Tháng tám, mùa hè, hầu hết các sinh viên học sinh từ 16 tuổi trở lên tại Hoa Kỳ thường đang có một công việc làm để kiếm thêm tiền tiêu trước khi trở lại trường. Trong thời buổi kinh tế khó khăn như năm nay, vẫn có nhiều học sinh, sinh viên tại khu vực phía bắc bang Virginia kiếm được các công việc khá trong thời gian nghỉ hè. Lan Phương trong Câu Chuyện Nước Mỹ hôm nay mời quí vị theo dõi một số sinh viên, học sinh nói về công việc làm hè của các em.
Janel Jones, sắp lên năm thứ hai chương trình cử nhân về ngành kỹ sư tại trường Kỹ Thuật của đại học Virginia (VA Tech). Hiện giờ, Janel đang làm việc toàn thời gian, 40 giờ một tuần, trong tư cách là thực tập sinh cho công ty Lockeed Martin, một công ty công nghệ lớn. Janel làm công việc loan báo những việc làm mà hãng đang cần tuyển dụng nhân viên, để mọi người biết và nộp đơn xin việc, ngoài ra cô còn đảm nhiệm một việc khác, đó là chỉnh sửa lại website cho hãng.
Với công việc này cô được lãnh 20 đô la 40 cents một giờ, đồng lương rất tốt cho một sinh viên đi làm hè. Số tiền kiếm được qua việc làm toàn thời gian trong 3 tháng hè sẽ giúp cô chi trả phần nào tiền sách và tiền học trong niên học sắp tới.
Cô cho biết qua một hội chợ việc làm do trường Kỹ thuật đại học Virginia tổ chức, các hãng công nghệ đến tuyển dụng các sinhh viên làm hè và cô đã được chọn với mức độ cạnh tranh khá cao: cô được chọn trong khi 8 ứng viên khác bị loại.
Hỏi về dự tính cho công việc hè năm tới, cô Janel cho biết: "Hy vọng là (tôi) sẽ tìm được một công việc thực tập khác ở một công ty khác để xem họ điều hành công việc ra sao."
Trong khi đó thì cậu Saissal Alhashimi, năm nay 19 tuổi, hiện đang làm phụ tá cho quản lý tiệm kem Milwaulkee Frozen Custard ở vùng phụ cận thủ đô Washington. Đây là công việc bán thời gian cậu làm từ ba năm nay, vừa làm vừa học. Hiện Saissal theo học về ngành nghệ thuật đồ họa tại đại học cộng đồng Bắc Virginia (NOVA).
Cậu được trả lương 9 đô la 50 cents một giờ, trung bình cậu làm từ 15 đến 20 giờ mỗi tuần. Số tiền lãnh về giúp cậu chi trả một phần sách vở và những chi tiêu trong trường. Cậu vẫn còn chung sống với cha mẹ nên không phải lo trả tiền thuê phòng hay tiền cơm. Cậu cho biết trước đây cậu làm nhiều giờ hơn, có khi 30 giờ mỗi tuần, nhưng từ ngày kinh tế khó khăn, số giờ của cậu bị giảm bớt.
Hiện cậu đang học năm thứ hai. Sau 2 năm tại đại học cộng đồng cậu sẽ chuyển lên đại học khác để học tiếp 2 năm nữa cũng về ngành này, và hy vọng năm tới sẽ kiếm được một việc làm thực tập trong một công ty.
Khi hỏi về triển vọng tìm ra một công việc thực tập như vậy, cậu cho biết: "Không, thường thì không khó, bạn có thể bắt đầu với rất nhiều doanh nghiệp cho bạn việc làm trong ngành đồ họa và ngành họa quảng cáo nên chẳng có gì khó, tuy nhiên vào lúc này (tình hình kinh tế khó khăn), có thể phải mất lâu hơn là dự kiến nhưng hy vọng là sẽ không quá lâu."
Và lại còn những sinh viên hăng hái tranh thủ kiếm tiền trong dịp nghỉ hè bằng cách giữ hai việc như trường hợp của cậu Eurenzo Williams năm nay 21 tuổi. Cậu làm cho công ty dọn nhà Executive Moving Company kiếm được 9 đô la 50 cents một giờ và tiệm bán quần áo Nautica trong thương xá tại Woodbridge, phía bắc bang Virginia.
Tổng cộng cậu làm 35 giờ mỗi tuần. Còn một năm nữa cậu sẽ tốt nghiệp cử nhân đại học Virginia tại Norfolk. Khi trở lại trường học vào cuối tháng 8, cách nhà cậu chừng hơn 3 tiếng lái xe, cậu vẫn tiếp tục làm vì ở đó cũng có những chi nhánh của hai công ty này.
Trả lời câu hỏi cậu muốn làm gì sau khi tốt nghiệp, Eurenzo nói: "Sỹ quan không quân là mục tiêu của tôi, có thể tôi sẽ làm về ngành kỹ sư trong không lực."
Không phải chỉ có các sinh viên mới đi làm hè. Rất nhiều học sinh trung học Mỹ vẫn đi kiếm việc làm hè khi bắt đầu 16 tuổi. Thường thì các em làm trong các cửa hiệu bán quần áo, các siêu thị, các nhà hàng ăn hay các hệ thống nhà hàng dọn ăn nhanh. Tuy nhiên, có em với sức học xuất sắc lại tìm việc dạy kèm, như trường hợp của em Kevin Tiến Khoa Nguyễn, 17 tuổi, sẽ bắt đầu lớp 12 trong niên học tới trại trường trung học Thomas Jefferson, một trường cấp 3 nổi tiếng dành cho các học sinh ưu tú trong khu vực phía bắc bang Virginia.
Để được tuyển vào trường này, các học sinh phải có điểm cao từ lớp 7, lớp 8 và phải qua một kỳ thi tuyển gắt gao về các môn văn chương, toán và luận văn. Hiện giờ Khoa đang kèm cho 3 em học sinh cấp 2 đang muốn dự thi để được vào học tại trường Thomas Jefferson. Khoa được trả từ 15 đến 25 đô la một giờ dạy kèm, tùy trường hợp. Khoa kèm cho các em bằng hai lối, một là trực tiếp đến tận nhà học sinh, lãnh 25 đô la một giờ.
Tuy nhiên, Khoa cũng có thể dạy qua e-mail, trong trường hợp này, Khoa được trả 15 đô la một giờ. Các môn mà Khoa dạy kèm là toán, văn chương và hóa học.
Khoa cho biết về cách em dạy kèm qua e-mail: " Con cho bài rồi học viên làm bài, khi nào có thắc mắc gì thì con giải thích bằng e-mail."
Khoa cho biết em thích dạy kèm trực tiếp hơn là qua e-mail vì dạy ở nhà học viên tiếp thu nhanh hơn.
Làm sao mà Khoa tìm ra được việc dạy kèm? Em đăng quảng cáo trên website của Craiglist, trong tư cách là một học sinh gần xong trung học Thomas Jefferson. Thế là chỉ 1 tuần sau, nhiều người gửi e-mail đến nhờ em dạy kèm cho con họ, và từ đó người nọ mách người kia nên dịp hè này Khoa cũng kiếm được khá tiền để dành khi vào đại học.