Đặt chân xuống phi trường Tripoli hôm thứ Sáu, Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ Condoleeza Rice nói chuyến đi của bà là bằng chứng cho thấy Washington không có kẻ thù vĩnh viễn. Ngoại Trưởng Rice là quan chức Mỹ cao cấp nhất đến thăm Libya, tính từ hơn 50 năm nay. Từ Roma, thông tín viên Sabina Castelfranco gửi về bài tường trình sau đây.
Chuyến đi thăm Libya của Ngoại Trưởng Rice được thực hiện 5 năm sau khi Tripoli quyết định từ bỏ vũ khí có sức hủy diệt hàng loạt và chủ nghĩa khủng bố. Washington hy vọng chuyến đi này sẽ là một bước nữa tiến tới chấm dứt tình trạng thù nghịch và bạo động đã kéo dài nhiều thập niên qua.
Ngay sau khi đặt chân xuống Tripoli, Ngoại Trưởng Rice nói chuyến đi của bà là một bằng chứng cho thấy khi một quốc gia chuyển hướng và sẵn sàng thực hiện những thay đổi chiến lược, thì Hoa Kỳ sẵn sàng đáp ứng. Bộ Trưởng Ngoại Giao Mỹ nói đây cũng là một cách để thừa nhận rằng quan hệ giữa Hoa Kỳ và Libya đã tiến tới phía trước.
Trước khi đi thăm Libya, Ngoại Trưởng Rice đã cố tình chờ cho tới sau khi một kế hoạch bồi thường đã được ký kết để giải quyết các đơn khiếu kiện của các nạn nhân trong các vụ đánh bom do Libya thực hiện.
Theo dự kiến, Ngoại Trưởng Rice sẽ hối thúc nhà lãnh đạo Libya Moammar Gadhafi thi hành thỏa thuận bồi thường đã ký ngày 14 tháng 8. Một ngân quỹ được thiết lập để bồi thường các nạn nhân trong vụ đánh bom năm 1988 làm một phi cơ của Hoa Kỳ đang bay trên không phận Scotland rơi xuống Lockerbie, và các vụ đánh bom vào hộp đêm La Belle ở Berlin, thế nhưng cho đến nay, quỹ này vẫn chưa có đồng nào.
Ông David Schenker, Giám đốc Chương Trình Chính Trị Ả Rập thuộc Viện Nghiên Cứu Washington về các Chính Sách Cận Đông, một cơ quan nghiên cứu và cố vấn chính sách có trụ sở đặt tại thủ đô Washington, nói theo quan điểm của ông, Ngoại Trưởng Rice không cần phải đi Libya một cách sớm như vậy.
Ông Schenker nói: “Tôi nghĩ rằng chính phủ của Tổng Thống Bush xem đây như là đoạn cuối của một tiến trình, trong khi tôi cho rằng làm như thế có hơi vội vã, Libya lẽ ra phải trích tiền từ quỹ đã thành lập để thanh toán các khoản bồi thường cho các nạn nhân xong xuôi, trước khi Ngoại Trưởng Rice lên đường.”
Sau khi đến Libya hôm thứ Sáu, Ngoại Trưởng Rice đã gặp Bộ Trưởng Ngoại Giao Libya, ông Mohammed Abdel-Rahman Shalgam, và theo dự kiến sẽ dùng cơm tối với nhà lãnh đạo Libya. Ông Moammar Ghadafi trong quá khứ, đã có lần bày tỏ sự ngưỡng mộ của ông đối với bà Condoleeza Rice .
Chuyến đi của Ngoại Trưởng Rice được thực hiện giữa lúc các công ty Mỹ quay sang chú ý tới chuyện làm ăn với Libya, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, vốn trước đây là phạm vi hoạt động của các công ty Châu Âu.
Trữ lượng dầu hỏa của Libya đã được đánh giá là trữ lượng lớn thứ 9 trên thế giới, vào khoảng 39 tỉ thùng, trong khi nhiều khu vực rộng lớn của nước này vẫn chưa được khai thác để dò tìm thêm các trữ lượng dầu mới.