Thêm một lần nữa, tình trạng hỗn loạn ở Hà Nội sau khi áp dụng các biện pháp nhằm hạn chế giao tiếp giữa người với người để ngăn chặn COVID-19 lan rộng, chứng minh sự bất lực của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương tại Việt Nam đã vượt xa mức độ bình thường để trở thành... vĩ đại đến đáng sợ (1)!
Rõ ràng những hệ thống này không thể học được bất kỳ điều gì hữu ích từ những thất bại trước đó khi thực hiện... giãn cách xã hội ngay tại Hà Nội cũng như các tỉnh, thành phố khác. Bốn tháng sau khi đợt dịch thứ tư bùng lên và lan rộng, các giải pháp ngăn chặn COVID-19 vẫn thế, dù đúng – sai, hay – dở đã hết sức rõ ràng!
Ở TP.HCM, áp lực do thiếu thốn thực phẩm, hàng hóa thiết yếu đối với cả hệ thống chính trị, hệ thống công quyền lẫn dân chúng đang giảm sau khi các viên chức hữu trách nhận ra, không thể áp đặt các mệnh lệnh tùy tiện, phi lý khi thực thi phong tỏa để ngăn chặn lây nhiễm như cấm shipper và thay thế bằng... bộ đội (2)!..
Nếu xem xét kỹ những giải pháp mà hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương tại Việt Nam đã ban hành và thực thi, có thể thấy nguyên nhân tạo ra bất toàn và bất cập, khiến hậu quả của đại dịch ở Việt Nam trở thành trầm trọng là vì những viên chức hữu trách đinh ninh, cả họ lẫn các hệ thống của họ... vĩ đại!
Nhận thức về sự... vĩ đại đó lớn đến mức họ không nghĩ rằng họ cần học hỏi từ thiên hạ cũng như cần quan sát, ngẫm nghĩ về thực trạng để điều chỉnh. Tệ hơn, nhận thức về sự... vĩ đại đó đã vượt qua mức độ bình thường nên họ không cần nghĩ đến trách nhiệm nếu ban hành mệnh lệnh sai khiến hậu quả nghiêm trọng hơn!
Bởi tự cho rằng họ... vĩ đại, các viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền thản nhiên tự xếp họ vào diện được đặc miễn các nghĩa vụ mà mỗi thành viên trong xã hội Việt Nam phải tuân thủ để ngăn ngừa COVID-19 lây lan. Nhiều thường dân và một số công chức cấp thấp đã cũng như đang bị phạt nếu không mang khẩu trang hoặc mang không đúng (3),... nhưng Tổng Bí thư (4), Thủ tướng (5),... thì tùy thích.
Trung tuần tháng 2, Reuters công bố một video clip khiến nhiều người bật cười bởi họ được thấy bà Angela D. Merkel cuống quít do chợt nhận ra đã quên khẩu trang ở bục phát biểu. Thủ tướng Đức chỉ nhận ra điều đó khi đã quay về chỗ của bà và bà vội vàng đứng dậy, chạy đến bục phát biểu xin nhận lại khẩu trang rồi mang vào ngay lập tức (6)...
Cũng là... công bộc nhưng công bộc Việt Nam khác công bộc của thiên hạ. Chỉ ở Việt Nam, công bộc mới dám dành cho họ quyền “ăn trên, ngồi trước”, kể cả đứng trên và vắt vẻo ở phía trước những quy phạm pháp luật. Loại tư thế này phát xuất từ tâm thế tự xếp chính mình vào diện... vĩ đại!
Tâm thế ngạo mạn, tư thế trịch thượng này lây lan từ trên xuống dưới đã hơn bảy thập niên, nên hồi hạ tuần tháng rồi, một viên thượng tá, chỉ là Phó Phòng Tham mưu của Công an TP.HCM, mới phán rằng: Sẽ không cấp giấy đi đường cho các cá nhân, tổ chức từ thiện miệt mài tìm kiếm thực phẩm - chế biến thức ăn - cung cấp cho đồng bào đang đói khát vừa vì đại dịch, vừa vì phong tỏa, hay mua thiết bị – nạp khí - vận chuyển bình oxy đến những bệnh nhân đang trong tình trạng thập tử, nhất sinh nhưng không tìm ra chỗ nào tại bệnh viện,... vì toàn bộ hoạt động nhân đạo, lẽ ra phải trân trọng, nâng niu đó chỉ thuộc loại... nhỏ lẻ (7)!
Trước, hệ thống truyền thông chính thức không bỏ sót bất kỳ tuyên bố, hành động nào của những viên chức hữu trách đang đảm nhận vai trò lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền, giờ - giữa thảm họa cũng thế! Không viên chức hữu trách hay cơ quan truyền thông chính thức nào dám thắc mắc, tại sao khi thị sát tình hình dịch bệnh ở TP.HCM, ông Phạm Minh Chính lại thản nhiên vi phạm tiêu chí 5k (Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tập trung – Khai báo y tế). Chẳng lẽ công bộc ở vị trí càng cao thì “tiền hô, hậu ủng” càng phải rầm rộ, cho dù sự rầm rộ đó vi phạm các chỉ thị, chỉ đạo liên quan đến phòng – chống dịch giữa lúc đại dịch đã lên đến đỉnh?
Ông Chính vĩ đại vì lãnh đạo những hệ thống vĩ đại nên các hệ thống xuýt xoa khi ông... đổ mồ hôi (8), còn đội ngũ nhân viên y tế - những cá nhân đang xả thân để ngăn chặn lây nhiễm, kiệt sức trong cuộc đua với tử thần để giành lại sinh mạng đồng bào thì không đáng để bận tâm. Các hệ thống vĩ đại xem họ là... nhỏ lẻ nên mới có văn bản dọa tước chứng chỉ hành nghề nếu họ... tự ý bỏ việc giữa đại dịch (9). Các hệ thống vĩ đại không đoái hoài đến chuyện hơn 2.000 nhân viên y tế bị lây nhiễm COVID-19, ba người đã thiệt mạng, số còn lại kiệt sức vì làm việc liên tục mà không được nghỉ ngơi, tâm lý bị chấn thương khi phải liên tục đối diện với nghịch cảnh...
Tạp chí Luật khoa vừa có một bài phân tích văn bản đã kể vi phạm luật pháp Việt Nam nghiêm trọng thế nào và nếu so với cách đối xử của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền các quốc gia khác đối với nhân viên y tế trong đại dịch thì bất nhân, tàn bạo ra sao (10) song chắc chắn sẽ không đến đâu!
Luận về vĩ đại và... nhỏ lẽ dễ dông dài. Chỉ có thể khẳng định khi một quốc gia có những hệ thống vĩ đại thì công dân chỉ là... “con sâu, cái kiến”! Khi một dân tộc chấp nhận một số cá nhân trở thành vĩ đại vì chức vụ, chứ không phải do tư cách, năng lực của cá nhân đó, bao nhiêu triệu con người sẽ là bấy nhiêu triệu nô lệ, bất kể họ thuộc giới nào!
Chú thích
(2) https://tuoitre.vn/don-hang-mua-chung-giam-manh-20210906230245228.htm
(6) https://www.dw.com/en/covid-no-special-freedoms-for-the-vaccinated-in-germany/a-56454942
(8) https://vtc.vn/chiec-ao-dam-mo-hoi-cua-thu-tuong-ar633336.html
(9) https://vnexpress.net/bo-y-te-lo-y-bac-si-bo-viec-4352043.html