Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton tỏ ra nghi ngờ tuyên bố của Iran về những tiến bộ trong chương trình tinh chế uranium của họ. Nhưng bà nói rằng lời tuyên bố đó cho thấy rõ việc Iran cần phải hợp tác với Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế và quay lại thương thảo về chương trình hạt nhân của nước này. Thông tín viên đài VOA David Gollust có bài tường trình từ Bộ ngoại giao ở Washington.
Tuyên bố về những tiến bộ lớn trong chương trình hạt nhân được Iran đưa ra chỉ một ngày sau khi chính quyền Tổng thống Obama cho biết sẵn sàng đảo ngược chính sách trước đây của Hoa Kỳ và liên hệ trực tiếp với Iran về vấn đề này.
Tuy nhiên trong buổi nói chuyện với các phóng viên báo chí, Ngoại trưởng Clinton bác bỏ, không coi tuyên bố của Iran là lời khước từ đề nghị của Hoa Kỳ và bà cũng tỏ ra nghi ngờ đôi chút về chuyện Iran thực sự đã đạt tiến bộ trong việc tinh chế uranium.
Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad hôm qua khánh thành một nhà máy hạt nhân mà ông nói rằng có khả năng sản xuất nhiên liệu uranium ở mức độ công nghệ và rằng Iran đang thử nghiệm 2 máy ly tâm mới có khả năng tinh chế uranium cao độ.
Mặt khác, một giới chức hạt nhân Iran loan báo rằng Tehran đang có 7,000 máy ly tâm hoạt động tại cơ sở tinh chế uranium ở Natanz. Con số này cao hơn báo cáo trước đây 1,000 máy.
Phát biểu sau các cuộc hội đàm về an ninh giữa Hoa Kỳ và Australia, trong đó có đề cập đến chương trình hạt nhân của Iran, bà Clinton nói rằng các giới chức Hoa Kỳ không thấy có ý nghĩa nào đặc biệt trong tuyên bố mới nhất của Iran.
Bà Clinton nói: “Chúng tôi không biết phải tin điều gì về chương trình hạt nhân của Iran. Chúng tôi đã nghe nhiều thẩm định và nhiều lời tuyên bố khác nhau trong nhiều năm qua. Một trong những lý do chúng tôi tham gia vào ủy ban P-5 cộng 1 là để thực thi những nghĩa vụ quốc tế mà Iran phải đáp ứng để bảo đảm là Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế là nguồn thông tin đáng tin cậy, bởi vì có sự cách biệt lớn giữa những gì cơ quan này nhận xét cách đây 6 hay 7 tuần lễ với những gì Iran tuyên bố bây giờ.”
Trong bản báo cáo hồi giữa tháng Hai, Cơ quan Nguyên tử năng quốc tế nói rằng Iran có khoảng 4,000 máy ly tâm đang hoạt động tại nhà máy Natanz và 1,500 máy ly tâm khác đang trong vòng thử nghiệm.
Iran nói rằng hoạt động tinh chế uranium của họ nằêm trong khuôn khổ chương trình hạt nhân hòa bình trong khi Hoa Kỳ và các đồng minh Aâu châu tin rằng ít nhất một phần hoạt độïng đó có liên hệ đến việc chế tạo vũ khí.
Ủy ban P-5 cộng 1, bao gồm 5 thành viên thường trực của Hội đồng bảo an LHQ và nước Đức- đã đề nghị dành cho Iran nhiều khích lệ về chính trị và kinh tế để nước này chấm dứt việc tinh chế uranium và quay lại thương nghị về chương trình này.
Chính quyền Tổng thống Bush từ chối không trực tiếp thảo luận với Iran nếu nước này không ngưng chương trình tinh chế uranium trước đã.
Nhưng hôm thứ tư vừa qua bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã xóa bỏ điều kiện tiên quyết đó và đồng ý ngồi lại đàm phán với Iran trong phiên họp sắp tới của P-5 cộng 1, do trưởng ban đối ngoại Liên hiệp Aâu châu, ông Javier Solana dàn xếp.
Ngoại trưởng Clinton nói rằng Iran sẽ được hưởng nhiều lợi ích nếu hợp tác với cộng đồng quốc tế về vấn đề hạt nhân và tôn trọng các nghĩa vụ làm sáng tỏ chương trình hạt nhân mà Hoa Kỳ nghĩ là Iran phải tuân hành.
