Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen nói hôm thứ Sáu 5/4 rằng đang có mối lo ngại ngày càng lớn về tác hại kinh tế toàn cầu do Trung Quốc thừa năng lực sản xuất. Phát biểu của bà Yellen đặt vấn đề này thành trọng tâm chính trong 4 ngày bà họp bàn về kinh tế với các quan chức Trung Quốc.
Trong bài phát biểu trước khoảng 40 đại diện của Phòng Thương mại Mỹ tại Quảng Châu, bà Yellen cho rằng Trung Quốc quá lớn nên không thể chỉ dựa vào xuất khẩu để đạt tăng trưởng nhanh và Trung Quốc sẽ có lợi khi giảm đi tình trạng thừa năng lực công nghiệp đang gây áp lực lên các nền kinh tế khác.
Tại Quảng Châu, trung tâm xuất khẩu nằm ở miền nam Trung Quốc, nơi bà gặp Phó Thủ tướng Hà Lập Phong (He Lifeng) và Chủ tịch tỉnh Quảng Đông Vương Vỹ Trung (Wang Weizhong), bà Yellen phát biểu: “Dư thừa công suất không phải là vấn đề mới, nhưng nó ngày càng nghiêm trọng hơn và chúng ta đang thấy những rủi ro mới xuất hiện trong các lĩnh vực mới”.
Bà Yellen và các quan chức khác trong chính quyền của Tổng thống Biden ngày càng lo ngại về việc Trung Quốc sản xuất quá thừa thãi xe hơi điện, tấm pin mặt trời, đồ bán dẫn và các hàng hóa khác đang tràn vào thị trường toàn cầu trong bối cảnh nhu cầu sụt giảm ở thị trường nội địa Trung Quốc.
Bà nói rằng điều này không tốt cho Trung Quốc và đang gây tổn hại đến các nhà sản xuất ở các nước khác, đồng thời thúc giục Bắc Kinh chuyển dịch khỏi hoạt động đầu tư do nhà nước điều hành và quay trở lại các cải cách theo định hướng thị trường đã thúc đẩy tăng trưởng trong nhiều thập kỷ qua.
Trong khi căng thẳng Trung-Mỹ về một loạt vấn đề ngày càng leo thang, bà Yellen nêu bật các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm đã bàn trong chuyến thăm đầu tiên của bà tới Trung Quốc hồi tháng 7 năm ngoái, bao gồm cả việc chống biến đổi khí hậu và hoạt động tài chính bất hợp pháp.
Bà nói rằng một nhóm công tác tài chính đại diện cho cả hai bên đã và đang nghiên cứu các bước nhằm hạn chế rủi ro tài chính từ một vụ phá sản ngân hàng có thể xảy ra ở một trong hai nền kinh tế.
Bà Yellen phát biểu: “Chúng tôi đã tổ chức các cuộc trao đổi kỹ thuật giữa hai bên, bao gồm cả cuộc tập dượt về cách chúng ta sẽ cùng nhau giải quyết vụ phá sản của một ngân hàng lớn ở Mỹ hoặc ở Trung Quốc”, nhưng bà không đi vào chi tiết về kết quả của cuộc rà soát đó.
Hoa Kỳ và Trung Quốc đã công bố nhóm công tác tài chính vào tháng 9/2023 như là nơi để thảo luận về chính sách và trao đổi thông tin. Theo Bộ Tài chính Mỹ, vào tháng 1, nhóm đã họp và thảo luận về khuôn khổ giải quyết của mỗi bên đối với các ngân hàng lớn tầm cỡ toàn cầu.
Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đầy tham vọng là 5% vào năm 2024, một phần nhờ đầu tư nhiều hơn vào các lĩnh vực công nghệ cao mới khi nền kinh tế phải vật lộn để vượt qua khủng hoảng bất động sản và nhu cầu tiêu dùng yếu. Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế cho rằng mô hình tăng trưởng của Trung Quốc cần một cuộc đại tu lớn để thúc đẩy tiêu dùng nội địa và giảm phụ thuộc nặng nề vào đầu tư bấy lâu nay.
Bà Yellen bắt đầu hoạt động chính thức hôm 5/4 khi bà gặp Phó Thủ tướng Hà Lập Phong và bà nói với ông Hà rằng hai nước cần trao đổi chặt chẽ về các vấn đề hóc búa như dư thừa công suất và các hạn chế kinh tế liên quan đến an ninh quốc gia.