Phó thủ tướng Trần Lưu Quang hôm 1/6 yêu cầu các cơ quan chức năng Việt Nam phải hành động “quyết liệt” để gỡ “thẻ vàng” về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) khi thời hạn giải quyết mà Uỷ ban châu Âu (EC) áp đặt đã gần hết.
Việt Nam bị Ủy ban châu Âu đã phạt “thẻ vàng” vào tháng 10/2017 và cảnh báo có thể sẽ cấm nhập thủy sản từ Việt Nam nếu Hà Nội không “làm nhiều hơn” để giải quyết tình trạng IUU.
Hình thức cảnh cáo “thẻ vàng” là một trong các bước quy định trong bộ quy tắc áp dụng cho quy trình giải quyết tình trạng đánh bắt thủy sản lậu được EU thông qua năm 2010. “Thẻ vàng” không đi kèm các biện pháp trừng phạt, nhằm để cho quốc gia bị cảnh cáo có thời gian “khắc phục tình hình”.
“Thẻ xanh” sẽ được ban hành nếu vấn đề được giải quyết. Ngược lại, “thẻ đỏ” sẽ được đưa ra kèm theo một loạt các biện pháp trừng phạt, bao gồm lệnh cấm thương mại đối với các sản phẩm thủy sản của quốc gia đó.
Theo báo cáo được Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến trình bày tại cuộc họp hôm 1/6, việc thực thi Luật Thủy sản, các quy định chống khai thác IUU ở các địa phương còn chưa đồng bộ và chưa đạt yêu cầu, với số lượng các vụ vi phạm hành chính đối với hành vi khai thác IUU vẫn còn nhiều, trong khi tỉ lệ xử lý các vụ vi phạm còn thấp và chưa đồng đều giữa các địa phương.
Mặc dù vậy, ông Tiến cho biết công tác chống khai thác IUU cũng đã có nhiều tiến bộ sau hơn 5 năm mà Ủy ban châu Âu cho phép để hành động chống khai thác IUU và thực hiện các khuyến nghị của họ.
Kể từ sau khi phạt “thẻ vàng”, EC đã đi kiểm tra thực tế tại Việt Nam 3 lần vào các năm 2017, 2019 và 2022.
EC cho biết họ sẽ quay lại Việt Nam kiểm tra lần thứ 4 vào tháng 10 tới.
Để chuẩn bị cho lần kiểm tra này, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang sẽ trực tiếp dẫn đầu đoàn đi kiểm tra công tác chống IUU tại một số địa phương. Ông yêu cầu các địa phương phải có những hành động mạnh mẽ hơn để gỡ bỏ “thẻ vàng” nếu không muốn bị “thẻ đỏ” và mất thị trường xuất khẩu hải sản sang châu Âu.
Việt Nam có thể phải đối mặt với khoản thiệt hại lên tới 480 triệu USD mỗi năm trong xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU nếu bị phạt “thẻ đỏ”.