Hôm thứ Sáu, hàng ngàn người đã tới dự tang lễ Đại Lão Hòa Thượng Thích
Huyền Quang, Ðức tăng thống của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất,
một tổ chức bị chính phủ Việt Nam đặt ra ngoài vòng pháp luật.
Tin
của AFP và AP cho hay tang lễ đã diễn ra tại Tu Viện Nguyên Thiều trong
tỉnh Bình Định. Đại Lão Hòa Thượng Thích Huyền Quang, viên tịch hôm thứ
Bảy, hưởng thọ 89 tuổi, sau nhiều thập niên bị lưu đầy ngay trong nước,
là người đứng đầu Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, một tổ chức
không chịu đặt mình dưới sự kiểm soát của nhà nước và bị chính thức đặt
ra ngoài vòng pháp luật từ đầu thập niên 1980.
Một người Việt
tham dự tang lễ nhưng muốn dấu tên tuổi kể lại cho Thông Tấn Xã AFP
biết là hàng ngàn người đã hiện diện trong tang lễ và tang lễ này do
chính các đệ tử của Đức Tăng Thống tổ chức.
Một viên chức của
tỉnh Bình Định cũng nói với AFP với điều kiện không được tiết lộ tên
tuổi rằng không có một đại diện nào của chính phủ tham dự tang lễ này.
Bản thông cáo báo chí của Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế, văn phòng
đặt tại Paris, cho biết khoảng 6,000 tăng ni phật tử đã tới tham dự
tang lễ, bất chấp những lời cảnh cáo và các hoạt động kiểm soát của
cảnh sát.
Ông Võ Văn Ái, phát ngôn viên của Phòng Thông Tin
Phật Giáo Quốc Tế cho thông tấn xã AFP biết rằng khoảng 200 trướng liễn
và vòng hoa gửi về phúng điếu đã được xếp quanh kim quan Đức Tăng
Thống.
Cũng theo ông Võ Văn Ái, sự kiện chính phủ Việt Nam
không can thiệp vào tang lễ là một thắng lợi cho cộng đồng quốc tế
tranh đấu cho nhân quyền, và là kết quả của các sức ép do các nhà ngoại
giao, các nhà lập pháp và các phong trào tranh đấu cho dân quyền.
Theo
tin AP, vào chiều ngày trước khi tang lễ diễn ra, các đệ tử của Đại Lão
Hòa Thượng Thích Huyền Quang cho biết các viên chức chính quyền tìm
cách can thiệp vào các kế hoạch của tang lễ. Họ cảnh cáo rằng sự can
thiệp của chính quyền sẽ có thể đưa đến một cuộc đối đầu.
Tuy
nhiên, theo bản thông cáo báo chí của Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc
Tế, Hòa Thượng Thích Quảng Độ, phụ tá của Đại Lão Hòa Thượng Thích
Huyền Quang, đã chủ trì tang lễ mà không bị một sự can thiệp nào của
chính quyền.
Trong lời bạch trước giờ di quan, Hòa Thượng Thích Quảng
Độ đã ca ngợi Đức cố Tăng Thống như người thuyền trưởng vững tay chèo
lái con thuyền Giáo Hội vượt qua những ngược đãi và đàn áp, và là người
cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp bảo vệ chánh nghĩa của dân tộc và
đạo pháp.
Hòa Thượng Thích Quảng Độ nói thêm rằng Đại Lão Hòa
Thượng Thích Huyền Quang vĩnh viễn ra đi và cuộc phục hoạt giáo hội
chưa được trọn vẹn, vì vậy toàn thể tăng ni Phật tử trong và ngoài nước
nguyện sẽ tiếp tục đi theo con đường đã vạch, mặc dù còn nhiều chông
gai chờ đón phía trước.
Tin của AP cho hay trong những ngày
gần đây, các cơ quan truyền thông của nhà nước đã tố cáo Hòa Thượng
Thích Quảng Độ, người được đề cử lãnh giải thưởng Nobel Hòa Bình, và
các nhà lãnh đạo cấp cao khác của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống
Nhất là đã âm mưu dùng cái chết của Đại Lão Hòa Thượng Thích Huyền
Quang cho các âm mưu chính trị cá nhân.
Trong cuộc họp báo
thường lệ tại Hà Nội hôm thứ Năm, phát ngôn viên Lê Dũng của Bộ Ngoại
Giao Việt Nam nói rằng 'không có tổ chức nào mang tên Giáo Hội Phật Giáo
Việt Nam Thống Nhất'. Ông Dũng cũng bác bỏ những lời Human Rights Watch
và các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền tố cáo rằng chính phủ Việt Nam có ý
định kiểm soát tang lễ Đại Lão Hòa Thượng Thích Huyền Quang.