Tính đến năm 2050, UNICEF cho biết cứ 2 trong số 5 trẻ em trên thế giới sẽ là ở Châu Phi. Sự chuyển biến dân số chưa từng thấy này có hai nguyên do kèm theo: Dân số vốn thuộc lớp người trẻ sẽ đến tuổi sinh sản và gây ra tình trạng bộc phát về sinh nở; và tỷ lệ tử vong nơi trẻ em đã hạ giảm. Những người theo dõi tình trạng bộc phát này nói các quốc gia Phi châu sẽ cần phải cấp bách chuẩn bị cho đợt sóng các trẻ sơ sinh này với những chính sách khôn ngoan của chính phủ. Từ Johnannesburg, thông tín viên Anita Powell gửi về bài tường thuật cho đài VOA,.
Lục địa Châu Phi đang chuẩn bị đối phó với tình trạng bùng nổ dân số ồ ạt trong vòng 4 thập niên tới đây, một hiện tượng đem lại cả những thách thức to lớn lẫn những cơ hội vĩ đại.
Châu Phi vốn đã là nơi sinh cư của những khối dân trẻ nhất thế giới – và trong vòng vài thập niên sắp tới, những người trẻ này sẽ đến độ tuổi sinh sản. Châu lục này cũng có tỷ lệ sinh sản cao vì nhiều lý do, và trong những thập niên gần đây đã chứng kiến sự sụt giảm về mức tử vong nơi trẻ em – có nghĩa là sẽ có thêm trẻ sơ sinh và trẻ em sống sót nhiều hơn bao giờ hết.
Mục sư Princewell Elimiaga sở hữu một trung tâm chăm sóc trẻ ban ngày ở Johannesburg và điều hành một nhà thờ ở Lagos, Nigeria. Ông nói ông đang thấy hiện tượng này diễn biến ngay trước mắt. Cơ sở nuôi trẻ của ông ở Johannesburg đã bùng nổ về kích thước, từ 20 em năm 2002 lên tới trên 130 em hiện nay.
“Và mỗi năm, những con số này lại tăng thêm. Chúng ta thấy một sự thay đổi lớn … Có những em đã rời khỏi trường, nhưng con số không bao giờ hạ giảm.”
Tính đến năm 2050, UNICEF ước tính Châu Phi sẽ là nơi có khoảng 41% những người mới sinh trên thế giới.
Sự kiện đó, theo nhà nghiên cứu Koffi Kouakou của trường Đại học Witwatersrand, là một thách thức lớn cho chính sách công.
“Mỗi một nhà lãnh đạo, hay mỗi một vị tổng thống, đều phải nghĩ về sự kiện này. Và nếu họ không tính trước, thì sẽ có rắc rối bởi vì tỷ lệ dân số tăng trưởng có thể vượt quá mức tiêu thụ các nguồn lực mà chúng ta cần đến để nuôi sống cho khối dân đó. Và nếu khối dân ngày càng lớn hơn, thì cần phải có cơ sở hạ tầng mới, về gia cư, các thành phố mới, các vật liệu xây dựng mới, có thêm thực phẩm, nước. Danh sách thật là vô tận.”
Ông Kouakou nói Châu Phi có nhiều vấn đề, nhưng dân số không phải là một trong những vấn đề ấy.
“Châu Phi không có vấn đề về dân số. Thực ra, Châu Phi có thể có vấn đề phân phối nguồn lực. Có những vùng đất phì nhiêu ở mọi nơi, và rồi cả vấn đề quản lý và quản trị các nguồn lực ấy nữa, đó là điểm chính.”
Nhưng dân số cũng dẫn đến vấn đề các quyết định cá nhân. Và nhiều phụ huynh được phỏng vấn nói rằng truy một gia đình mới là điều hấp dẫn, túi tiền của họ không cho phép.
Giáo viên mẫu giáo Thembisa Madlanga nói nhìn thấy lớp học của mình phình ra về kích thước đã thuyết phụ cô ngưng ở đứa con thứ nhì.
Cô vừa cười vừa nói rằng đó là vì trách nhiệm. Cô không nghĩ là cô sẽ có 5 đứa con.
Hiện tượng bộc phát sinh sản của Châu Phi sẽ có những hậu quả sâu rộng mà những em nhỏ này chưa nắm rõ. Nhưng dù sẵn sàng hay chưa, thì các em đã có mặt rồi.