Một nhà lập pháp quan trọng của Hoa Kỳ nói rằng các giới chức cấp cao
trong chính phủ của ông Bush đã tìm cách áp dụng những phương pháp thẩm
vấn quá mức đối với những người bị giam giữ trong các nhà tù của quân
đội. Ủy ban thượng viện của nghị sĩ này phát hiện rằng các sĩ quan quân
đội giúp huấn luyện binh sĩ Mỹ đề kháng các cuộc tra hỏi trong khi bị
bắt đã giúp các luật sư của Bộ Quốc phòng thảo ra một danh sách liệt kê
các biện pháp quá tay có thể được sử dụng đối với tù nhân. Từ trụ sở
Quốc hội Mỹ, phái viên Deborah Tate của đài VOA ghi nhận chi tiết trong
bài tường thuật sau đây.
Ủy ban Quân vụ Thượng viện đang điều
tra nguồn gốc các kỹ thuật thẩm vấn khắt khe được sử dụng đối với các
tù nhân tại các nhà tù của quân đội ở Vịnh Guantanamo bên Cuba, và nhà
tù Abu Ghraib ở Iraq.Thượng nghị sĩ Carl Levin, thuộc đảng Dân chủ, đại
diện bang Michigan là chủ tịch Ủy ban này.
Ông Levin nói: “Sự
thực là, các giới chức cấp cao trong chính phủ Hoa Kỳ đi tìm thông tin
về các phương pháp mạnh tay, đã bóp méo luật lệ để tạo tính hợp pháp
cho các phương pháp đó, và cho phép dùng chúng đối với các tù nhân.
Trong quá trình này, họ đã gây phương hại đến khả năng của chúng ta thu
thập tin tức tình báo có thể cứu sống mạng người.”
Ủy ban nhận
thấy rằng các luật sư của bộ Quốc phòng đã mưu tìm thông tin về một
chương trình dùng để huấn luyện binh sĩ Mỹ đề kháng các cuộc tra hỏi
của địch, và rằng một số kỹ thuật sử dụng trong chương trình này, kể cả
những vị trí gây căng thẳng và làm mất ngủ, đã được sự chấp thuận để sử
dụng đối với các tù nhân của Bộ trưởng Quốc phòng khi đó là ông Donald
Rumsfeld vào tháng chạp năm 2002.
Dưới sự chất vấn của ông
Levin, ông Richard Shiffrin, nguyên phụ tá luật sư về tình báo tại Bộ
Quốc phòng, nói rằng các luật sư của Ngũ Giác Đài đã theo đuổi các
phương pháp thẩm vấn mạnh tay bở vì họ quan ngại rằng quân đội không
thu thập tin tức từ các tù nhân một cách có hiệu quả. Sau đây là trích
đoạn cuộc trao đổi giữa ông Levin và ông Sheffrin.
Ông Levin: “Có phải đây là một nỗ lực vì một số người bất bình về sự thiếu thông tin tình báo thu thập được?”
Ông Sheffrin: “Đó là điều tôi cảm thấy là đúng.”
Nhưng
các phương pháp thẩm tra gắt gao đã được chấp thuận bất kể sự chống đối
của một số luật sư trong quân ngũ, là những người đã gửi các thư luân
lưu trong nội bộ cho Ban Tham mưu Liên quân nói rằng các phương pháp
được phép đó cần phải được xem xét thêm và có thể là bất hợp pháp. Ông
Alberto Mora từng là một luật sư cho Hải quân.
Ông Mora nói:
“Các quyết định về chính sách của nước ta sử dụng những phương pháp
thẩm tra bị cho là gắt gao đó trong cuộc chiến chống khủng bố là một
sai lầm có tầm cỡ to lớn. Nó đã làm hại và tiếp tục làm hại quốc gia
chúng ta.”
Nhưng ông William Haynes, luật sư hàng đầu của Ngũ
Giác Đài đã từ nhiệm hồi tháng 2, nói với Ủy ban rằng ông không được
biết về các thư luân lưu đó.Ông Haynes khai rằng ông Rumsfeld đã bãi bỏ
một số phương pháp gắt gao nhất hồi tháng giêng năm 2003, 6 tuần sau
khi ông chấp thuận. Nhưng các điều tra viên của Ngũ Giác Đài phát hiện
ra rằng một số các phương pháp đó sau này lại được sử dụng mà không có
phép tại các khu vực chiến đấu ở Iraq và Afghanistan.
Tại Tòa Bạch Ốc, phát ngôn viên Tony Fratto đưa ra phản ứng của chính phủ Bush về cuộc điều trần tại Thượng viện.
Ông
Fratto nói: “Chính sách của chính phủ này luôn luôn là đối xử với các
tù nhân một cách nhân đạo và theo đúng luật pháp và các nghĩa vụ pháp
lý của chúng ta.”
Ủy ban Thượng viện khởi sự cuộc điều tra hồi
đầu năm 2007, và theo dự kiến sẽ công bố một phúc trình chung quyết vào
cuối năm nay.
