Quân đội Trung Quốc hôm thứ Tư cho biết họ đã điều máy bay chiến đấu để theo dõi và cảnh báo một máy bay tuần tra của hải quân Hoa Kỳ bay qua khu vực eo biển Đài Loan nhạy cảm, sự việc diễn ra chỉ vài giờ sau cuộc gọi giữa Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan dân chủ và nói rằng họ có quyền tài phán đối với eo biển này. Đài Loan và Mỹ phản đối tuyên bố này và cho rằng eo biển Đài Loan là tuyến đường thủy quốc tế.
Hạm đội 7 của Hải quân Hoa Kỳ cho biết máy bay trinh sát và tuần tra hàng hải P-8A Poseidon, cũng được sử dụng cho các nhiệm vụ chống tàu ngầm, đã bay qua eo biển trong không phận quốc tế.
“Bằng cách hoạt động trong eo biển Đài Loan phù hợp với luật pháp quốc tế, Hoa Kỳ duy trì các quyền hàng hải và tự do của tất cả các quốc gia”, tuyên bố nói. “Việc máy bay đi qua eo biển Đài Loan thể hiện cam kết của Hoa Kỳ đối với một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
Quân đội Trung Quốc mô tả chuyến bay là “sự khoa trương”, đồng thời cho biết thêm rằng họ đã điều chiến đấu cơ theo dõi và cảnh báo máy bay Mỹ và “xử lý nó theo luật pháp và quy định”.
“Quân đội chiến khu luôn trong tình trạng cảnh giác cao độ và sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia cũng như hòa bình và ổn định trong khu vực”, Chiến khu Đông Bộ của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc nói trong một tuyên bố.
Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết máy bay Mỹ đã bay về phía nam qua eo biển và lực lượng Đài Loan đã theo dõi tình hình nhưng không quan sát thấy điều gì bất thường.
Không có phản ứng ngay lập tức từ phía Trung Quốc.
Lần cuối cùng Hải quân Mỹ thông báo một chiếc Poseidon đã bay qua eo biển này là vào tháng 12, quân đội Trung Quốc cho biết họ cũng đã cử máy bay chiến đấu tới giám sát và cảnh báo máy bay này.
Nhiệm vụ mới nhất của Poseidon diễn ra ngay sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin nói chuyện với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân, lần liên lạc đầu tiên giữa hai người sau hơn một năm khi hai nước tìm cách khôi phục quan hệ quân sự.
Ông Đổng nói với ông Austin rằng vấn đề Đài Loan là “lợi ích cốt lõi của Trung Quốc và lợi ích cốt lõi của Trung Quốc tuyệt đối không thể bị tổn hại”, theo thông cáo từ Bộ của ông.
“Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc sẽ không bao giờ để cho bất kỳ hoạt động ly khai đòi độc lập nào của Đài Loan cũng như sự thông đồng và hỗ trợ từ bên ngoài nào không bị kiểm soát”, thông báo dẫn lời ông Đổng nói.
Hoa Kỳ là nhà cung cấp vũ khí và hậu thuẫn quốc tế quan trọng nhất của Đài Loan mặc dù không có quan hệ ngoại giao chính thức, và vấn đề này thường xuyên gây khó chịu cho quan hệ Trung-Mỹ.
Các tàu và máy bay quân sự của Mỹ đi qua eo biển Đài Loan khoảng mỗi tháng một lần.
Chính phủ Đài Loan bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc và nói rằng chỉ người dân trên đảo mới có thể quyết định tương lai của họ.
Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ việc sẽ sử dụng vũ lực để đặt Đài Loan dưới sự kiểm soát của mình.