Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Hillary Clinton, trong cuộc thảo luận hôm nay tại Hawaii về chính sách của Hoa Kỳ tại châu Á-Thái Bình Dương, nói rằng nới lỏng kiểm soát chính trị tại Trung Quốc sẽ đem lại lợi ích thiết thực nhất cho đất nước này. Ngoại trưởng Clinton đã mở các cuộc thảo luận trọng yếu về tương lai của các căn cứ quân sự Mỹ tại Okinawa với Ngoại trưởng Nhật Bản Katsuya Okada. Từ Honolulu, thông tín viên VOA David Gollust gửi về bài tường thuật sau đây.
Trong một bài phát biểu về chính sách tại Trung tâm Đông Tây do Hoa Kỳ bảo trợ tại Honolulu, Ngoại trưởng Clinton nói rằng các mối quan hệ châu Á-Thái Bình Dương là một ưu tiên của chính quyền Tổng thống Barack Obama, người đã trải qua những năm đầu đời tại Hawaii và Indonesia.
Bà Clinton nói rằng Hoa Kỳ cam kết mưu tìm một mối quan hệ hợp tác và trưởng thành với Trung Quốc, một mối quan hệ không bị "đánh lạc hướng" khi nổ ra những bất đồng về một số vấn đề cụ thể.
Trả lời một sinh viên Trung Quốc tại trung tâm chính sách của Đại học Hawaii, bà Clinton nói rằng từ một xã hội cởi mở hơn sẽ có lợi cho Trung Quốc.
Bà Clinton nói: “Chúng tôi hy vọng ngày càng có sự cởi mở nhiều nhất, về mặt chính trị, tại Trung Quốc. Chúng tôi hy vọng sẽ có cơ hội cho nhiều người dân Trung Quốc hơn được sử dụng đầy đủ tất cả các quyền tự do và quyền của con người. Và chúng tôi nói điều này với những người bạn của chúng tôi tại Trung Quốc trong các cuộc họp của giới lãnh đạo rằng đó là điều chúng tôi tin rằng sẽ mang lại lợi ích thiết thực nhất cho Trung Quốc.”
Ngoại trưởng Clinton đã đọc bài diễn văn trước khi lên đường đi thăm Papua-New Guinea, New Zealand và Australia trong chuyến công du lần thứ 4 của bà đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong chức vụ này.
Bà Clinton đặc biệt nhấn mạnh vào việc Hoa Kỳ trở lại với vai trò chính trị chính trong khu vực sau khi bị xem là đã vướng bận vào chuyện Iraq và các vấn đề khác trong nhiệm kỳ của Tổng thống Bush.
Tách khỏi bài diễn văn được soạn sẵn, bà Clinton đã phát biểu điều dường như là một đòn giáng tiếp nhắm vào ngoại trưởng tiền nhiệm Condoleezza Rice, người đã phá vỡ thông lệ đã có từ lâu khi không tham dự các hội nghị cấp bộ trưởng thường kỳ với Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á, tức ASEAN.
Bà Clinton nói: “Chúng ta cần phải hiểu rằng các tổ chức khu vực này rất quan trọng đối với những ai trong cuộc. Và việc Hoa Kỳ không tham dự chứng tỏ một sự thiếu tôn trọng và không nhiệt tình can dự. Và đó là lý do tại sao tôi nêu lên rất rõ khi nhậm chức Ngoại trưởng rằng Hoa Kỳ sẽ góp mặt.”
Trước đó, bà Clinton đã họp với Ngoại trưởng Katsuya Okada của Nhật Bản tại một khách sạn nghỉ mát. Chính phủ thiên tả của Ngoại trưởng Okada từng gây khó chịu cho các quan chức chính phủ Hoa Kỳ qua việc xem xét lại một thỏa thuận song phương ký năm 2006 để thay đổi nơi đồn trú của quân đội Hoa Kỳ tại đảo Okinawa ở miền nam Nhật Bản.
Thỏa thuận này, vốn là kết quả của nhiều năm thương thảo, cho phép di chuyển một số lực lượng của Hoa Kỳ từ Okinawa đến Guam, đồng thời dời căn cứ Thủy quân Lục chiến trọng yếu Futenma ra xa các khu vực đông dân.
Tân chính phủ Nhật Bản đã gợi ý rằng họ có thể sẽ tìm cách giảm thêm nữa mức độ hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Okinawa, điều được Hoa Kỳ coi là trọng yếu đối với an ninh khu vực.
Phát biểu thông qua một thông dịch viên tại cuộc họp báo với bà Clinton, Ngoại trưởng Okada nói rằng Tokyo dự trù sẽ có quyết định về vấn đề này vào tháng 5.
Ông Okada nói: "Nhật Bản vừa có sự thay đổi trong chính phủ, và trong chính phủ liên hiệp hiện có những quan điểm khác. Và trong bối cảnh này, chúng tôi đã đặt ra thời hạn là tháng 5. Và trong phạm vi của chính phủ liên hiệp, chúng tôi đang nghiên cứu một địa điểm thay thế. Chúng tôi sẽ đi đến kết luận vào khoảng tháng 5 sao cho quan hệ đồng minh Hoa Kỳ-Nhật Bản bị ảnh hưởng ít nhất.”
Về phía mình, Ngoại trưởng Clinton nói rằng cả về vấn đề bảo vệ Nhật Bản, lẫn hạn chế tác động của các căn cứ quân sự Hoa Kỳ đối với người dân ở Okinawa, cần phải theo đúng "lộ đồ" 2006.
Bà Clinton cho biết: “Hoa Kỳ đã có quyết định căn cứ vào lộ đồ đó, vốn đã được các chính phủ tiền nhiệm chấp thuận. Do đó chúng tôi muốn phối hợp chặt chẽ với đối tác đồng minh và đạt được kết quả tốt đẹp nhất cho Nhật Bản và Hoa Kỳ. Và như tôi đã nhiều lần đề cập, chúng tôi nghĩ lộ đồ liên kết này sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho chúng ta tiến tới.”
Một giới chức cấp cao nói với các phóng viên báo chí tháp tùng chuyến công du của Ngoại trưởng Clinton rằng Hoa Kỳ không còn chọn lựa nào khác hơn là phải hợp tác với tân chính phủ Nhật Bản về vấn đề này.
Giới chức này nói rằng cho dù có những quan điểm bất đồng mạnh mẽ từ cả hai phía về vấn đề căn cứ quân sự, mối quan hệ toàn diện giữa hai nước quan trọng hơn nhiều và không thể để cho chỉ một vấn đề như vậy gây khó dễ.
<!-- IMAGE -->