Một cựu bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ đang thúc giục chính phủ nước này mở đối thoại với Tehran về các chương trình hạt nhân của Iran. Ông Henry Kissinger, người vốn vẫn được xem là có thái độ cứng rắn mỗi khi nói đến quyền lợi an ninh của Hoa Kỳ, đã đưa ra ý kiến như vừa nêu trong chuyến đi thăm thủ đô của Ấn Độ. Từ New Delhi, thông tín viên Steve Herman của Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ có bài tường trình sau đây.
Cựu Bộ Trưởng Ngoại Giao Henry Kissinger kêu gọi Washington nên đối thoại với Tehran về các chương trình của Iran bị nghi ngờ là để phát triển vũ khí hạt nhân.
Ông Kissinger nói: "Nếu có bất cứ vị đại diện nào của đại sứ quán Mỹ có mặt tại đây, chắc họ sẽ không hài lòng về tôi. Cá nhân tôi tin rằng Mỹ phải chuẩn bị đàm phán với Iran về vấn đề này."
Trong bài phát biểu tại New Delhi hôm thứ ba vừa qua, khôi nguyên giải Nobel Hòa Bình này giải thích thêm rằng cộng đồng quốc tế có một nghĩa vụ - trong trường hợp Iran đồng ý đối thoại -- đó là phải ngăn chặn nguy cơ phổ biến hạt nhân.
Hoa Kỳ, Pháp và Anh muốn áp dụng các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn nếu Tehran không tuân thủ yêu cầu của Liên Hiệp Quốc là phải ngưng một số các hoạt động hạt nhân. Trung Quốc và Nga phản đối các biện pháp trừng phạt.
Tehran nói rằng chương trình hạt nhân của họ chỉ nhắm đến các mục tiêu hòa bình, nhưng Hoa Kỳ và một số nước khác cáo buộc rằng Iran đang tìm cách thủ đắc vũ khí hạt nhân.
Ông Kissinger,là người từng giữ chức ngoại trưởng Hoa Kỳ thời Tổng Thống Nixon và Tổng Thống Ford, trong bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và các nhà ngoại giao đã nói rằng chuyến đi thăm Ấn Độ của ông lần này không liên quan đến một thỏa thuận hợp tác về hạt nhân giữa Ấn Độ và Hoa Kỳ vốn đang gây nhiều tranh cãi.
Tuy nhiên, hôm thứ hai vừa qua, ông Kissinger đã gặp gỡ thủ lãnh của đảng Bharatiya Janata đối lập, và theo tin tức báo chí, thì ông nói nếu quốc hội Ấn Độ bác bỏ thỏa thuận này, dư luận sẽ tỏ ra thắc mắc về chữ tín của Ấn Độ.
Các đảng đối lập và các nhóm liên kết với liên minh cầm quyền tại Ấn Độ phản đối thỏa thuận này. Họ nói rằng thỏa thuận này vi phạm chủ quyền của Ấn Độ và ràng buộc quá chặt nước này vào Hoa Kỳ.
Ông Kissinger hôm thứ ba vừa qua nói rằng việc Ấn Độ trì hoãn thông qua thỏa thuận này có thể sẽ khiến cho thỏa thuận này gặp phải nhiều chống đối hơn tại Washington sau kỳ bầu cử vào năm tới tại Mỹ.
Ông Kissinger nói: "Chắc chắn những nhân vật phản đối thỏa thuận này tại Hoa Kỳ sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng hơn trong hai năm nữa khi vấn đề này lại được đưa ra tranh luận."
Thỏa thuận này sẽ chấm dứt việc quốc tế cô lập ngành công nghệ hạt nhân của Ấn Độ trong nhiều năm. Những biện pháp cô lập này được áp dụng do Ấn Độ đã phát triển và thử nghiệm vũ khí hạt nhân.
Các đảng đối lập tại Ấn Độ muốn chỉnh sửa thỏa thuận này, song chính phủ Hoa Kỳ đã bác bỏ khả năng tái đàm phán.