Bộ Y tế Việt Nam tổ chức một hội thảo hôm 6/8 ở Hà Nội để thu nhận những lời góp ý nhằm hoàn thiện dự luật về dân số mà bộ đề nghị cần được ban hành, hai báo Thanh Niên và Pháp Luật Thành Phố Hồ Chí Minh đưa tin. Khi được ban hành, luật mới sẽ thay thế pháp lệnh về dân số hiện hành của Việt Nam.
Một nội dung đáng chú ý trong dự luật, theo Thanh Niên và Pháp Luật Tp.HCM, là những người soạn thảo luật đề xuất mỗi cặp vợ chồng, hoặc mỗi cá nhân quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh, thay cho quy định hiện thời là mỗi cặp vợ chồng, mỗi cá nhân sinh 1 hoặc 2 con, trừ trường hợp đặc biệt do chính phủ quy định.
Thanh Niên và Pháp Luật Tp.HCM dẫn lời các quan chức Bộ Y tế trong đó có Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nói rằng cần có Luật Dân số thay thế Pháp lệnh Dân số vì đất nước đang chuyển sang “tình hình mới”.
Đó là vì đã xuất hiện xu hướng mức sinh xuống thấp, cụ thể hơn, mức sinh thay thế chưa thực sự bền vững, số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ hiện là 1,96 con và tỷ lệ tăng dân số là 0,84% vào năm 2023.
Bên cạnh đó, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh còn cao với tỷ số giới tính khi sinh là 111,8 bé trai/100 bé gái trong năm 2023.
Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế, nói rằng tuy Việt Nam có xu thế giảm mức sinh thay thế nhưng chưa ở mức báo động, mặc dù vậy, điều này chắc chắn sẽ trở thành vấn đề lớn nếu không có giải pháp can thiệp từ bây giờ.
Ông nhận định thêm rằng việc cho phép các cặp vợ chồng sinh con thứ ba khi họ mong muốn sẽ có thể “khắc phục phần nào” tình trạng mức sinh thay thế bị suy giảm.
Trên danh nghĩa, Pháp lệnh Dân số của Việt Nam hiện vẫn còn hiệu lực và những người sinh con thứ ba, nhất là các đảng viên cộng sản, vẫn có thể bị xử phạt, theo tìm hiểu của VOA, mặc dù Bộ Y tế và một số cơ quan đã đề xuất nới lỏng các quy định về sinh đẻ.
Pháp Luật Tp.HMC trích lời vị cục trưởng Lê Thanh Dũng nhận xét rằng việc xử phạt đối với những người sinh con thứ ba “đến thời điểm này là không còn phù hợp”.
Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Đức Vinh, Viện trưởng Viện Xã hội học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, nói trong bản tin của Pháp Luật Tp.HCM rằng ông hoàn toàn ủng hộ đề xuất bỏ quy định sinh từ 1-2 con trong dự luật.