Một vị cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam nói rằng Hoa Kỳ và Việt Nam muốn hạn chế tầm ảnh hưởng của Trung Quốc ở Đông Nam Á bằng việc duy trì một sự cân bằng quyền lực với các quốc gia khác trong khu vực.
Trả lời hãng tin Reuters trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, ông Raymond Burghardt, cựu Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam từ năm 2001 đến năm 2004, và hiện là giám đốc hội thảo Đông-Tây tại Trung Tâm Đông-Tây ở Honolulu, nói rằng Hoa Kỳ và Việt Nam có những mối quan tâm chiến lược chung trong đó có việc duy trì một thế cân bằng ở Đông Nam Á.
Trong một báo cáo đề ngày 29 tháng 7, Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội nói rằng một trong những mối quan tâm của Hoa Kỳ trong quan hệ với Việt Nam là hai bên cùng quan ngại về sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc.
Trong khi hôm 15 tháng 7 Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Scot Marciel phát biểu trước Quốc hội rằng Trung Quốc đã cảnh báo các công ty dầu khí không được khai thác ngoài khơi những khu vực mà Việt Nam coi là chủ quyền của mình.
Hồi tháng trước, Hoa Kỳ cũng đã tham gia một hiệp định hữu nghị với Đông Nam Á và Ngoại trưởng Hillary Clinton phát biểu với báo giới ở Thái Lan rằng Hoa Kỳ đã 'trở lại' khu vực.
Theo nhận định của cựu Đại sứ Burghardt thì Việt Nam sẽ không bao giờ tỏ thái độ với Trung Quốc về điều này, nhưng trên thực tế thì họ muốn tìm kiếm sự hợp tác với các nước khác, kể cả các nước láng giềng trong khu vực cũng như những nước lớn như Hoa Kỳ hay Nhật Bản và Aán Độ, nhằm bảo đảm có đủ sự cân bằng về quyền lực để Trung Quốc không thể làm bất cứ điều gì họ muốn.
Trong một phúc trình có nhan đề “Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trong năm 2009: Những vấn đề Hiện tại và Những gợi ý cho chính sách của Hoa Kỳ”, ông Mark Manyin, một chuyên gia về quan hệ châu Á tại Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội viết rằng Hoa Kỳ và Việt nam có những mối quan tâm chiến lược trùng hợp nhau.
Việt Nam vừa muốn hàn gắn và củng cố quan hệ với Trung Quốc trong khi vẫn tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ như một đối trọng với tham vọng của Trung Quốc. Còn mối quan tâm của Hoa Kỳ là ngăn chặn sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.
Ông viết tiếp trong báo cáo rằng một mặt việc duy trì mối quan hệ thân thiện và ổn định với nước láng giềng phương bắc là điều quan trọng cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam, mặt khác thì nhiều người Việt Nam lo ngại rằng Trung Quốc ngày càng gia tăng tầm ảnh hưởng của họ ở khu vực Đông Nam Á.
Cũng trong báo cáo này, ông Manyin đề cập đến việc Trung Quốc cảnh báo các công ty quốc tế trong đó có cả tập đoàn Exxon Mobil rằng họ sẽ không được hoạt động ở thị trường Trung Quốc nếu họ thực hiện các hợp đồng khác thác dầu với phía Việt Nam ở trong hoặc gần những khu vực lãnh hải có tranh chấp ở Biển Nam Trung Hoa hay còn gọi là Biển Đông.
Do những tranh chấp về vấn đề chủ quyền này mà vào năm 2007 công ty dầu khí BP Plc đã ngưng kế hoạch khai thác dầu ở Lô 5-2 giữa quần đảo Trường Sa và một dự án khí đốt mà BP đang thực hiện ở vùng biển của Việt Nam.
Theo cựu đại sứ Burghardt thì những bất đồng về vấn đề Trường Sa tưởng chừng đã lắng dịu thì giờ lại nóng lên, một phần là vì Trung Quốc đang tìm cách mở rộng tầm ảnh hưởng của họ.
(Nguồn: Reuters)