Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy, một đảng viên Cộng hòa, ngày 12/9 phát động một cuộc điều tra luận tội đối với Tổng thống Joe Biden, thúc đẩy Quốc hội tiến tới một nỗ lực gây tranh cãi và khó có thể thành công nhằm loại bỏ tổng thống Đảng Dân chủ sau hai cuộc luận tội cựu Tổng thống Donald Trump.
Động thái của ông McCarthy sẽ mở ra nhiều tháng điều trần gây chia rẽ tại Hạ viện, có thể làm xao lãng những nỗ lực của Quốc hội nhằm tránh việc chính phủ đóng cửa và có thể thúc đẩy cuộc đua tổng thống 2024, trong đó ông Trump hy vọng sẽ trả thù cho thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 trước ông Biden và giành lại Tòa Bạch Ốc.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Ian Sams nói đảng Cộng hòa không tìm thấy bằng chứng nào về hành vi sai trái.
“Chính trị cực đoan ở mức tồi tệ nhất,” ông Sams viết trên mạng xã hội.
Đảng Cộng hòa, hiện đang kiểm soát Hạ viện, đã cáo buộc ông Biden thu lợi trong thời gian ông giữ chức phó tổng thống từ năm 2009 đến năm 2017 từ các dự án kinh doanh nước ngoài của con trai ông là Hunter Biden, mặc dù họ chưa đưa ra bằng chứng xác thực.
Ông Biden trước đây đã chế nhạo đảng Cộng hòa về khả năng luận tội ông. Chưa có tổng thống Mỹ nào bị cách chức do bị luận tội, nhưng thủ tục này - từng là một điều hiếm thấy - giờ đây đã trở nên phổ biến.
Nhiều người trong đảng của ông McCarthy đã vô cùng tức giận khi Hạ viện, khi đó do đảng Dân chủ kiểm soát, luận tội ông Trump vào năm 2019 và 2021, mặc dù ông Trump đều được trắng án cả hai lần tại Thượng viện. Một số thành viên đảng Cộng hòa theo đường lối cứng rắn cho biết họ sẽ cố gắng loại bỏ ông McCarthy khỏi vị trí lãnh đạo Hạ viện nếu ông không tiến hành nỗ lực luận tội ông Biden.
Ông McCarthy nói với các phóng viên: “Tôi đang chỉ đạo các ủy ban Hạ viện của chúng tôi mở một cuộc điều tra luận tội chính thức đối với Tổng thống Joe Biden”. “Chúng ta sẽ đi đến nơi mà bằng chứng đưa chúng ta đến.”
Một cựu cộng tác viên kinh doanh của con trai ông Biden đã nói trong một phiên điều trần tại Hạ viện rằng ông Hunter Biden đã bán “ảo tưởng” về khả năng tiếp cận quyền lực khi cha ông còn là phó tổng thống, theo một bản ghi được công bố vào tháng trước.
Ông McCarthy cho biết các nhà lập pháp thuộc ba ủy ban sẽ bắt đầu thu thập bằng chứng về hành vi sai trái tài chính có thể có. Họ sẽ bắt đầu công việc của mình mà không cần bỏ phiếu từ toàn bộ Hạ viện, như đã được làm trước cuộc luận tội đầu tiên của ông Trump vào năm 2019. Một cuộc bỏ phiếu như vậy là không bắt buộc, nhưng có thể tăng thêm tính hợp pháp cho nỗ lực này.
Các đảng viên Dân chủ đã tìm cách miêu tả chuyện luận tội của đảng Cộng hòa như một nỗ lực nhằm đánh lạc hướng sự chú ý của công chúng khỏi những rắc rối pháp lý của ông Trump, người phải đối mặt với bốn cáo trạng hình sự riêng biệt trong khi tranh đề cử tổng thống năm 2024 của đảng mình để đối mặt với ông Biden.
“Cuộc điều tra của đảng Cộng hòa là một nỗ lực minh bạch nhằm vũ khí hóa Quốc hội để thực hiện việc tranh cử của ông Trump,” đại diện đảng Dân chủ Jamie Raskin nói trong một tuyên bố trước thông báo của McCarthy.
Ông Trump đã thúc ép đảng Cộng hòa cố gắng loại bỏ ông Biden khỏi chức vụ.
Một số đảng viên Cộng hòa cực hữu cho biết họ sẽ không bỏ phiếu cho các dự luật chi tiêu phải thông qua nếu không có cuộc điều tra luận tội. Nếu Quốc hội không thông qua những dự luật chi tiêu đó vào đầu năm tài chính mới vào ngày 1 tháng 10, phần lớn chính phủ Hoa Kỳ sẽ phải đóng cửa.
Hiến pháp Hoa Kỳ trao quyền cho Quốc hội luận tội các quan chức liên bang, bao gồm cả tổng thống về tội phản quốc, hối lộ và “các tội trọng và tội nhẹ khác”. Một tổng thống có thể bị cách chức nếu Hạ viện thông qua các điều khoản luận tội theo đa số đơn giản và 100 ghế tại Thượng viện bỏ phiếu với đa số 2/3 để kết tội sau khi tổ chức phiên tòa.
Bất kỳ nỗ lực luận tội nào nhắm vào ông Biden cũng khó có thể thành công. Ngay cả khi Hạ viện bỏ phiếu luận tội ông Biden - một viễn cảnh không chắc chắn, với tỷ lệ phiếu bầu sít sao 222-212 của đảng - nó gần như chắc chắn sẽ thất bại tại Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mitt Romney, người đã bỏ phiếu phế truất ông Trump khỏi chức vụ năm 2021, nói Tòa Bạch Ốc đã “nâng niu” ông Hunter Biden.
Ông Romney nói: “Đề nghị một cuộc điều tra không phải là không phù hợp. Điều đó rất khác với một cuộc luận tội”.
Làm sống lại vụ Ukraine
Ông Trump là tổng thống Mỹ duy nhất bị luận tội hai lần. Ông được trắng án cả hai lần sau các phiên xét xử tại Thượng viện nhờ số phiếu bầu của các thành viên đảng Cộng hòa của ông đã ngăn cản việc đạt được đa số 2/3 cần thiết để kết án.
Trong lần luận tội đầu tiên, Hạ viện vào năm 2019 đã buộc tội ông Trump lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội sau khi ông yêu cầu Ukraine điều tra ông Biden và con trai ông về những cáo buộc tham nhũng vô căn cứ. Trong lần luận tội thứ hai, Hạ viện đã luận tội ông vào năm 2021 với tội danh kích động nổi dậy sau cuộc tấn công vào Điện Capitol bởi những người ủng hộ ông.
Cuộc luận tội đầu tiên tìm cách loại ông khỏi chức vụ. Lần thứ hai, với một phiên tòa được tổ chức sau khi ông rời nhiệm sở, tìm cách loại ông Trump khỏi tư cách giữ chức tổng thống một lần nữa.
Ông Trump gọi cả hai cuộc luận tội là những vụ truy bức chính trị.
Thăm dò dư luận cho thấy nhiều người Mỹ tin rằng ông Hunter Biden đã được đối xử đặc biệt. Một nửa số người được hỏi trong cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos vào tháng 6 cho biết con trai của Tổng thống Biden đã nhận được ưu đãi từ các công tố viên, những người đã đạt được thỏa thuận cho phép con trai ông Biden nhận tội về thuế nhưng tránh bị kết án liên quan đến súng.
Một cuộc thăm dò khác của Reuters/Ipsos vào tháng 8 vừa qua, sau khi thỏa thuận của ông Hunter Biden với các công tố viên được làm sáng tỏ - cho thấy 49% số người được hỏi nói rằng “có thể tin” rằng các vấn đề pháp lý của ông Hunter Biden không liên quan đến thời gian làm tổng thống của cha ông.