Lãnh đạo Greenland dự kiến sẽ hội đàm với quốc vương Đan Mạch tại Copenhagen vào thứ Tư (8/1), sau khi Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố muốn nắm quyền kiểm soát hòn đảo Bắc Cực rộng lớn, một lãnh thổ tự trị của Đan Mạch.
Ông Trump, người sẽ nhậm chức vào ngày 20/1, nói rằng ông sẽ không loại trừ khả năng sử dụng hành động quân sự hoặc kinh tế để biến Greenland thành một phần của Hoa Kỳ. Cùng ngày, con trai cả của ông Trump, Donald Trump Jr., đã có chuyến thăm riêng tới Greenland.
Những bình luận của ông Trump đã khiến Bộ trưởng Ngoại giao Pháp, Jean-Noel Barrot, tuyên bố vào thứ Tư rằng Liên minh châu Âu sẽ không để các quốc gia khác tấn công biên giới có chủ quyền của mình. Ông Barrot nói thêm rằng ông không tin Hoa Kỳ sẽ xâm lược Greenland, nơi đã là một phần của Đan Mạch trong hơn 600 năm.
Một phát ngôn viên của chính phủ Đức cho biết Đức tuân thủ nguyên tắc quốc tế là không được thay đổi biên giới bằng vũ lực.
NATO đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters hôm thứ Tư về những phát biểu của ông Trump. Đan Mạch là thành viên của liên minh quân sự do Hoa Kỳ lãnh đạo và cũng là thành viên của EU. Greenland, vốn chỉ có 57.000 cư dân nhưng có diện tích hơn 2 triệu km vuông, không phải là một phần của EU nhưng lại là thành viên của NATO thông qua các mối liên kết với Đan Mạch.
Thủ tướng Greenland Mute Egede, lãnh đạo của một đảng chính trị cánh tả ủng hộ nền độc lập trong tương lai khỏi Đan Mạch, dự kiến sẽ gặp Quốc vương Frederik tại Copenhagen vào cuối ngày thứ Tư. Triều đình hoàng gia không đưa ra thông tin chi tiết về cuộc họp đã lên kế hoạch của họ.
Trong khi nhiều người dân Greenland mơ ước được độc lập khỏi cựu thuộc địa của họ, nhà vua vẫn được rất nhiều người yêu mến, vì đã dành nhiều thời gian ở Greenland, bao gồm cả chuyến thám hiểm kéo dài bốn tháng khu vực băng giá.
“Tôi chắc chắn rằng nhà vua thực sự là người phù hợp nhất ở Đan Mạch để giải quyết vấn đề này ngay bây giờ vì ông ấy có lịch sử lâu dài với Greenland”, Damien Degeorges, một cố vấn chuyên về Greenland có trụ sở tại Reykjavik, nói với Reuters.
“Ông ấy rất được yêu mến ở Greenland. Vì vậy, rõ ràng ông ấy có thể giúp ích cho mối quan hệ Đan Mạch-Greenland”.
Gần đây, triều đình hoàng gia đã điều chỉnh quốc huy để thể hiện rõ hơn các biểu tượng của Greenland và Quần đảo Faroe, một động thái được hiểu rộng rãi là nhấn mạnh mối quan hệ của hoàng gia với Greenland.
BÁN CHỦ QUYỀN
Greenland hiện kiểm soát hầu hết các vấn đề nội bộ của họ như một lãnh thổ bán chủ quyền dưới vương quốc Đan Mạch. Mối quan hệ của nước này với Đan Mạch gần đây đã trở nên căng thẳng do những cáo buộc về việc đối xử tệ bạc với người dân Greenland thời thuộc địa.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen hôm thứ Ba nói rằng bà không thể tưởng tượng được tham vọng của ông Trump sẽ dẫn đến sự can thiệp quân sự của Hoa Kỳ vào Greenland.
Đan Mạch chịu trách nhiệm về an ninh và quốc phòng của Greenland, nhưng năng lực quân sự của nước này ở đó chỉ giới hạn ở bốn tàu thanh tra, một máy bay do thám Challenger và các cuộc tuần tra bằng xe trượt tuyết do chó kéo.
Đáp lại lời đe dọa áp thuế của ông Trump đối với Đan Mạch, bà Frederiksen cho biết bà không nghĩ rằng một cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ là một hướng đi tốt. Đan Mạch là quê hương của Novo Nordisk, công ty có giá trị nhất châu Âu, sản xuất loại thuốc giảm cân Wegovy đã trở nên cực kỳ phổ biến tại Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, tham vọng công khai của ông Trump về việc mở rộng quyền kiểm soát lãnh thổ của Hoa Kỳ đã làm rung chuyển các đồng minh, chưa đầy hai tuần trước khi ông lên nắm quyền.
Thủ tướng Egede của Greenland từng nói rằng hòn đảo này không phải để bán, trong khi trong bài phát biểu năm mới của mình, ông đã đẩy mạnh nỗ lực giành độc lập. Đan Mạch cũng nói rằng lãnh thổ này không phải để bán và số phận của nó chỉ có thể được quyết định bởi người dân Greenland.
Ông Trump đã nêu vấn đề Hoa Kỳ tiếp quản Greenland vào năm 2019 trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình, nhưng những phát biểu mới nhất của ông vẫn khiến nhiều người Đan Mạch sửng sốt.
“Tôi thấy điều đó cực kỳ nực cười”, Jeppe Finne Sorenson, một kỹ sư dữ liệu tại thủ đô Đan Mạch cho biết. “Chúng tôi có một liên minh, chúng tôi là đồng minh. Vì vậy, chuyện này không thực sự tôn trọng điều đó".