Hoàng Hoành Sơn
Nhiều tờ báo tại Việt Nam cho biết, thời gian qua: Tuyên Quang dừng chi 2,5 tỉ đồng may trang phục cho đại biểu dự đại hội đảng (1); Quảng Bình dừng việc chi 2,2 tỉ đồng mua cặp da và tiết giảm tối đa các khoản chi không cần thiết tại đại hội đảng (2); Quảng Trị dừng mua 'bình hút tài lộc' làm quà tặng đại hội đảng (3); Hải Phòng cũng dừng chi 269 tỉ đồng mua ấm chén làm quà tặng (4); Hòa Bình tháo dỡ chữ, dừng thi công khẩu hiệu 11 từ hơn 10 tỷ đồng (5) v.v… Nói theo thuật ngữ dân buôn trên mạng, đây quả là tình trạng “bom” hàng khủng, vì giá trị đặt hàng đều tiền tỷ trở lên.
“Bom” hàng là tình trạng người mua đặt hàng online trên mạng rồi sau đó không nhận với hàng trăm lý do chính đáng. Điều đáng nói khi nhắc đến việc “bom” hàng do chính quyền địa phương ở các tỉnh thành Việt Nam hiện nay, chỉ có một lý do duy nhất: “nuốt không trôi phải nhả ra”.
Vì thế, muốn giải thích hiện trạng chính quyền địa phương “bom” hàng phải khởi đi từ tình trạng tham nhũng lan tràn trong hệ thống cơ chế nhà nước chỉ toàn đảng viên cộng sản. Bất cứ cán bộ cấp cao ở các bộ, ban, ngành nào cũng thế. Họ luôn nâng khống giá trị hàng hóa hòng thu lợi bất chính. Nếu không tham gia vào hệ thống đó, chỉ có nhảy lầu hoặc thoái đảng.
Đan cử trường hợp gần đây nhất: Bệnh viện Bạch Mai, lẽ ra là nơi thể hiện y đức, tình thương và đồng cảm với bệnh nhân, vậy mà các đảng viên lãnh đạo ở đây nâng khống thiết bị y tế có giá từ 7,4 tỷ đồng lên thành 39 tỷ đồng, nhằm thu lợi bất chính từ các bệnh nhân đang điều trị ở đây (6); vụ 7 đảng viên lãnh đạo Trung tâm kiểm soát bệnh tật, thuộc sở y tế Hà Nội, đã câu kết, gian lận, thông đồng, nâng khống giá trị gói thầu mua sắm Hệ thống Realtime PCR tự động – xét nghiệm Covid-19 gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước (7).
Nguyên ủy là xã hội cũng vừa tạm ổn trên mặt trận đại dịch Covid-19, các địa phương phải tranh thủ tiêu xài các nguồn ngân sách tồn dư để kịp cuối năm tài chính trình kết toán lên trung ương và đại hội đảng bộ là một dịp tốt để viết hóa đơn. Có địa phương mua quà bằng nguồn ngân sách chung, có địa phương mua bằng nguồn xã hội hóa như tỉnh Quảng Nam, chẳng hạn (8).
Nhưng dù có nguồn nào đi chăng nữa thì tựu trung các khoản tiền đó đều từ dân, nơi dân mà ra cả. Tuy nhiên, họp đảng là chuyện riêng của đảng cộng sản, 90 triệu dân có dính líu gì đến? Cho nên, các thành viên đảng phải có bổn phận tự đóng góp quỹ đảng mà sinh hoạt, nhóm họp và tặng quà chứ. Tại sao hội họp đảng cộng sản lại chi bằng ngân sách, bằng tiền thuế do dân đóng góp?
Tất cả thu chi từ tài nguyên, đất đai, trên rừng ngoài biển, cho thuê đặc khu, thuế khóa người dân đều do đảng cộng sản quản lý, tự ý thu chi. Tiếng là người dân làm chủ, nhưng trong thực tế, đảng cộng sản vừa là chủ vừa là quản lý; nó như một trò lừa, vì chẳng có gì mơ hồ, lập lờ chữ nghĩa hơn chuyện “toàn dân làm chủ”! Thực tế chỉ có đảng quản lý thôi, không có chủ. Vì thế, quản lý mà không có chủ thì chính anh quản lý ấy là chủ, chứ còn ai vô đây nữa?
Mọi công cụ sản xuất đảng quản lý tất tần tật, hiến pháp và luật do đảng đặt ra, mọi công cụ đàn áp người dân do đảng nắm, quân đội - công an đều do đảng điều khiển. Vậy ai là chủ nước Việt Nam hiện nay? Bằng chứng ai là chủ hiện rõ qua những vụ bắt bớ vô thiên vô pháp mới đây của nhà cầm quyền cộng sản tại Việt Nam:
1. Phạm Đoan Trang mới bị công an bắt tại Sài Gòn, vì dám tham gia ra luật Quốc hội mới, luật bầu cử mới và gần đây nhất là ra một báo cáo song ngữ Anh – Việt (với Will Nguyễn) về sự việc công an tấn công giết người tại Đồng Tâm.
2. Tiến sĩ - võ sư Phạm Đình Quý bị công an Đắk Lắk bắt cũng tại Sài Gòn với lý do đấu tranh chống tiêu cực đạo văn của ông bí thư tỉnh này.
3. Nguyễn Anh Tuấn, một nhà tranh đấu thế hệ 9X, có lẽ cũng đã bị công an Đà Nẵng bí mật bắt giữ.
Cứ thế, danh sách người bị bắt vì bất đồng chính kiến hoặc vì đấu tranh cho nhân quyền, tự do, dân chủ mãi thêm dài trong thời gian qua. Kể cả cái chết của cụ Lê Đình Kình ở Đồng Tâm. Ông Bùi Viết Hiểu ngồi chung với cụ Kình cũng bị bắn trọng thương, may mà thoát chết, nay bị án tù 16 năm và hai án tử hình cho hai người con cụ Kình. Nó cho thấy ai mới thực sự có quyền sinh sát, bỏ tù không xét xử, công an bắt bớ không cần lệnh, chẳng cần biết có tội hay không. Nó là hệ quả của một xã hội không có nhân quyền. Đảng cộng sản vốn toàn trị và là ông chủ thực sự tại Việt Nam, và họ đã chứng tỏ mình là những ông chủ khắc nghiệt, tham lam, luôn đày đọa người dân không chút lòng thương xót.
Trở lại công cuộc “bom” hàng của chính quyền địa phương do đảng lãnh đạo
Ở Việt Nam không có đảng thứ hai, thứ ba. Chỉ có duy nhất một đảng cộng sản duy nhất múa gậy vườn hoang mà thôi. Vậy ở một quốc gia độc tài như Việt Nam sẽ có bao nhiêu các cấp chi bộ đảng từ xã lên huyện lên tỉnh để mà tiến lên đại hội đảng cộng sản toàn quốc? Nếu tính từ cấp xã, phường và thị trấn sẽ có 10.732 đơn vị hành chính. Cấp huyện, thành phố thuộc tỉnh sẽ có 659 đơn vị. Rồi cả nước hiện nay có 64 đơn vị hành chính cấp tỉnh và 5 thành phố trực thuộc trung ương (9). Cứ thế mà tính ra đại hội đảng ở các cấp chi bộ tại VN.
Chi phí cho những đại hội đảng thứ cấp này sẽ là bao nhiêu? Con số không thể dưới trăm tỷ mà phải trên mấy ngàn tỷ nếu cộng hết lại từ địa phương đến trung ương. Một tỉnh nghèo, thiếu ăn như Tuyên Quang còn dám chi 2,5 tỷ đồng may quần áo cho đại biểu thì tổng chi cho đại hội đảng sẽ là bao nhiêu? Huyện Hàm Yên thuộc tỉnh Tuyên Quang thông báo: Từ ngày 04, 05/5/2020, toàn huyện đã cấp 62.955 kg gạo cho 1.197 hộ nghèo với 4.197 nhân khẩu trong dịp cứu đói giáp hạt năm 2020 (10).
Như thế các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Hồ Chí Minh, Cần Thơ chi phí cho đại hội đảng còn vượt trội gấp nhiều lần. Cứ tính sơ sơ Hải Phòng đã từng dự chi 269 tỷ mua quà tặng 60 vạn hộ dân dịp kỷ niệm thành lập, thì chi cho đại hội đảng năm nay quan trọng hơn (đối với đảng) sẽ rộng tay như thế nào? Hơn 5 triệu đảng viên cộng sản Việt Nam đã tiêu tốn cho kỳ đại hội năm 2020 này một con số không dưới 4 ngàn tỷ. Và 90 triệu dân Việt Nam phải è lưng gánh lấy chi phí sinh hoạt đảng cho hơn 5 triệu “ký sinh trùng” này (ở đây xin lấy lại nguyên văn câu nói của một phát thanh viên VTV1 về người dân bán hàng rong trên đường phố) (11).
5 triệu đảng viên họp với số tiền khủng đã gây lên một hiệu ứng không chỉ “bom” hàng mà còn “bom” tiền của người dân Việt Nam.
Việc “bom” hàng của chính quyền địa phương khiến nhiều doanh nghiệp “gia đình”, “tay trong”, là vợ con, anh em, cháu trai gái các quan nhớn đầu tỉnh ăn theo phải gánh những sản phẩm đã ký thỏa thuận. Tuy nhiên, với các nhóm lợi ích này thì mấy món hàng quèn vài tỷ đồng chưa bõ bèn gì, sẽ có những dự án khác bù lại. Chẳng qua chỉ là đứa nào không trúng thầu dại mồm kể lể khiến sự tình đổ bể ra công luận không như ý các đảng viên lãnh đạo.
Điều đáng nói là nguồn tiền đó không đến từ mồ hôi nước mắt của đảng viên, của nhà nước hay từ ban kinh tài của đảng cộng sản Việt Nam. Nguồn tiền đó đến từ thuế khóa do dân đóng góp; nó đến từ khai thác tài nguyên đất – rừng – biển ở Việt Nam. Xài tiền dân cho đại hội đảng rõ ràng là tình trạng “bom” tiền khiến đất nước ngày một lụn bại. Bởi vì bên cạnh việc hoang phí tiền của đất nước, những nhà lãnh đạo đảng viên do đảng cộng sản đề cử chỉ biết làm lỗ cho nhà nước, làm hại cho nhân dân chứ không hề có hiệu quả kinh tế gì đáng kể.
Xét về kinh tế vi mô, thì có những công trình “bom” tiền theo kiểu: sập trần bệnh viện ngàn tỷ ở Đắk lắk làm bệnh nhân hoảng hốt (12); sập tường trường học khiến học sinh tử vong ở Nam Lộc – Nghệ An (13); đường sắt Cát Linh – Hà Đông trên cao như một vết cứa xấu xa trên bộ mặt thủ đô Hà Nội; và rồi mấy trăm cột điện gãy đổ sau cơn bão số 5 vừa qua ở miền Trung. Hoặc căn nhà 4 tầng hầm của thiếu tướng Lê Công gây xôn xao dư luận cả nước (14).
Riêng về kinh tế vĩ mô, cứ xem phát ngôn của bộ trưởng bộ công thương Trần Tuấn Anh trên báo chí, sẽ biết hiệu quả từ các công ty quốc doanh: "12 dự án thua lỗ nghìn tỷ là bài học kinh nghiệm sâu sắc" (15). Tôi chưa biết kinh nghiệm vị bộ trưởng này nói là kinh nghiệm quản trị những công ty quốc doanh hay kinh nghiệm bòn rút, tham ô của công thành của riêng, của nhân dân thành của đảng viên? Dầu khí khoan từ tự nhiên lên bán cũng lỗ; khai thác mỏ vàng vẫn lỗ, điển hình mỏ vàng Bồng Miêu phải đóng cửa và chi phí cho dự án đóng cửa này lên đến hơn 19 ngàn tỷ đồng; ngành điện bán độc quyền đủ bậc giá vẫn báo cáo lỗ và bắt dân phải bù lỗ (16).
Chỉ có ngành vé số, với lực lượng đông đảo người bán vé số dạo ở các thành phố lớn, nhất là miền Nam, có doanh thu gần bằng ngành dầu khí: Dự toán thu ngân sách từ dầu thô năm 2020 là 34.000 tỉ đồng. Tổng thu từ hoạt động xổ số năm 2019 ước tính là 29.000 tỉ đồng, và dự toán được Quốc hội phê duyệt năm nay là 31.700 tỉ đồng (17).
Dài dòng văn tự về công cuộc gian nan kiếm tiền của cả quốc gia để cho thấy rằng vẫn còn biết bao lãng phí vô cớ và vô ích khi đảng xài tiền của nhân dân. Lẽ ra những nguồn tiền thất thoát từ các tập đoàn quốc doanh, từ những đại hội đảng từ địa phương đến trung ương này được đầu thành những đoàn tàu cao tốc xuyên bắc nam như các nước khác; hoặc được đầu tư hiện đại hóa các bệnh viện, trường học hoặc giúp xây dựng xã hội nhân quyền dân chủ, công bằng. Ở Việt Nam, đảng cộng sản đặt quyền lợi của đảng và đảng viên lên trên quyền lợi người dân.
Dĩ nhiên, còn nhiều chi phí sinh hoạt khác mà đảng cộng sản Việt Nam không bao giờ công khai cho người dân biết. Hẳn chúng ta còn nhớ giá cho một ghế đại biểu quốc hội là 1.5 triệu đô la, theo lời cựu đại biểu quốc hội Châu Thị Thu Nga khai trước tòa cách đây ít năm (18). Những chi phí bí mật chạy chức chạy ghế vốn không lạ lẫm gì với người dân cả nước. Đảng cộng sản vốn đề cao văn hóa “phong bì” từ vài triệu đến vài chục triệu đô la cho những chiếc ghế chức quyền đẻ ra vàng cho ai ngồi trên đó. Hàng loạt các quan chức cấp cao, tướng tá, bộ trưởng bị bắt vào tù vì tham nhũng là minh chứng cho những kẻ buôn vua, mua quan bán tước chỉ nhắm mục tiêu “bom” tiền từ người dân, từ những nguồn thu khổng lồ của một quốc gia vốn chỉ chạy vào túi do đảng cộng sản kiểm soát.
Vậy những dịp đại hội đảng như thế này chỉ khiến tài lực trong nước hao tổn; đại hội chỉ giúp những kẻ cơ hội chạy chức quyền và đưa con cháu vào những chiếc ghế có lợi cho nhóm hoặc cá nhân nào đấy. Dân chỉ trơ mắt nhìn và chả hiểu chuyện gì đang xảy ra. Đại hội, các đảng viên có dịp chi thoải mái quà tặng, biếu xén công khai cũng như hối lộ bí mật. Và tất cả chi phí đều do dân gánh chịu.
Ngày xưa, vua và các quan lại thời quân chủ cũng sống theo kiểu như vậy. Tướng Trần Khánh Dư, thời Trần, từng tuyên bố: “quan là chim ưng, dân lính là vịt. Lấy vịt mà nuôi chim ưng có gì là lạ?” (19) Thời nay cũng y như thế, có đảng viên thản nhiên tuyên bố: người ta nói "Thu thuế cũng như "vặt lông vịt", vặt làm sao càng nhiều lông càng tốt, nhưng đừng để nó kêu toáng lên" (20).
Thế là việc “bom” hàng, “bom”tiền, “bom” chức quyền, “bom” người dân vẫn còn tiếp diễn tại Việt Nam.
Tư liệu tham khảo:
(1) https://nld.com.vn/thoi-su/tuyen-quang-dung-chi-25-ti-dong-may-trang-phuc-cho-dai-bieu-20201005215613129.htm
(4) https://thanhnien.vn/thoi-su/hai-phong-se-dung-chi-269-ti-dong-mua-am-chen-lam-qua-tang-1193935.html
(9) https://danluat.thuvienphapluat.vn/tong-so-don-vi-hanh-chinh-cap-quan-huyen-cua-viet-nam-la-bao-nhieu-1491.aspx
(10) http://mttq.tuyenquang.gov.vn/DetailView/4549/35/Ham-Yen-cap-phat-gao-cho-ho-co-nguy-co-thieu-doi-trong-dip-giap-hat-nam-2020.html
(11) https://vtv.vn/video/tai-chinh-kinhh-doanh-sang-17-8-2020-454605.htm
(12) https://nld.com.vn/thoi-su/sap-tran-benh-vien-ngan-ti-benh-nhan-mot-phen-hu-via-20201006142616994.htm
(13) https://nhadat.tuoitre.vn/vu-nha-rieng-4-tang-ham-chung-toi-khong-chiu-noi-nua-roi-20201001190247904.htm
(14) https://nld.com.vn/thoi-su/vu-hoc-sinh-tu-vong-truoc-cong-truong-buc-tuong-bat-ngo-do-sap-2020091117435816.htm
(16) https://tuoitre.vn/lai-3500-4000-ti-dong-evn-van-tang-gia-dien-526228.htm
https://thanhnien.vn/tai-chinh-kinh-doanh/dong-cua-vinh-vien-mo-vang-bong-mieu-1154315.html
https://yeudanang.biz/sao-chung-toi-phai-bu-lo-cho-nganh-dien.html
(17) https://tuoitre.vn/nhin-vao-nen-kinh-te-ve-so-20200824231635519.htm
(19) https://vnexpress.net/tran-khanh-du-vo-tuong-lam-tai-nhieu-tat-3742621.html
(20) https://dantri.com.vn/kinh-doanh/ts-vu-dinh-anh-nguoi-ta-noi-thu-thue-cung-nhu-vat-long-vit-dung-de-keu-toang-len-20170622142919615.htm