Theo một báo cáo của công tố viên được công bố hôm thứ Năm 8/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ không phải đối mặt với cáo buộc hình sự về việc cố ý lấy đi tài liệu mật khi ông rời chức vụ phó tổng thống vào năm 2017. Mặc dù vậy, báo cáo này sẽ gây ra những vấn đề mới cho đảng Dân chủ khi ông nỗ lực tái tranh cử.
Công tố viên đặc biệt Robert Hur nói rằng ông đã quyết định không đưa ra cáo buộc hình sự sau cuộc điều tra kéo dài 15 tháng vì ông Biden hợp tác và sẽ khó kết tội. Vị công tố viên mô tả ông Biden là một “người đàn ông cao tuổi, ý tứ sâu sắc và trí nhớ kém”.
Kết luận của ông Hur đảm bảo rằng ông Biden, không giống như ông Donald Trump, người có thể là đối thủ của ông trong bầu cử tổng thống năm 2024, sẽ không có nguy cơ bị ngồi tù vì sai phạm trong quản lý các tài liệu nhạy cảm của chính phủ.
Nhưng bản báo cáo vừa được đưa ra có thể làm ông Biden bị mất mặt thêm. Ở tuổi 81, ông là người cao tuổi nhất từng giữ chức tổng thống Mỹ cố thuyết phục cử tri rằng ông có thể phục vụ thêm một nhiệm kỳ 4 năm nữa.
Ông Hur viết rằng ông Biden có trí nhớ "hết sức hạn chế" khi các thành viên trong nhóm công tố phỏng vấn ông. Ông Hur viết rằng ông Biden quên mất nhiệm kỳ phó tổng thống của ông bắt đầu và kết thúc vào những năm nào, ông cũng quên mất con trai mình là Beau qua đời vào năm nào. Ông cũng không nhớ rõ cuộc tranh luận về chính sách của Mỹ đối với Afghanistan, vẫn theo ông Hur.
Các luật sư của ông Biden cho rằng chuyện ông quên một vài sự việc không phải là điều bất thường đối với những người cố mô tả các sự kiện diễn ra nhiều năm trước.
Sau khi bản báo cáo được công bố, các luật sư của ông Biden đã chỉ trích ông Hur vì đã đi quá xa.
Luật sư thuộc Nhà Trắng Richard Sauber nói rằng báo cáo của ông Hur có "một số bình luận không chính xác và không phù hợp".
Ông Hur xác định rằng ông Biden đã lấy đi một văn bản viết tay gửi đến ông Obama, Tổng thống thời năm 2009, thể hiện quan điểm phản đối kế hoạch tăng quân ở Afghanistan và cả các ghi chép bằng tay liên quan đến các buổi báo cáo nhanh về tình báo và các cuộc họp an ninh quốc gia.
Ông Biden nói với người viết bản thảo cho ông trong cuộc trò chuyện vào tháng 2/2017, một tháng sau khi rời chức phó tổng thống, rằng ông “vừa tìm thấy một đống tài liệu mật” ở tầng dưới trong ngôi nhà mà ông đang thuê ở Virginia, ý nói đến các tài liệu về cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan.
Bản báo cáo của ông Hur xác định rằng ông Biden đã đọc to những đoạn trong sổ ghi chép thông tin mật cho người viết bản thảo của ông ít nhất 3 lần, kể lại các cuộc họp trong Phòng Tình huống của Nhà Trắng.
Ông Hur viết trong báo cáo rằng hành động của ông Biden “gây ra rủi ro nghiêm trọng cho an ninh quốc gia”.
Nhưng ông cho rằng các tài liệu này có thể đã được đem về nhà ông Biden khi ông còn là phó tổng thống, khi đó, ông có thẩm quyền giữ những tài liệu đó.
Ông Hur nói rằng ông Biden sẽ không phải đối mặt với các cáo buộc, thậm chí chưa cần áp dụng chính sách có từ lâu của Bộ Tư pháp là không truy tố một tổng thống đương nhiệm.
Các thành viên trong nhóm pháp lý của ông Biden đã tìm thấy các tài liệu mật tại văn phòng của tổ chức tư vấn của ông Biden ở Washington và tại nơi ở riêng của ông ở Wilmington, bang Delaware.
Trong một vụ việc khác, ông Trump phải đối mặt với bản cáo trạng liên bang gồm 40 tội danh vì giữ lại các tài liệu an ninh quốc gia rất nhạy cảm tại khu nghỉ dưỡng ở Florida của ông sau khi rời chức tổng thống vào năm 2021 và ông Trump bị xem là đã cản trở nỗ lực của chính phủ Hoa Kỳ nhằm lấy lại chúng.
Mặc dù hai vụ này có những điểm tương đồng nhưng cũng có một số khác biệt đáng chú ý.
Nhà Trắng nói rằng các luật sư của ông Biden đã tìm thấy một số lượng nhỏ các tài liệu mật và đã giao nộp lại sau khi phát hiện.
Ông Trump đã từ chối làm như vậy cho đến khi FBI khám xét vào năm 2022, tìm ra khoảng 100 tài liệu mật, dẫn đến việc ông Trump phải nhận các cáo buộc về hành vi cản trở công lý. Hai nhân viên tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông cũng bị cáo buộc như vậy.
Ông Trump đã không nhận tội. Dự kiến sẽ có phiên tòa xét xử ông vào tháng 5 nhưng nhiều khả năng phiên tòa sẽ bị hoãn.