Trung Quốc đã giận dữ phát động các cuộc tập trận “trừng phạt” quanh Đài Loan hôm thứ Năm nhằm đáp trả “những hành động ly khai”, điều chiến đấu cơ được trang bị vũ khí hạng nặng và tổ chức các cuộc tấn công giả trong khi truyền thông nhà nước chỉ trích tân Tổng thống Lại Thanh Đức.
Các cuộc tập trận ở eo biển Đài Loan và xung quanh các nhóm đảo do Đài Loan kiểm soát bên cạnh bờ biển Trung Quốc diễn ra chỉ ba ngày sau khi ông Lại nhậm chức, một người mà Bắc Kinh căm ghét vì coi là “kẻ ly khai”.
Trung Quốc, vốn luôn coi Đài Loan dân chủ là lãnh thổ của mình, đã chỉ trích bài phát biểu nhậm chức của ông Lại hôm thứ Hai, trong đó ông kêu gọi Bắc Kinh ngừng các mối đe dọa, nói rằng hai bên eo biển “không phụ thuộc lẫn nhau”.
Hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gọi ông Lại là “nhục nhã”.
Ông Lại đã nhiều lần đề nghị đàm phán với Trung Quốc nhưng đều bị từ chối. Ông nói chỉ người dân Đài Loan mới có thể quyết định tương lai của họ và bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh.
Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông Bộ của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc cho biết họ đã bắt đầu các cuộc tập trận quân sự chung, có sự tham gia của lục quân, hải quân, không quân và lực lượng tên lửa, tại các khu vực xung quanh Đài Loan lúc 7:45 sáng.
Cuộc tập trận đang được tổ chức ở eo biển Đài Loan, phía bắc, nam và đông Đài Loan, cũng như các khu vực xung quanh các đảo Kinmen, Matsu, Wuqiu và Dongyin do Đài Loan kiểm soát, bộ chỉ huy cho biết trong một tuyên bố. Đây là lần đầu tiên các cuộc tập trận của Trung Quốc bao gồm các khu vực xung quanh các đảo này.
Truyền thông nhà nước cho biết Trung Quốc đã phái hàng chục chiến đấu cơ mang tên lửa thật và tiến hành các cuộc tấn công giả định cùng với tàu chiến vào các mục tiêu quân sự có giá trị cao.
Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết 15 tàu hải quân Trung Quốc, 16 của lực lượng hải cảnh và 33 máy bay đã tham gia nhưng không có cuộc tập trận bắn đạn thật nào ở bất kỳ khu vực nào gần Đài Loan.
Cuộc tập trận mang tên “Hợp kiếm - 2024A” dự kiến diễn ra trong hai ngày. Tuy nhiên, không giống như cuộc tập trận “Hợp kiếm” tương tự vào tháng 4 năm ngoái, những cuộc tập trận này được gắn thêm chữ “A”, mở ra cơ hội cho những cuộc tập trận tiềm tàng tiếp theo.
Bộ Quốc phòng Đài Loan lên án cuộc tập trận, nói rằng họ đã cử lực lượng đến các khu vực xung quanh hòn đảo, với lực lượng phòng không và lực lượng tên lửa trên bộ theo dõi các mục tiêu, đồng thời nói thêm rằng họ tự tin có thể bảo vệ lãnh thổ của mình.
“Việc phát động các cuộc tập trận quân sự nhân dịp này không những không góp phần vào hòa bình và ổn định của eo biển Đài Loan mà còn làm nổi bật tâm lý quân phiệt (của Trung Quốc)”, Bộ này nói.
Văn phòng tổng thống Đài Loan bày tỏ họ rất lấy làm tiếc Trung Quốc đang đe dọa các quyền tự do dân chủ cũng như hòa bình và ổn định khu vực của hòn đảo bằng “các hành động khiêu khích quân sự đơn phương”, nhưng cho biết Đài Loan có thể đảm bảo an ninh cho mình.
“Tôi có niềm tin vào quân đội”, ông Lại nói tại căn cứ quân sự ở Đào Viên, gần thủ đô Đài Bắc. “Tôi cũng xin tất cả đồng bào hãy yên tâm”.
Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV nói bài phát biểu nhậm chức của ông Lại là “cực kỳ tai hại” và các biện pháp đối phó của Trung Quốc là “hợp lý, hợp pháp và cần thiết”.
Bài phát biểu của ông Lại là lời thú nhận về mong muốn độc lập của Đài Loan và làm suy yếu hòa bình và ổn định trên eo biển, đài của Trung Quốc nói.
Tương lai của Đài Loan chỉ có thể được quyết định bởi 1,4 tỷ dân Trung Quốc chứ không chỉ 23 triệu dân Đài Loan, đài này nói thêm.
Trong 4 năm qua, quân đội Trung Quốc đã thực hiện các hoạt động gần như hàng ngày gần Đài Loan và lần cuối tổ chức các cuộc tập trận quy mô lớn gần hòn đảo này là trong năm 2023 và 2022.
Một quan chức cấp cao của Đài Loan, người yêu cầu giấu tên vì vấn đề nhạy cảm, nói lần này Trung Quốc về cơ bản là “đặt tên” cho các hoạt động thường xuyên của mình, chứ không phải là một sự leo thang kịch tính.
Quan chức này cho biết thêm rằng những cuộc tập trận bao gồm việc vượt qua đường trung tuyến của eo biển, nơi trước đây đóng vai trò là rào cản không chính thức, tiến hành các cuộc tấn công giả nhằm vào các tàu của Đài Loan và nước ngoài.
KHÔNG BẤT NGỜ
Một quan chức cấp cao khác của Đài Loan nói với Reuters rằng cuộc tập trận là một phần trong kịch bản mà Đài Loan đã lường trước.
Trước lễ nhậm chức, các quan chức Đài Loan cho biết họ đang theo dõi các hoạt động quân sự của Trung Quốc.
Quân đội Trung Quốc nói cuộc tập trận tập trung vào các cuộc tuần tra chung về sẵn sàng chiến đấu trên biển và trên không, tấn công chính xác vào các mục tiêu quan trọng và các hoạt động tổng hợp trong và ngoài chuỗi đảo để kiểm tra “khả năng chiến đấu chung thực sự” của các lực lượng.
“Đây cũng là sự trừng phạt mạnh mẽ đối với hành động ly khai của lực lượng độc lập Đài Loan và là lời cảnh báo nghiêm khắc trước sự can thiệp, khiêu khích của các thế lực bên ngoài”, bộ chỉ huy của Trung Quốc nói thêm.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc công bố bản đồ các khu vực tập trận tại 5 khu vực xung quanh Đài Loan và các đảo mà Đài Loan kiểm soát gần bờ biển Trung Quốc.
Các quan chức Đài Loan nói với Reuters rằng những khu vực đó nằm ngoài vùng tiếp giáp của Đài Loan, cách bờ biển của hòn đảo chính 24 hải lý.
Một trong những quan chức cho biết Trung Quốc chưa công bố bất kỳ vùng cấm bay nào và Đài Loan cũng không nhận thấy các hoạt động di chuyển quy mô lớn của các lực lượng tên lửa và trên bộ của Trung Quốc.