Các thành phố tại Hoa Kỳ đều có những luật lệ qui định để giữ gìn cảnh quan và vệ sinh cho cư dân. Những nơi được qui định là thành phố thì dân chúng thường không được nuôi gà, mặc dù hầu như nhà nào cũng có sân trước, vườn sau rộng rãi. Nhưng hiện nay xu hướng nuôi năm ba con gà ở vườn sau đang trở thành một phong trào ở nhiều thành phố. Mời quí vị theo dõi các chi tiết sau đây trong Câu Chuyện Nước Mỹ tuần này với Lan Phương.
Ngay ở Việt Nam lúc sau này, người dân thành phố, nhất là trẻ em, không còn được thấy hình dáng con gà, không được nghe tiếng gà gáy giữa trưa hè ra sao vì tình trạng đô thị hóa. Riêng tại Hoa Kỳ, các thành phố đều có qui hoạch. Khi môt khu vực được qui định là khu gia cư thì chủ nhân các căn nhà trong đó phải tuân thủ những luật lệ của thành phố, phải xây nhà theo kiểu nào, phải giữ vườn tược ra sao và không được chăn nuôi gia súc. Ngừơi dân thành phố giữ gìn thảm cỏ xanh mướt, sân trước trồng hoa, cây cảnh, sân sau cũng vậy. Nếu nhà nào thích ăn rau tươi trồng theo phương pháp tự nhiên thì họ có thể biến sân sau thành một vườn rau, cà chua, ớt, dưa leo, bầu bí, xà lách. Những ngừời gốc Việt thì còn thêm vào vườn rau đủ những thứ húng, ngò, tía tô, rau răm...tuyệt nhiên không thấy ai nuôi gà, nuôi heo để ăn thịt vì luật lệ không cho phép.
Nhưng theo tờ St.Louis Post Dispatch cho biết thì hiện nay rất nhiều người ở các thành phố khắp nước Mỹ đang gia nhập phong trào nuôi gà tại tư gia. Họ lý luận rằng nuôi gà để lấy trứng rất phù hợp với những nỗ lực vận động bảo vệ môi trường, khuyến nghị dân chúng mua thực phẩm sản xuất tại địa phương để đỡ hao tổn xăng dầu chuyên chở, và có được loại thực phẩm tinh khiết không bị nhiễm hóa chất và phân bón hóa học. Đây cũng là phong trào trở về với đất đai, và trong thời buổi kinh tế khó khăn, trứng gà nuôi lấy cũng là một cách để tiết kiệm tiền bạc cho những gia đình lợi tức thấp.
Đã vậy, được ngắm năm ba con gà bới đất tìm sâu, chạy đuổi nhau trong sân là cảnh tượng thật vui mắt cho cả người lớn lẫn trẻ em. Vì thế, mới đây, thành phố Mission thuộc bang Kansas, hội đồng thành phố đã đưa đề nghị thay đổi luật lệ để cho dân được nuôi gà ở sân sau. Bà Jerritt Dayhoff, một cư dân thành phố, thuộc tổ chức bảo vệ công chúng trong khu vực, đã đệ đơn yêu cầu thay đổi luật vì bà xuất thân từ một nông trại và gia đình bà muốn nuôi ít con gà trong sân.
Bà Dayhoff nói rằng gà không ồn như chó, nuôi gà sạch hơn là nuôi chó, và trứng gà tươi do nhà nuôi lấy thì thật là bổ dưỡng thơm ngon. Cứ mỗi buổi sáng khi dọn điểm tâm cho con nhỏ, thật là điều thú vị khi bà nói cho chúng biết rằng: món ăn sáng này là trứng của hai con gà ở sân nhà đấy.
Một cư dân khác tại thủ đô Washington rất thích nuôi gà. Mỗi ngày sau giờ làm việc trở về, bà Conrad ra sân sau, mở cửa chuồng, thả 3 con gà bà nuôi cho chúng chạy nhảy trong sân giữa những cây ăn quả và các luống rau mà bà tự tay gieo trồng.
Trong mùa xuân năm nay, phong trào nuôi trồng ngay tại sân nhà lại được thêm một khích lệ tượng trưng, khi gia đình Tổng thống Obama cho làm một vườn rau rộng 102 mét vuông ngay tại Tòa Bạch Ốc.
Từ năm 2004, thành phố Madison, bang Wisconsin, là một trong những thành phố đầu tiên tại Hoa Kỳ đã thay đổi luật lệ để cho phép nuôi một số ít con gà ở mỗi tư gia. Muốn nuôi như vậy chủ nhà phải tuân thủ nhiều qui định. Ví dụ như tại Madison, bang Wisconsin, cũng như tất cả những thành phố có luật lệ tương tự, đều chỉ cho phép nuôi gà để lấy trứng, chứ không được giết thịt, phải nuôi trong chuồng hay sân có rào kín, và chỉ là gà mái, gà trống gáy ồn ào điếc tai hàng xóm đều bị cấm.
Nhiều trang web và tạp chí Backyard Poultry ủng hộ nỗ lực này, cho biết phong trào nuôi gà trong sân nhà đang phát triển không những ở Hoa Kỳ mà còn ở các nước Anh và Canada.
Tuy nhiên, những người chống đối việc nuôi gà trong sân, như ủy viên thành phố Mission, ông John Weber, 77 tuổi, cho biết ông đã chứng kiến thành phố phát triển thành các khu gia cư, thì không có lý gì lại trở về với lề lối nông trại cũ.
Tại các thành phố không được phép nuôi gà như vậy, hoặc chỉ được nuôi một số giới hạn chừng 5 con trở xuống, nếu ai vi phạm luật thì nhà chức trách phải có biện pháp.
Ông Dave Marak, một giới chức trông coi sở kiểm soát súc vật tại thành phố Kansas City, bang Missouri, cho biết nhân viên của sở thỉnh thoảng vẫn đến bắt đi những con gà nuôi trái phép, đem về cơ sở dành cho những con vật như chó mèo bị chủ bỏ, đi lạc, chạy lang thang ngoài đường. Nếu người chủ gà muốn đến đem chúng về sẽ phải nộp phạt mỗi con 25 đô la, cộng thêm với 10 đô la chi phí nuôi giữ mỗi ngày, và người chủ gà còn có thể bị phạt tiền. Số tiền phạt có thể lên đến 250 đô la, nhưng thường thì quan tòa không tuyên phạt đến mức đó và đôi khi cho bãi luôn vụ án.
Theo ông Dave Marak, sở kiểm soát súc vật thường chỉ thi hành luật khi có ai trong thành phố than phiền, chẳng hạn như chủ gà thả cho những con vật này chạy rông, hay có một nhà nào mới dọn đến không chấp nhận việc nuôi gà trong sân, cho dù là sân nhà hàng xóm.
Quay trở lại với gia đình Tổng thống Obama, sau vườn rau, nếu gia đình ông bà muốn gia nhập hàng ngũ những người thích nuôi ít con gà trong sân thì có được hay chăng? Theo phát ngôn viên của vụ đặc trách người tiêu thụ và qui định của thủ đô thì đây là một câu hỏi khó trả lời. Trên nguyên tắc thành phố không cho phép nuôi gà ở sân nhà, nhưng thủ đô Washington và vùng phụ cận tập hợp nhiều khu vực, mỗi khu lại có luật lệ khác nhau, vì thế khó mà biết được là dân, ngay cả gia đình tổng thống, có được phép nuôi gà trong sân hay không. Vì sự mù mờ đó mà dân nuôi gà tại tư gia thuộc khu vực thủ đô bị chia ra làm 2 loại: một là những người nuôi gà công khai hợp pháp, và hai là phải nuôi lén!.
Ông Dave Marak không có ý kiến gì trong vụ tranh chấp nuôi gà hay không nuôi gà. Ông chỉ cho biết là bên chống cũng như bên ủng hộ đều mạnh. Nhưng ông kết luận: chẳng có gì ngon miệng hơn là một quả trứng gà tươi!
