Hoa Kỳ đang hối thúc Việt Nam tham gia vào mặt trận chống khủng bố toàn cầu với việc khám xét máy bay và tàu bè để ngăn chặn việc vận chuyển lậu vũ khí hủy diệt hàng loạt và các loại hàng hóa bất hợp pháp khác.
Các phân tích gia an ninh và các giới chức Hoa Kỳ cũng như Việt Nam cho biết Hà Nội đón nhận ý kiến này một cách nồng nhiệt, tuy nhiên vẫn bày tỏ quan ngại về các vấn đề liên quan đến luật pháp quốc tế và quốc gia.
Các giới chức Hoa Kỳ và Việt nam cho biết Hà Nội đã tham gia vào diễn đàn của một hiệp hội không có tính cách ràng buộc mang tên Sáng kiến An ninh Cấm phổ biến Vũ khí – gọi tắt là PSI - tại New Zealand hôm 29 tháng 3.
Bản tin hôm thứ tư của Reuters trích thuật lời ông Ralph Cossa, chủ tịch Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Diễn đàn Thái Bình Dương nói rằng ông thấy rằng Hà Nội đang cân nhắc một cách nghiêm túc về việc chứng tỏ sự tín nhiệm của quốc tế, sẵn sàng hợp tác với Washington và “độc lập” khỏi Trung Quốc. Đất nước cùng là cộng sản ở phía bắc Việt Nam này không tham gia vào sáng kiến PSI.
Ông Cossa nói thêm rằng nếu Hà Nội quyết định không tham gia sâu rộng hơn thì điều này có thể cho thấy có sự phản đối của Trung quốc hoặc đó chỉ là nguyện vọng không muốn bị kéo sâu hơn về phía Hoa Kỳ.
Các giới chức quân đội Hoa Kỳ muốn mở rộng quan hệ với quân đội Việt Nam vượt ra ngoài sự hợp tác đơn thuần về hoạt động tìm kiếm những quân nhân Mỹ mất tích kể từ khi cuộc chiến tranh giữa hai nước kết thúc vào năm 1975.
Thiếu tướng John Toolan, giám đốc văn phòng của thứ trưởng quốc phòng phụ trách khu vực Châu Á Thái Bình Dương, nói rằng có những đường liên lạc bờ biển quan trọng mà Việt Nam sở hữu và bằng việc cho họ cơ hội mở rộng việc tham gia vào an ninh hàng hải họ sẽ là một nước đóng góp quan trọng cho nỗ lực chống khủng bố.
Dấu hiệu của sự thay đổi trong mối quan hệ quan sự giữa hai bên càng thể hiện rõ vào tháng 12 năm ngoái khi Washington cho phép Việt nam nhận thiết bị quân sự phi vũ khí. Hầu hết những thiết bị này sẽ được sử dụng cho mục đích cứu trợ nhân đạo và các hoạt động tìm kiếm cứu hộ.
Cũng trong tháng 12 năm ngoái, lần đầu tiên Việt Nam đã đồng ý cho phép các tàu hải quân Mỹ tìm kiếm các quân nhân Mỹ mất tích ở vùng biển Việt Nam, tuy nhiên chưa có hoạt động tìm kiếm ngoài khơi nào được thực hiện cho tới thời điểm này.
Cho dù Việt Nam có tham gia vào các hoạt động PSI hay không thì Việt Nam cũng sẽ được kêu gọi tham gia vào nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc trong những năm tới. Việt Nam là ứng viên duy nhất ở Châu Á cho chiếc ghế không thường trực tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc nhiệm kỳ 2008-2009.