Ðặc sứ Mỹ thăm Bắc Triều Tiên bất ngờ

  • Kurt Achin

Viên chức ngoại giao cao cấp của Hoa Kỳ phụ trách việc thương thuyết để chấm dứt chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên đang có mặt ở thủ đô Bình Nhưỡng. Chuyến viếng thăm bất ngờ này được thực hiện chỉ vài ngày trước khi các thanh sát viên Liên hiệp quốc dự kiến đến Bắc Triều Tiên để sắp xếp việc đóng cửa lò phản ứng hạt nhân chính của nước này.

Trước khi rời Tokyo để đi Bình Nhưỡng ngày hôm nay, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, ông Christopher Hill, cho biết cần phải tranh thủ làm việc thật gấp để bù lại thời gian đã bị mất.

Ông Hill nói: "Chúng tôi cần phải tranh thủ để thực hiện nhanh một số việc nằm trong lịch trình, vì công việc trong muà xuân năm nay thật sự đã bị trễ nãi rất nhiều rồi. Tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ phải làm tất cả những gì có thể làm được để gia tốc lịch trình làm việc."

Ông Hill là người đứng đầu phái đoàn Hoa kỳ trong cuộc đàm phán 6 bên về chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Đây là cuộc thương thuyết bao gồm cả Nam và Bắc Triều Tiên, Nhật bản, Nga, và Trung Quốc.

Hồi tháng 2, Bình Nhưỡng đồng ý đóng cửa lò phản ứng hạt nhân vào trung tuần tháng tư. Nhưng họ đã không chịu làm điều này trong mấy tháng nay vì có vụ tranh chấp liên quan tới các khoản tiền của Bắc Triều Tiên bị phong tỏa tại ngân hàng ở Ma Cao. Vụ tranh chấp đã được giải quyết hồi đầu tuần này, và Bắc Triều Tiên đã mời các thanh sát viên của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế đến nước họ để chuẩn bị cho việc đóng cửa lò phản ứng. Các thanh sát viên dự kiến sẽ tới Bắc Triều Tiên vào tuần sau.

Ông Christopher Hill đã đến Bắc Triều Tiên chiều thứ năm từ Tokyo. phát ngôn viên đại sứ quán Mỹ ở Tokyo, ông Jeffrey Hill, cho biết rằng vị đặc sứ của Hoa kỳ sẽ ở lại qua đêm tại Bình Nhưỡng và sẽ rời Bắc Triều Tiên vào ngày mai. Ông nói thêm như sau: "Ông ấy sẽ ghé lại Hán Thành và Tokyo trước khi lên đường quay về Washington."

Ông Tong Kim là giáo sư của Đại học Kyung Nam ở Hán Thành. Ông từng làm thông dịch viên cao cấp cho bộ ngoại giao Hoa kỳ và đã tháp tùng ngoại trưởng Madelein Albright đến Bắc Triều Tiên năm 2000. Ông cũng tháp tùng người tiền nhiệm của đặc sứ Hill, Trợ lý ngoại trưởng James Kelly, đến Bình Nhưỡng hồi năm 2002 - trong chuyến đi cuối của một viên chức cao cấp của Hoa kỳ đến thăm quốc gia Cộng sản vùng Đông Bắc Á này.

Giáo sư Tong Kim không tin là ông Hill sẽ có cơ hội được gặp lãnh tụ Kim Jong Il của Bắc Triều Tiên trong chuyến đi này. Ông cho rằng tiến trình ngoại giao hiện giờ vẫn còn ở giai đoạn đầu và nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên có lẽ không muốn tiếp ông Hill vì chức vụ của ông chưa đủ cao. Có thể là ông Kim Jong Il sẽ đợi cho tới khi ngoại trưởng Condoleeza Rice tới thăm thì ông mới chịu tiếp.

Giáo sư Kim nói: "Theo tôi thì ông Kim Jong Il chắc chắn sẽ gặp bà Rice nếu bà ấy đến Bắc Triều Tiên, nhưng không phải vào thời điểm này, vì hiện giờ vẫn còn nhiều điều mà ông Kim Jong Il còn phải chờ đợi trước khi thực hiện một hành động như vậy."

Ngoại trưởng Nam Triều Tiên, ông Song Min Soon, hôm nay đã ca ngợi việc ông Hill quyết định đến thăm Bình Nhưỡng và cho biết rằng Nam Triều Tiên giờ đây có thể chuẩn bị để thực hiện lời hứa viện trợ 400,000 tấn gạo cho Bắc Triều Tiên. Hán Thành đã quyết định hoãn lại các chuyến hàng viện trợ để chờ cho tới khi Bắc Triều Tiên đóng cửa lò phản ứng hạt nhân như họ đã cam kết.

Các giới chức Nam Triều Tiên cho biết việc đóng cửa lò phản ứng và việc chở gạo viện trợ cho miền bắc có thể được hoàn tất vào tháng tới.