Trung Quốc từ chối đề nghị của Hoa Kỳ về một cuộc gặp giữa hai bộ trưởng quốc phòng của họ tại một diễn đàn an ninh thường niên ở Singapore vào cuối tuần này, truyền thông đưa tin hôm thứ Hai (29/5), một dấu hiệu mới về căng thẳng giữa hai cường quốc.
“Đêm qua, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thông báo với Hoa Kỳ rằng họ đã từ chối lời mời vào đầu tháng 5 của chúng tôi để Bộ trưởng (Lloyd) Austin gặp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng CHND Trung Hoa Lý Thượng Phúc tại Singapore”, Lầu Năm Góc cho biết trong một tuyên bố gửi đến Wall Street Journal, đề cập đến Trung Quốc theo tên chính thức.
Ông Lý đã bị Hoa Kỳ trừng phạt kể từ năm 2018 vì mua máy bay chiến đấu và thiết bị từ nhà xuất khẩu vũ khí chính của Nga, Rosoboronexport.
Lầu Năm Góc nói họ tin rằng liên lạc cởi mở là điều đúng đắn “nhằm đảm bảo rằng cạnh tranh không dẫn đến xung đột”.
Tuần trước, phát ngôn viên Nhà Trắng John Kirby cho biết Bộ Quốc phòng đã có các cuộc thảo luận nhằm khởi động cuộc hội đàm giữa ông Austin và người đồng cấp Trung Quốc, người được bổ nhiệm làm bộ trưởng quốc phòng vào tháng 3.
Các bên đang theo dõi chặt chẽ xem hai ông liệu sẽ gặp nhau không, xét đến bối cảnh căng thẳng an ninh khu vực và tranh chấp thương mại đã làm hỏng kế hoạch tái hợp tác của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 30/5 đổ lỗi cho Hoa Kỳ về quyết định của họ, tuyên bố rằng Washington “biết rõ” về những lý do đằng sau việc giới quân sự hai nước ít liên lạc với nhau.
“Phía Hoa Kỳ nên... ngay lập tức sửa chữa những hành vi sai trái của mình, thể hiện sự chân thành và tạo bầu không khí cũng như điều kiện cần thiết cho đối thoại và liên lạc giữa quân đội hai nước”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mao Ninh nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo.
Tuần trước, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo và Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào đã tranh luận gay gắt về các chính sách thương mại, đầu tư và xuất khẩu trong một cuộc họp ở Washington, đánh dấu cuộc trao đổi cấp nội các giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đầu tiên trong nhiều tháng.
Nhà phân tích an ninh có trụ sở tại Singapore, Ian Storey, nói quyết định của Trung Quốc tránh gặp ông Austin không phải là điềm tốt.
“Vào thời điểm căng thẳng Mỹ-Trung gia tăng, việc Tướng Lý từ chối gặp người đồng cấp Mỹ sẽ càng làm căng thẳng khu vực hơn nữa”, ông Storey nói.
Ông Austin và ông Lý sẽ có mặt tại Singapore để tham dự Đối thoại Shangri-la hàng năm khai mạc vào ngày 2/6, là hội nghị không chính thức của các quan chức quốc phòng và các nhà phân tích, cũng là nơi tổ chức một loạt các cuộc họp bên lề.
Cả hai ông dự kiến sẽ tổ chức các cuộc gặp song phương với các đối tác từ khắp khu vực.
Ông Lý, người mà các học giả an ninh nói là một người kỳ cựu trong nỗ lực hiện đại hóa Giải phóng quân Nhân dân, là ủy viên Quân ủy Trung ương, cơ quan quốc phòng hàng đầu của Trung Quốc do Chủ tịch Tập Cận Bình chỉ huy.