mugabe vẫn không tỏ tín hiệu thoái lui, thậm chí ông còn triệu họp nội các vào sáng ngày 21/11.
Ông Mugabe từng có ý định ra tranh cử thêm một nhiệm kỳ Tổng thống trong cuộc bầu cử năm sau, lúc ông bước sang tuổi 94.