Tòa án Campuchia bỏ tù nhà bảo vệ nhân quyền Mam Sonando

  • Irwin Loy

Dân Campuchia biểu tình ủng hộ ông Mam Sonado, giám đốc đài phát thanh độc lập Beehive, và là người bảo vệ quyền lợi của những thành phần nghèo khó và bị chính quyền tịch thu đất đai

Một tòa án Campuchia đã kết án một người chỉ trích chính phủ 20 năm tù về tội tìm cách xúi giục nổi loạn chống nhà nước. Ban công tố đã cáo buộc phát thanh viên độc lập Mam Sonando về tội nuôi dưỡng một phong trào ly khai, nhưng các tổ chức nhân quyền nói các cáo trạng này là vô căn cứ. Từ Phnom Penh, thông tín viên VOA Irwin Loy gửi về bài tường thuật sau đây.

Ông Mam Sonando, 71 tuổi, đã bị cáo buộc là âm mưu lật đổ chính phủ, qua hành động bị tố giác là xúi giục dân làng ở đông bộ Campuchia nổi loạn. Ông Rupert Abbott, thuộc Hội Ân xá Quốc tế, nói rằng các cáo buộc đó là vô căn cứ.

Ông Abbott cho rằng phán quyết chống lại ông Mam Sonando là quá đáng…Không có bằng chứng cho thấy ông liên can đến bất cứ việc gì, bất cứ cuộc nổi loạn nào và thực ra không có bằng chứng đã xảy ra một vụ nổi loạn ở ngôi làng đó. Do đó phán quyết dường như đã bị chính trị hóa và theo ý ông nhắm mục đích bịt miệng người từng nổi tiếng là chỉ trích chính phủ Hoàng gia Campuchia.

Hồi tháng 5, lực lượng an ninh Campuchia đã dùng đạn thật để chống lại dân làng biểu tình phản đối việc bị trục xuất ra khỏi nhà. Một em gái 14 tuổi đã thiệt mạng trong vụ nổ súng. Nhà chức trách Campuchia sau đó đã cáo buộc một số dân làng là tìm cách phát động một cuộc nổi dậy có vũ trang. Họ cáo buộc ông Sonando là xúi giục cuộc nổi loạn đó.

Nhưng giới tranh đấu cho nhân quyền dự phiên tòa xử ông Sonando hồi tháng 9 nói rằng ban công tố đã không trình bầy đủ bằng cớ để chứng minh âm mưu theo lời cáo buộc. Mức nặng của bản án hôm nay vì thế gây chấn động cho một số quan sát viên.

Ông Ou Virak là người đứng đầu Trung tâm tranh đấu cho Nhân quyền Campuchia.

Ông Virak bày tỏ sự cực kỳ bất bình trước sự kiện tổ chức của ông đã thúc đẩy chính phủ Campuchia từ n hai thập niên. Và chính phủ đã không thay đổi, Tòa án vẫn là một công cụ chính trị. Phán quyết cơ bản được viết như một luận án chính trị. Ðó là điều gây bất bình thêm đối với ông.

Ông Sonando điều hành đài phát thanh Beehive, một đài độc lập hiếm hoi trong một nước mà các sóng phát thanh bị thống trị bởi các cơ quan truyền thông có thiện cảm với chính phủ. Ông cũng đứng đầu một tổ chức phi chính phủ quảng bá cho nhân quyền và dân chủ.

Hàng trăm người ủng hộ ông Sonando đã tụ tập gần tòa án hôm nay. Khi phán quyết được công bố, người biểu tình đã tràn về phía tòa án, nhưng đã bị cảnh sát chống bạo động đẩy lui.

Ông Sonanda có 30 ngày để kháng án.