Với 9 người chết và gần 20 người bị thương, vụ đấu súng giữa các băng đảng mô tô ở Waco, Texas hôm chủ nhật là một trong những vụ nổ súng tệ hại nhất hồi gần đây ở Hoa Kỳ. Vụ việc đã tập trung sự chú ý vào những nhóm gọi là băng đảng mô tô mà các giới chức thi hành công lực cho là đề ra một mối đe dọa lớn cho an ninh công cộng.
Vụ đấu súng ở Waco giữa các thành viên của một băng đảng có cơ sở hoạt động ở Texas gọi là Bandidos, và thành viên của các băng đảng nhỏ hơn, trong đó có một băng gọi là Cossacks. Nhân viên điều tra đã phát hiện hơn 100 khẩu súng tại hiện trường và bắt giữ khoảng 170 người, theo phát ngôn viên cảnh sát Waco Patrick Swanton.
Ông Swanton nói: “Tôi có thể nói với quý vị là trong 34 năm hành nghề công lực, đây là một hiện trường tội ác tệ hại nhất, hiện trường tội ác tàn bạo nhất mà tôi có can dự.
Ông Swanton cho biết nhà chức trách đã biết các băng đảng tụ tập ở Waco và theo dõi chặt chẽ sự đi lại của bọn này, với một đơn vị sẵn sàng có mặt tại nhà hàng để ra tay hành động trong trường hợp xảy ra giao tranh.
“Chúng tôi cực kỳ may mắn là có những cảnh sát viên cừ khôi nhất, được huấn luyện tốt nhất ở đây. Đó là đơn vị chiến thuật của chúng tôi. Họ có mặt ở đây vì lý do cụ thể là chúng tôi biết sẽ có rắc rối tại sự kiện mô tô này.”
Ông Swanton nói các thành viên băng đảng cũng nổ súng vào cảnh sát, nhưng không có ai khác ngoài các thành viên băng đảng bị thương hay thiệt mạng.
Giới hữu trách tiểu bang và liên bang nói băng đảng Bandidos với 2 ngàn thành viên có dính líu để việc buôn bán lậu ma túy và các hình thức tội phạm có tổ chức khác. Băng đảng này được thành lập ở miền nam Texas vào thập niên 1960 và nay có các chi nhánh ở khắp Hoa Kỳ cùng nhiều nước khác nữa.
Giáo sư xã hội học James Quinn tại trường Đại học Bắc Texas, người từng nghiên cứu về động cơ các băng đảng mô tô nói đặc điểm của các chi nhánh băng đảng thay đổi.
“Ta có thể có một chi nhánh với một số anh chàng khá tinh khôn và theo đuổi tội phạm có tổ chức; ta có thể có một chi nhánh khác gồm những tay nổi loạn khác người, lái xe, nhậu nhẹt, tụ tập vui chơi và đôi khi mang tính cách của cả hai.”
Giáo sư Quinn nói đàn ông gia nhập các băng nhóm này vì nhiều lý do khác nhau.
“Nhiều người đi tìm sự phấn khích và tình đồng đội và ta cũng thấy những người khác mưu tìm cơ hội hoạt động tội phạm có tổ chức.”
Giáo sư Quinn và các chuyên gia khác về băng đảng nói rằng các thành viên bị ràng buộc bằng một lời thề trung thành bảo vệ bất cứ thành viên nào bị một người bên ngoài băng nhóm đe dọa.
Các đối thủ chính của nhóm Bandidos là thành viên của một băng nhóm còn lớn hơn, hoạt động ở tiểu bang California có tên là Hell’s Angels. Cả hai đều có chi nhánh ở nước ngoài và đã từng có những vụ xung đột bạo lực giữa các băng nhóm ở Australia, tây Âu và Canada, theo ông Julian Sher, một ký giả Canada đã viết 2 cuốn sách về các băng đảng mô tô.
“Hơn 160 người thiệt mạng, đa số là các thành viên băng nhóm mô tô, nhưng còn có những người dân thường, khi Bandidos và Hell’s Angels đánh nhau ngoài đường phố ở tỉnh Quebec trong thời gian từ 1994 đến 2002. Hai nhóm Bandidos và Hell’s Angels đã đánh nhau ở châu Âu để giành quyền kiểm soát công cuộc mua bán lậu ma túy ở đó. Vậy là Bandidos có một lịch sử lâu dài về bạo lực.”
Ông Sher nói có thể có một sự lắng dịu bạo lực sau vụ nổ súng ở Waco, nhưng ông nói cuối cùng các băng đảng sẽ lại xung đột với nhau.
“Hình ảnh các băng đảng mô tô không bao giờ thay đổi. Mục đích của chúng là thế. Đấy chính là bản chất của chúng và thực là hoàn toàn may mắn không có người vô can nào bị giết trong vụ nổ súng đó, nhưng đã có những trường hợp những người vô tội bị thiệt mạng.”
Đa số những người bị bắt ở Waco đều là thành viên của nhóm Bandidos, và nhà chức trách ở đó vẫn còn lo ngại các thành viên khác có thể đến thị trấn này và xung đột với các thành viên của các băng nhóm kình địch vẫn còn đang ở trong thành phố. Cả các nhân viên điều tra của tiểu bang Texas lẫn các nhân viên liên bang đều có mặt tại hiện trường để trợ giúp trong cuộc điều tra tội ác, và nhà chức trách cho hay họ đã có những biện pháp đề phòng để ứng phó với mọi hành vi gây rối khác.