Hôm thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates đã gay gắt chỉ trích những nước đồng minh trong khối NATO, không bao lâu sau khi ông họp với các vị bộ trưởng quốc phòng của liên minh này. Bộ trưởng Gates đã phát biểu như vậy tại một cuộc hội nghị ở Đức của các nhà lãnh đạo quân sự Châu Âu. Mời quí thính giả nghe Chu Uyên trình bày thêm chi tiết dựa theo tường thuật của phái viên Al Pessin gởi về từ căn cứ không quân Ramstein.
Bộ trưởng quốc phòng Gates nói: một số đồng minh không muốn chia sẻ rủi ro trong sứ mệnh của NATO tại Afghanistan, và một số đồng minh thì cung cấp lực lượng nhưng lại đặt ra những hạn chế đối với việc sử dụng các lực lượng của mình. Ông cho rằng việc này tạo ra điều mà ông gọi là 'một gánh nặng bất công' cho các thành viên khác. Theo lời ông, 'có những thành viên hoàn thành cam kết của mình, có những thành viên thì không'.
Đáp ứng được sự cam kết có nghĩa là phải chấp nhận một mức độ rủi ro nhất định và khẳng định ý chí chính trị đối với việc triển khai lực lượng vũ trang bên ngoài biên giới của mình – triển khai một lực lượng với quân số và trang bị đầy đủ, và không có hạn chế nào có thể làm ảnh hưởng đến sứ mạng chung.
Tại Afghanistan, một số đồng minh đang trả giá và hứng chịu gánh nặng của đồng minh để tạo ra một môi trường an ninh cần thiết cho sự phát triển kinh tế, xây dựng các thể chế dân sự, và thiết lập hệ thống pháp luật. Sự thất bại trong việc đáp ứng được những cam kết này sẽ khiến cho sứ mệnh ở Afghanistan và uy tín của NATO gặp phải những mối rủi ro thực sự.
Bộ trưởng Gates nói những sự hạn chế về việc sử dụng các lực lượng - thường được gọi là 'những điều kiện', đã gây ra 'tổn thương thực sự' đối với nỗ lực của NATO tại Afghanistan. Bộ trưởng Gates kêu gọi các tướng lãnh cao cấp hãy cố gắng thuyết phục lãnh đạo nước họ loại bỏ hẳn các điều kiện hoặc làm sao cho những điều kiện đó không cản trở sứ mạng của Nato.
Ông Gates nói: "Tiến bộ của chúng ta ở Afghanistan là thật nhưng mong manh. Vào lúc này, nhiều đồng minh không sẵn lòng chia sẻ rủi ro, chia sẻ nguồn lực và chu toàn những cam kết tập thể đối với sứ mệnh này và đối với các đồng minh khác. Kết qủa là chúng ta đã tự chuốc lấy rủi ro khi để những kết quả đã đạt được ở Afghanistan có thể bị vuột mất."
Ông Gates nói rằng người ta có thể nghi ngờ giá trị của NATO nếu NATO 'không có đủ ý chí' để hoàn thành sứ mệnh mà các nước thành viên đã công nhận là có tính chất 'chính đáng và thiết yếu' đối với an ninh của họ.
Bộ trưởng Gates cũng nói các thành viên của NATO cần gia tăng chi tiêu quốc phòng, và tăng cường khả năng thực hiện những hoạt động quân sự ở nước ngoài và thực hiện những sự thay đổi thể chế - một việc mà theo ông là cần phải có 'ý chí chính trị thực sự'.
Những lời bình luận của ông Gates gay gắt đáng kể so với những gì ông phát biểu trước đó tại hội nghị của NATO, khi ông gọi phiên họp đó là 'có tính chất tích cực' và ghi nhận rằng các thành viên của NATO đang tăng cường sự tham gia trong sứ mệnh ở Afghanistan.
Tuy nhiên, ông cũng nói NATO cần 'nâng cao tầm nhìn' của mình và cung cấp thêm nhiều nguồn lực hơn để có thể thành công ở Afghanistan. Sau đó, một giới chức quốc phòng cao cấp nói rằng những bình luận khác nhau của ông Gates chính là 'hai mặt của một đồng xu'.