Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Việt Nam, một quan chức Mỹ cho biết sau khi Hà Nội tuần trước tuyên bố tăng cường quan hệ với Trung Quốc, bao gồm cả về quốc phòng và an ninh giữa bối cảnh hai cường quốc cạnh tranh ảnh hưởng đối với quốc gia Đông Nam Á.
Các nhà lãnh đạo Việt Nam đã nâng cấp quan hệ với Bắc Kinh trong chuyến thăm Hà Nội của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần trước, ba tháng sau khi họ tăng cường quan hệ với Washington khi Tổng thống Joe Biden tới thăm Việt Nam trong chuyến thăm được coi là thành công của đường lối “ngoại giao cây tre” của Việt Nam.
Bất chấp ngôn từ trong tuyên bố Trung Quốc-Việt Nam, mà có thể được coi là nhằm chống lại Hoa Kỳ, cho đến nay những lo ngại về kế hoạch của Washington nhằm làm sâu sắc thêm quan hệ với Hà Nội có thể bị cản trở hiện vẫn chưa có thể đánh giá đúng mức.
“Mối quan hệ của chúng tôi với Việt Nam không phải là về bất kỳ nước thứ ba nào”, Reuters dẫn lời ông Cameron Thomas-Shah, người phát ngôn của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội, nói.
Trả lời câu hỏi của hãng thông tấn Anh, đại diện của Mỹ nói thêm: “Sự hợp tác chặt chẽ của chúng tôi với các đối tác Việt Nam trên nhiều lĩnh vực, bao gồm y tế, giáo dục, công nghệ và thương mại, sẽ tiếp tục trong tương lai gần”.
Bộ Ngoại giao Việt Nam không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Trong tuyên bố chung được đưa ra sau chuyến thăm của ông Tập, Việt Nam và Trung Quốc cam kết hợp tác an ninh mạnh mẽ hơn, bao gồm cả ngành công nghiệp quốc phòng và hậu cần.
Hoa Kỳ cũng đang nỗ lực tăng cường hợp tác quốc phòng với Việt Nam.
Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia cấp cao về an ninh Việt Nam tại Học viện Quốc phòng Úc ở Canberra, nói những “mục tiêu đầy tham vọng” này với Trung Quốc khó có thể ảnh hưởng đến việc hợp tác quốc phòng với Washington.
Việt Nam và Trung Quốc cũng nhất trí tăng cường trao đổi thông tin tình báo để ngăn chặn “các thế lực thù địch” hỗ trợ cho các phong trào cơ sở, như những phong trào đã dẫn đến các cuộc cách mạng trong những năm gần đây ở các nước Cộng sản cũ, mà các nhà phê bình cho rằng được thúc đẩy bởi Washington.
“Việc nhấn mạnh vào ‘các thế lực thù địch’ không phải là điều đáng ngạc nhiên. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc luôn thì thầm điều này vào tai các nhà lãnh đạo Việt Nam. Nhưng chớ phóng đại sự hợp tác song phương giữa họ về vấn đề này. Họ sẽ không chia sẻ thông tin tình báo”, ông Zachary Abuza, giáo sư về chính trị Đông Nam Á tại Đại học Chiến tranh Quốc gia ở Washington DC, nhận định.
Raymond Powell, cựu Tùy viên Không quân của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, người hiện đang lãnh đạo Dự án Myoushu của Đại học Stanford về Biển Đông, thì lưu ý rằng: “Luôn có sự khác biệt giữa ngôn ngữ ngoại giao của Việt Nam và những lo ngại an ninh thực tế của nước này”.
Ông nói thêm: “Hà Nội sẽ tiếp tục tìm kiếm vùng an toàn giữa việc xoa dịu những kỳ vọng chính trị của Bắc Kinh và mối đe dọa mà Trung Quốc đặt ra, đặc biệt là đối với vị thế của nước này ở Biển Đông”, nơi mà Trung Quốc và Việt Nam có những tuyên bố chủ quyền xung đột nhau.