Một viên thượng tá tên là Khổng Ngọc Oanh làm việc tại Phòng 5, Cục Cảnh sát hình sự của Bộ Công an Việt Nam mới tuyên bố với báo giới: Không phải hàng chục, hàng trăm mà có thể hàng ngàn người đã bị đưa sang Campuchia lao động theo dạng cưỡng bức, phải làm việc trong điều kiện cực kỳ nặng nhọc, bị giam giữ và không được nhận lương như hứa hẹn (2).
Tuyên bố vừa kể tái thừa nhận thảm cảnh mà nhiều người Việt sang Campuchia tìm sinh kế đang đối diện. Tuy từ lâu thân nhân của các nạn nhân đã tha thiết xin giải cứu họ vì các nạn nhân bị buộc làm việc từ 12 tiếng đến 15 tiếng mỗi ngày, ăn uống thiếu thốn, không được trả lương, muốn hồi hương phải nộp tiền chuộc thân nhưng hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không thèm đoái hoài (3).
Hạ tuần tháng sáu, khi được hỏi về giải pháp dành cho những đồng bào là nạn nhân của buôn người, đang bị cầm giữ, cưỡng bức lao động tại Campuchia, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định: Các cơ quan hữu trách tại Việt Nam đã phối hợp với giới hữu trách ở Campuchia tìm hiểu, xác minh thông tin và tích cực triển khai các biện pháp bảo hộ công dân cần thiết (4)...
Khỏang hai tháng sau (18/8/2022), thiên hạ sững sờ khi được xem một video clip được bày ra trên mạng xã hội, ghi lại cảnh vài chục người Việt tuôn ra từ casino có tên Rich World tọa lạc ở huyện Kaoh Thom, tỉnh Kandal, Campuchia, rồi nhảy xuống sông Bình Di – ranh giới tự nhiên giữa Campuchia và Việt Nam – để bơi về phía bên kia vốn thuộc xã Long Bình , huyện An Phú, tỉnh An Giang (5)...
Lúc đầu, các viên chức hữu trách và hệ thống truyền thông chính thức gọi họ là những cá nhân “nhập cảnh trái phép” sau khi đã “xuất cảnh trái phép sang Campuchia”. Sau này, các viên chức hữu trách và hệ thống truyền thông chính thức xác nhận, vì bí bách về sinh kế, những cá nhân “nhập cảnh trái phép” ấy đã sang Campuchia tìm cơm áo và do bị buộc làm việc quá sức, không được trả lương nên bàn với nhau vượt biên về Việt Nam.
Trong 42 người Việt “nhập cảnh trái phép” có một thiếu niên chỉ mới 16 tuổi và đã tử nạn khi vượt sông. Trước giờ, các viên chức hữu trách và cơ quan truyền thông chính thức chỉ chỉ trích hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp các nạn nhân... “tham”,... “nhẹ dạ” nên “dính bẫy” (6)... Không có ai, nơi nào đặt vấn đề vì sao hết ngàn người Việt này đến ngàn người Việt khác, kể cả vị thành niên phải bỏ xứ tha phương cầu thực!
***
Trung tuần tháng 5 năm ngoái, hệ thống truyền thông chính thức ở Việt Nam đồng loạt giới thiệu “bài viết quan trọng của Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam” nhằm giới thiệu... “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” bởi các xã hội tư bản liên tục gây ra các cuộc khủng hoảng.
Trong bài viết vừa kể, ông Trọng khẳng định thêm một lần nữa: Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay nhờ nỗ lực phấn đấu bền bỉ, tiếp tục khẳng định con đường đi lên CNXH là đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan, với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại (7)...
Liệu đã đến lúc, với tất cả sự khiêm tốn, từ thực tế như đã biết và đang thấy, trong đó có sự kiện mới nhất – thực trạng người Việt bất chất rủi ro, bất kể tính mạng, nhân phẩm bị chà đạp vẫn tiếp tục dắt díu nhau rời khỏi quê hương để tìm cơm, áo trong vô vọng - những người cộng sản chính thức thừa nhận đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.
Chẳng cẫn dõi mắt thật xa, cứ nhìn các lân bang sẽ thấy, nếu đừng xây dựng CNXH thì sẽ không có “cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” và đại diện Cục Hình sự, Bộ Công an không phải thú nhận: Tình trạng xuất cảnh trái phép, trở thành nạn nhân của buôn người xảy ra ở hầu hết các tỉnh kinh tế khó khăn, như những địa phương biên giới phía Bắc, biên giới Tây Nam, Tây Nguyên...
Xây dựng CNXH, tạo ra “cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” biến Việt Nam thành quốc gia mà nhiều giới, đặc biệt là người nghèo loay hoay tìm mọi cách để được đi làm thuê ở ngoại quốc, bất kể điều đó tạo ra đủ loại bi kịch cho cả cá nhân, gia đình lẫn xã hội (8). Chẳng lẽ “cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” chỉ là đưa đồng bào đi làm thuê và... tự hào gọi đó là... “cơ hội rộng mở” (9)?
Chú thích
(1) https://vnexpress.net/cong-an-lao-dong-bi-lua-sang-campuchia-rat-kho-giai-cuu-4503062.html
(3) https://cadn.com.vn/canh-giac-thu-doan-lua-sang-cuchia-lam-viec-nhe-luong-cao-post264198.html
(5) https://vietnamnet.vn/40-nguoi-nghi-chay-tron-khoi-casino-o-campuchia-ve-viet-nam-2051159.html
(7) https://www.vietnamplus.vn/chude/bai-viet-cua-tong-bi-thu-ve-con-duong-di-len-cnxh/1136.vnp
(9) http://www.nguoiduatin.vn/gan-50-000-lao-dong-viet-nam-dang-lam-viec-tai-han-quoc-a563111.html