Chính phủ Trung Quốc mới đây phản đối Hoa Kỳ về cách đối xử với những người Trung Quốc đến Mỹ du học. Phía Trung Quốc nói rằng một số người đã bị thẩm vấn hàng giờ, bị kiểm tra thiết bị điện tử và trong một số trường hợp đã bị trục xuất cưỡng bức khỏi nước Mỹ.
Xie Feng (Tạ Phong), đại sứ Trung Quốc tại Washington, cho hay hàng chục người Trung Quốc đã bị từ chối nhập cảnh mỗi tháng trong vài tháng qua khi trở về trường sau khi đi du lịch nước ngoài hoặc thăm người thân ở Trung Quốc, theo một bài đăng trên trang web của Đại sứ quán Trung Quốc.
“Khi họ hạ cánh xuống sân bay, điều chờ đợi họ là một cuộc thẩm vấn của nhân viên cửa khẩu kéo dài 8 tiếng đồng hồ, họ bị cấm liên lạc với cha mẹ, bị nghe những cáo buộc vô căn cứ và thậm chí họ bị buộc phải hồi hương và cấm nhập cảnh”, ông phát biểu hôm Chủ nhật 28/1 tại sự kiện về trao đổi sinh viên tại đại sứ quán. “Điều này hoàn toàn không thể chấp nhận được.”
Theo bài đăng của đại sứ quán, gần 290.000 sinh viên Trung Quốc đang ở Mỹ, chiếm khoảng 1/3 số sinh viên nước ngoài ở nước này. Trung Quốc có hơn 1,3 triệu sinh viên du học ở nước ngoài, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Trong một tuyên bố riêng rẽ trên mạng, Đại sứ quán Trung Quốc cho biết họ đã “giao thiệp nghiêm túc” với chính phủ Mỹ về cách đối xử với các sinh viên đến sân bay Dulles ở thủ đô Washington của Mỹ. Tuyên bố này nhắc nhở các sinh viên Trung Quốc phải thận trọng khi nhập cảnh qua sân bay này.
Không rõ liệu phát biểu của ông Xie chỉ đề cập đến các trường hợp ở Dulles hay cả các cửa khẩu khác.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đưa tin về ít nhất 3 trường hợp kể từ tháng 11/2023 tại Dulles, trong đó, sinh viên Trung Quốc bị tước thị thực du học hợp lệ, bị cấm nhập cảnh 5 năm và bị hồi hương sau nhiều giờ thẩm vấn.
Họ bị tra hỏi liệu việc nghiên cứu của họ có được chính phủ Trung Quốc tài trợ hay không, liệu họ có phải là đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc hoặc Đoàn Thanh niên thuộc đảng này hay không và liệu việc nghiên cứu của họ có liên quan đến chính phủ Trung Quốc, quân đội Trung Quốc hay các phòng thí nghiệm quan trọng của nhà nước hay không. Các sinh viên đó đang trên đường đến các nơi là Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, Đại học Yale và Đại học Maryland.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, ít nhất 8 người Trung Quốc nhập cảnh vào Mỹ với giấy tờ hợp lệ đã bị hồi hương kể từ tháng 11/2023.