Phương Tây phải rút kinh nghiệm từ những sai lầm trong việc không ngăn chặn được cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine và áp dụng những bài học đó để "bảo vệ hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan", Ngoại trưởng Anh Liz Truss nói hôm thứ Năm 30/6, trong khi đó, Bắc Kinh lên tiếng phản đối.
Bắc Kinh tuyên bố đảo Đài Loan có chính quyền dân chủ là lãnh thổ của Trung Quốc. Căng thẳng giữa Đài Loan và Trung Quốc đã gia tăng trong những năm gần đây khi Trung Quốc tăng cường các hoạt động quân sự gần Đài Loan để gây áp lực buộc hòn đảo phải chấp nhận sự cai trị của Trung Quốc.
Nữ ngoại trưởng Truss cho rằng phương Tây, và đặc biệt là các nước ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, phải đảm bảo là Đài Loan được bảo vệ.
"Chúng ta cần học những bài học về trường hợp Ukraine, đó là lẽ ra chúng ta có thể đảm bảo rằng Ukraine có khả năng phòng thủ sớm hơn", bà Truss nói với đài LBC.
"Và lẽ ra đã phải làm nhiều hơn để ngăn việc Tổng thống Nga Vladimir Putin tiến hành xâm lược, còn gọi là ngăn ngừa từ xa, và đó là cách tiếp cận mà chúng ta cần thực hiện đối với các quốc gia có chủ quyền khác, bao gồm cả Đài Loan", vẫn lời nữ ngoại trưởng Vương quốc Anh.
Tại Bắc Kinh, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói nước này đã khiếu nại chính thức với Anh về những phát biểu của bà Truss về Đài Loan.
"Sự vô lý và sự ngạo mạn trong những phát biểu của bà ấy thật đáng ngạc nhiên", phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian (Triệu Lập Kiên) nói trong một cuộc họp báo thường kỳ hôm 30/6. "Chúng tôi hy vọng bà ta sẽ không đưa ra những nhận xét vô trách nhiệm như vậy trong tương lai", vẫn lời ông Zhao.
Tại một cuộc họp của NATO ở Tây Ban Nha vào ngày hôm trước, bà Truss đã nói trong một phiên thảo luận rằng Trung Quốc đang "mở rộng ảnh hưởng của mình thông qua cưỡng ép kinh tế và xây dựng một quân đội có năng lực".
Bà nói thêm: "Có một nguy cơ thực sự là họ hình dung sai, dẫn đến một tính toán sai lầm thảm khốc, chẳng hạn như xâm lược Đài Loan".
Khi được đề nghị hãy bình luận về phát biểu hôm 29/6 của bà Truss về Đài Loan, ông Zhao nhắc lại lập trường của Trung Quốc rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc, là chuyện nội bộ của Trung Quốc và nói rằng không có thế lực bên ngoài nào có quyền can thiệp.
Hôm 30/6, bàTruss không trả lời trực tiếp vào những câu hỏi rằng có phải bà có hàm ý là Anh nên trang bị vũ khí cho Đài Loan hay không, bà chỉ nói: "Chúng ta cũng cần đảm bảo về điều đó cùng nhau, thế giới tự do đang đảm bảo rằng Đài Loan có khả năng phòng thủ mà họ cần".
Theo một cuộc điều tra của Reuters vào năm ngoái, Anh và ít nhất 6 quốc gia khác đã giúp Đài Loan trong một chương trình bí mật về đóng tàu ngầm.
(Reuters)