Đại dịch và nhân quyền – nên tường trình với thiên hạ!

Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng LHQ Khóa 76 tại New York, Hoa Kỳ, ngày 22-9-2021, theo giờ Hoa Kỳ. Photo chụp từ UN Web TV.

Cuối tuần trước, tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc, ông Nguyễn Xuân Phúc – Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam – kêu gọi cộng đồng quốc tế... ủng hộ Việt Nam tham gia Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (UNHRC) nhiệm kỳ 2023 – 2025 và các cơ chế quan trọng khác của Liên Hiệp Quốc. Lần này, Việt Nam tham gia ứng cử UNHRC không chỉ với tư cách quốc gia mà còn như đại diện của ASEAN ở UNHCR (1).

Trước giờ đã có rất nhiều cá nhân, tổ chức quốc tế vừa chỉ trích hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam chà đạp nhân quyền, vừa nhắc nhở cộng đồng quốc tế, rằng Việt Nam đã cũng như đang tiếp tục vi phạm các cam kết bảo vệ, thăng tiến nhân quyền theo tiêu chuẩn chung của cộng đồng quốc tế dù hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam vẫn thừa nhận: Nhân quyền có giá trị phổ quát (2).

Theo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam, do khác biệt về hoàn cảnh lịch sử, chế độ chính trị, trình độ phát triển, giá trị truyền thống văn hóa... nên cách tiếp cận về nhân quyền có thể khác nhau, việc Việt Nam sách nhiễu, tống giam những người bất đồng về chính kiến, vận động dân chúng thúc giục hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam thực thi dân chủ theo tiêu chí chung là vì... dân chủ của Việt Nam có bản sắc riêng, là dân chủ xã hội chủ nghĩa, lấy tư tưởng Hồ Chí Minh làm tư tưởng chỉ đạo. Tại Việt Nam không có tù nhân lương tâm, tù nhân chính trị, những người bất đồng về chính kiến bị khủng bố tinh thần, bị phạt tù đều đã... vi phạm pháp luật và Việt Nam xử lý các hành vi phạm pháp này theo đúng các quy định của pháp luật Việt Nam, hoàn toàn phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế.

Trong các Bạch thư về nhân quyền và Báo cáo theo cơ chế kiểm định theo định kỳ về việc thực hiện nhân quyền, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam, kể lể rất nhiều về việc... luôn lấy người dân là trung tâm của mọi chính sách và vì vậy càng ngày càng đáp ứng tốt hơn các nhu cầu chính đáng của dân chúng, qua đó vừa bảo vệ, vừa thúc đẩy sự thăng tiến về nhân quyền (3).

***

Khoan bàn tới cuộc tranh luận vốn bất tận giữa Việt Nam với cộng đồng quốc tế về tự do tư tưởng, tự do chính trị, cũng như đúng – sai trong việc hành xử đối với những cá nhân bất đồng chính kiến,...

Bởi chính phủ Việt Nam đang vận động tham gia UNHCR lần thứ ba (lần đầu – 2011 không thành công, lần hai – 2013 trở thành thành viên của UNHCR nhiệm kỳ 2013 – 2016),...

Bởi đại dịch COVID-19 vốn là đại họa của nhân loại, tất cả quốc gia cùng phải đối diện với hàng loạt vấn đề giống nhau do COVID-19 tạo ra, song cách thức ngăn ngừa thảm họa và giải quyết hậu quả thì có nhiều khác biệt. Khi cùng hoàn cảnh, cùng tình thế thì những khác biệt về ứng xử chính là cơ hội giúp đánh giá, nhận định đối với cả nhận thức lẫn bản chất của các hệ thống chính trị, hệ thống công quyền về nhân quyền...

Thành ra cần tường trình cặn kẽ với cộng đồng quốc tế về hoạt động phòng chống COVID-19 tại Việt Nam. Những hoạt động này sẽ giúp thiên hạ hình dung thế nào là... ... lấy dân làm trung tâm nhằm bảo vệ và thúc đẩy thăng tiến nhân quyền ở Việt Nam.

Cộng đồng quốc tế cần được biết những câu chuyện liên quan đến qui định về... hàng hóa thiết yếu mà thẩm quyền xác định... thiết yếu thuộc về bất kỳ cá nhân nào nhân danh công vụ, cho nên bánh mì (4), rau muống (5), kể cả bình chứa oxy (6) nhằm cứu những cá nhân đang trong tình trạng thập tử - nhất sinh đều có thể bị cấm vận chuyển vì... không thiết yếu nếu những kẻ thi hành công vụ... cho là như thế! Họ cần được biết để suy nghĩ thêm về việc vợ bị cấm về nhà chăm sóc chồng do... không chính đáng (7)...

Cộng đồng quốc tế cũng cần được biết việc thực thi chủ trương “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”. Không chỉ những người chẳng may nhiễm COVID-19 (F0) bị săn lùng, tống vào các trại tập trung – một trong những nguyên nhân chính khiến số ca nhiễm, số ca tử vong tăng vọt - mà nhân viên công quyền còn xông vào nhà, phá cửa phòng, trói những người vô tình tiếp xúc với F0 (F1) tống vào trại tập trung như ở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An (8), như ở phường 1 – thành phố Cà Mau – tỉnh Cà Mau (9)...

Cộng đồng quốc tế cần được biết cả về chỉ đạo... mỗi phường xã phải trở thành một pháo đài. Để ngăn ngừa lây nhiễm, những cá nhân quản trị các... pháo đài từ Bắc vào Nam được phép dựng hàng rào ngăn không cho dân chúng của cả một khu vực ra khỏi khu vực đó (10), hay khóa cổng nhốt dân cư của một xóm (11), hoặc khóa cửa nhốt thành viên của một gia đình (12) như ngăn, nhốt... gia súc, gia cầm. Thậm chí những cá nhân, nhóm cũng bị ngăn, bị phạt chỉ vì cứu trợ đồng loại!

Người Việt hẳn là cũng muốn biết, sắp tới: Thứ nhất, khi vận động thiên hạ ủng hộ Việt Nam tham gia UNHRC nhiệm kỳ 2023 – 2025, những viên chức ngoại giao của Cộng hòa XHCN Việt Nam sẽ biện giải với cộng đồng quốc tế thế nào về tương quan giữa... bản sắc riêng của dân chủ Việt Nam, dân chủ xã hội chủ nghĩa - lấy tư tưởng Hồ Chí Minh làm tư tưởng chỉ đạo với các chủ trương, biện pháp ngăn chặn COVID-19 trong thời gian vừa qua. Thứ hai, cộng đồng quốc tế suy nghĩ ra sao!

Chú thích

(1) https://www.voatiengviet.com/a/vietnam-van-dong-quoc-te-cho-ghe-thanh-vien-nhan-quyen-lhq/6244025.html

(2) https://nhandan.vn/tin-tuc-su-kien/nhan-quyen-luon-thuoc-ve-nhan-dan-va-vi-nhan-dan-627582/

(3) https://vi.wikipedia.org/wiki/Nhân_quyền_tại_Việt_Nam

(4) https://thanhnien.vn/doi-song/banh-mi-khong-phai-thuc-pham-thiet-yeu-va-noi-buon-mat-viec-cua-nan-nhan-1417174.html

(5) https://www.youtube.com/watch?v=2UA6SpBic8g&ab_channel=SaigonNho

(6) https://moh.gov.vn/thong-tin-chi-dao-dieu-hanh/-/asset_publisher/DOHhlnDN87WZ/content/bo-y-te-e-nghi-uu-tien-ac-biet-viec-van-chuyen-oxy-y-te-cho-ieu-tri-covid-19

(7) https://congluan.vn/tro-ve-nha-cham-chong-benh-nang-la-ly-do-khong-chinh-dang-post156065.html

(8) https://www.youtube.com/watch?v=S9_DXD_s5H8&ab_channel=BáoTuổiTrẻ

(9) https://www.baocamau.com.vn/tin/cuong-che-cach-ly-tap-trung-nguoi-dan-ong-khong-chap-hanh-xet-nghiem-covid-19-70098.html

(10) https://cand.com.vn/Xa-hoi/ngo-nho-o-ha-noi-lap-rao-chan-cung-ngan-doi-de-chong-dich--i625528/

(11) https://dantri.com.vn/xa-hoi/ha-noi-ngo-hon-chuc-ho-dan-bat-ngo-bi-khoa-trai-ma-khong-thong-bao-20210908183416447.htm

(12) https://laodong.vn/xa-hoi/pho-chu-tich-hdnd-tinh-thanh-hoa-khoa-cua-nha-dan-phong-dich-la-can-thiet-949394.ldo