Ông Robert Mugabe đã thất bại trong kỳ bầu Tổng thống, sau 28 nắm quyền, vào khi chính phủ của ông bị quy trách cho tình trạng xã hội và kinh tế suy sụp tại Zimbabwe. Kết quả kiểm phiếu bầu Tổng thống bị kéo dài và mới công bố hôm thứ Sáu, cho thấy lãnh tụ đối lập Morgan Tsvangirai của Phong trào Thay đổi Dân chủ thắng lợi rõ rệt với gần 48% tổng số phiếu, trong khi đương kim Tổng thống Mugabe chỉ được 43% mà thôi. Thông tín viên Peta Thornycroft tường trình từ thủ đô Harare rằng một cuộc bỏ phiếu chung cuộc sẽ diễn ra trong vòng 21 ngày tới giữa ông Tsvangirai 56 tuổi, và Tổng thống Mugabe 84 tuổi.
Chiến thắng lịch sử của ông Morgan Tsvangirai với ông Robert Mugabe tại kỳ bỏ phiếu đã được chờ đợi từ lâu. Mặc dù một kỳ bỏ phiếu chung cuộc vẫn phải xúc tiến, và nhiều người tỏ ra lo sợ về diễn tiến đó, nhiều người khác cũng rất hân hoan khi thấy niềm tin của họ đã được khẳng định, đó là ông Mugabe bị đánh bại.
Trên những con đường gần trụ sở Phong trào Thay đổi Dân chủ ở thủ đô Harare, vài người bán hàng rong cho hay họ đã biết trước thể nào phong trào cũng thắng. Họ nói là hy vọng những người ở nông thôn tiếp tục vũng tâm và cần duy trì sự hiện diện nhằm bỏ phiếu xua ông Mugabe ra khỏi chính trường mãi mãi.
Các giới chức Phong trào Thay đổi Dân chủ của ông Morgan Tsvangirai hôm thứ Sáu đã trở lại kiểm phiếu lần thứ nhì, để so với kết quả do Ủy ban Tuyển cử Zimbabwe vừa công bố.
Sau kỳ bỏ phiếu hôm 29 tháng Ba vừa qua, Phong trào Thay đổi Dân chủ loan báo ông Tsvangirai đã thắng 50,3% tổng số phiếu, dựa trên kết quả họ tổng hợp từ số liệu của Hạ viện và Thượng viện. Sau khi duyệt lại kỹ càng, hồi tuần này, họ loan báo kết quả cao hơn chút ít là 51,7%.
Theo kết quả chính thức do Ủy ban Tuyển cử Zimbabwe công bố hôm thứ Sáu thì ông Morgan Tsvangirai đoạt 47,9% tổng số phiếu, và ông Mugabe thắng 43,2%. Muốn trở thành Tổng thống Zimbabwe, một ứng viên phải đoạt ít nhất là 50% tổng số phiếu cộng thêm 1, nếu không thì phải tổ chức bỏ phiếu chung cuộc.
Một đại diện Phong trào Thay đổi Dân chủ cho hay đảng ông sẽ chấp nhận kết quả kiểm phiếu do Ủy ban đưa ra. Tuần báo The Independence của Zimbabwe cho hay ông Morgan Tsvangirai sẽ từ Nam Phi trở về nước để tham gia kỳ bầu chung cuộc.
Trong lịch sử Zimbabwe chưa từng xảy ra chuyện kết quả kiểm phiếu bị trì hoãn, hay việc đếm phiếu lại như vừa xảy ra tại 23 đơn vị bầu cử quốc hội. Việc trì hoãn công bố kết quả trong 5 tuần lễ qua cũng gây quan ngại về tính chất hợp pháp của kết quả.
Đảng Zanu PF cũng mất thế đa số tại Quốc hội chỉ do sự chênh lệch nhỏ.
Ông Noel Kututwa, chủ tịch Hệ thống độc lập Hỗ trợ Tuyển cử Zimbabwe, tuyên bố rằng tổ chức của ông không tranh luận về kết quả bầu cử vì Phong trào Thay đổi Dân chủ tự họ đã có đầy đủ dữ liệu. Ông nói thêm là không thể nào tổ chức một cuộc bỏ phiếu chung cuộc trong môi trường chính trị hiện nay, do tình hình quá bạo loạn ở những vùng thôn quê.
Ông khuyến cáo dân chúng trong vùng, đặc biệt là Cộng đồng Phát triển Châu Phi ở phía Nam, hãy đừng quên là ông Robert Mugabe từng tự khoe là có 'bằng cấp về bạo lực'. Theo ông thì khu vực này cần hành động nhanh chóng để bảo đảm một môi trường tự do và công bằng cho một cuộc bỏ phiếu chung cuộc.
Cựu Tổng trưởng Tài chính trong đảng Zanu PF, ông Simba Makoni, người về thứ 3 trong kỳ bầu Tổng thống vừa qua, chưa tuyên bố là liệu ông có ủng hộ ông Tsvangirai trong kỳ bầu chung cuộc hay không. Chính đảng Phong trào Thay đổi Dân chủ đã từng bị chia thành hai hệ phái hồi năm 2005, giờ đã tái hợp và hệ phái nhỏ hơn vừa cho biết là họ sẽ vận động hết sức cho ông Tsvangirai.