Sau nhiều tháng ngoại giao con thoi, đặc sứ quốc tế Kofi Annan đã thất bại trong việc tạo ra một bước đột phá trong cuộc khủng hoảng kéo dài 16 tháng ở Syria.
Hôm thứ Năm. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vẫn bế tắc không thể đưa ra một giải pháp vì Nga và Trung Quốc lại phủ quyết một đề xuất được phương Tây hậu thuẫn, để áp dụng các biện pháp cấm vận đối với chính phủ Syria ở Damascus.
Ông Annan nói ông “thất vọng” vì không có “hành động mạnh mẽ và phối hợp” như ông đã kêu gọi.
Giờ đây, trong khi sứ mạng của ông chưa rõ sẽ ra sao, giới quan sát bất đồng quan điểm với nhau về mức trách nhiệm mà ông Annan phải gánh vác về những thất bại trên trường quốc tế này.
Ông Annan, cựu Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc, đảm nhiệm vai trò của Đặc sứ chung cho Liên Hiệp Quốc và Liên đoàn Ả Rập hồi cuối tháng 2.
Ông công bố một kế hoạch hòa bình 6 điểm kêu gọi lệnh ngừng bắn và đối thoại giữa chính phủ Syria và lực lượng nổi dậy.
Ông đến thăm Syria, các nước láng giềng và các cường quốc thế giới để kêu gọi sự ủng hộ, nhưng cuộc xung đột tiếp tục leo thang.
Tổng biên tập của tạp chí Nga Russia in Global Affairs nói ông Annan được giao một nhiệm vụ "bất khả thi."
Ông Fyodor Lukyanov tin rằng các nỗ lực ngoại giao truyền thống có thể còn hữu hiệu hồi năm ngoái khi cuộc xung đột ở Syria còn ở trong giai đoạn đầu. Ông nói:
"Khi ông Kofi Annan nhận nhiệm vụ thì đã quá muộn, vì sự ngờ vực giữa chính phủ Syria và phe đối lập, cũng như mức độ bạo lực, đã trở nên trầm trọng đến nỗi bất kỳ thỏa hiệp nào gần như là điều không tưởng.”
Ông Lukyanov nói rằng việc các cường quốc thế giới không đạt được một thỏa thuận trong việc thực thi kế hoạch hòa bình cũng khiến sứ mệnh của ông Annan thêm phần khó khăn. Ông nói:
"Cả Nga và những cường quốc khác biết rằng ông Annan không có thể làm nhiều hơn những gì họ muốn ông ta thực hiện", Lukyanov nói. "Ông ấy không có nhiều quyền lực như vậy."
Nga không muốn bất kỳ dàn xếp nào áp đặt lên Syria, đồng minh lâu năm của mình, vì cho rằng nguyên tắc chủ quyền quốc gia phải được tôn trọng. Moscow lo ngại sự can thiệp của phương Tây và các nước Ả-rập nhằm lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad có thể tạo ra một tiền lệ để giải quyết xung đột trong tương lai trong nội bộ các nước.
Ông Assad vẫn không lay chuyển
Ông Mark Malloch-Brown, cựu quan chức ngoại giao của Anh từng phục vụ dưới quyền ông Annan tại Liên Hiệp Quốc vào năm 2006, cho biết ông Annan cũng phải đối mặt với một tổng thống Syria có lập trường rất kiên quyết.
Ông nói nhà lãnh đạo Syria vẫn bám lấy quyền và tiếp tục chiến đấu chống phe đối lập, nhờ vào sự hỗ trợ từ trong lẫn ngoài nước. Ông nhận định:
“Ông Assad vẫn được Nga che chở và ở mức độ thấp hơn, ông được sự ủng hộ ngầm của Trung Quốc,” ông Malloch-Brown nói. "Tương tự, ông Assad cũng được 2 nước láng giềng lớn lớn là Iran và Iraq ủng hộ.
Nhìn từ quan điểm này thì ông Assad vẫn còn mấy quân bài để đi nữa. Ông ta cũng được sự ủng hộ đáng kể trong nội bộ từ những nhóm thiểu số và giai cấp thương nhân ở Damascus."
Ông Malloch-Brown nói ông Annan đã thành công trong việc thuyết phục Hội đồng Bảo an chấp thuận một kế hoạch hòa bình cho Syria và đạt được một số sự đồng thuận chưa từng có trước đây. Ông Malloch-Brown nói:
“Kế hoạch 6 điểm vẫn là mục tiêu của ông ngay từ đầu bất chấp những khó khăn to lớn và những thất bại đáng kể trong việc thực thi kế hoạch đó. Nhưng ông vẫn kiên trì. Trên tất cả, ông vẫn bình tĩnh. Những người không có bản lãnh như ông có lẽ đã bỏ cuộc sớm hơn nhiều.”
Ông Annan bị chỉ trích
Nhưng ông Abdulbaset Sieda, Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Syria, nhóm đối lập lưu vong chủ yếu của Syria, nói rằng ông Annan đã tỏ ra “vô hiệu quả.” Ông Sieda nói:
“Trong 3 tháng qua, hơn 3.000 người đã bị giết chết, thảm sát đã diễn ra, các thành phố và làng mạc của chúng tôi đã bị tấn công bằng xe tăng, trọng pháo, đạn rockét và phi cơ trực thăng của chính phủ. Những điều đó xảy ra trong thời gian ông Annan vận động cho kế hoạch hòa bình của ông. ”
Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Elliott Abrams, giờ là một chuyên gia về Trung Ðông tại Hội Ðồng Quan hệ Ðối ngoại có trụ sở đặt ở Washington, nói ông Annan đã tiến hành các hoạt động ngoại giao bề ngoài, cho phép các cường quốc thế giới khoanh tay, tránh hành động.
Ông Abrams nói: “Chính phủ các nước chúng ta có thể lập luận, ông Annan đang lo liệu việc này, ông đang cố gắng, và cuộc tranh chấp có thể sẽ được giải quyết, thay vì chấp nhận sự kiện đây là một cuộc chiến, mà một trong hai bên sẽ thắng. Thế cho nên theo tôi, đây là một nỗ lực có hại, mà tôi tin phải chấm dứt, và ông Annan nên bỏ cuộc bây giờ.”
Ông Abrams nói cố gắng của ông Annan nhằm cân bằng các quyền lợi đối nghịch của các cường quốc thế giới là một “mô hình sai” để giải quyết cuộc khủng hoảng ở Trung Ðông.
Ông Abrams nói “Rất tiếc là ông Annan làm việc theo lối tương tự như thời còn là Tổng thư ký Liên hiệp quốc thay vì làm việc trong tinh thần khẩn trương để chận đứng những giết chóc ở Syria. Tôi tin rằng cố gắng đó đã làm giảm uy tín và sẽ làm giảm thêm uy tín mà ông đã gầy dựng được khi ông rời chức vụ Tổng Thư Ký LHQ”.
Hôm thứ Năm, phát ngôn viên Tòa Bạch ốc Jay Carney tuyên bố kế hoạch hòa bình của ông Annan đã thất bại.
Ông Annan thừa nhận ông không mang lại kết quả, và sứ mạng của ông không nên kéo dài vô hạn định.
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho báo Le Monde của Pháp hồi đầu tháng này, ông nói, “Cho tới bây giờ, chúng tôi đã không thành công, và không có gì bảo đảm chúng tôi sẽ thành công.”
Tuy nhiên cựu Tổng Thư Ký Liên hiệp quốc cam kết sẽ xúc tiến với sứ mạng được trao phó. Ông đặt câu hỏi, “Chúng ta có sự lựa chọn nào khác đâu?” http://www.youtube.com/embed/Ekoz_q7dFUU
Hôm thứ Năm. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vẫn bế tắc không thể đưa ra một giải pháp vì Nga và Trung Quốc lại phủ quyết một đề xuất được phương Tây hậu thuẫn, để áp dụng các biện pháp cấm vận đối với chính phủ Syria ở Damascus.
Ông Annan nói ông “thất vọng” vì không có “hành động mạnh mẽ và phối hợp” như ông đã kêu gọi.
Giờ đây, trong khi sứ mạng của ông chưa rõ sẽ ra sao, giới quan sát bất đồng quan điểm với nhau về mức trách nhiệm mà ông Annan phải gánh vác về những thất bại trên trường quốc tế này.
Ông Annan, cựu Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc, đảm nhiệm vai trò của Đặc sứ chung cho Liên Hiệp Quốc và Liên đoàn Ả Rập hồi cuối tháng 2.
Ông công bố một kế hoạch hòa bình 6 điểm kêu gọi lệnh ngừng bắn và đối thoại giữa chính phủ Syria và lực lượng nổi dậy.
Ông đến thăm Syria, các nước láng giềng và các cường quốc thế giới để kêu gọi sự ủng hộ, nhưng cuộc xung đột tiếp tục leo thang.
Tổng biên tập của tạp chí Nga Russia in Global Affairs nói ông Annan được giao một nhiệm vụ "bất khả thi."
Ông Fyodor Lukyanov tin rằng các nỗ lực ngoại giao truyền thống có thể còn hữu hiệu hồi năm ngoái khi cuộc xung đột ở Syria còn ở trong giai đoạn đầu. Ông nói:
"Khi ông Kofi Annan nhận nhiệm vụ thì đã quá muộn, vì sự ngờ vực giữa chính phủ Syria và phe đối lập, cũng như mức độ bạo lực, đã trở nên trầm trọng đến nỗi bất kỳ thỏa hiệp nào gần như là điều không tưởng.”
Ông Lukyanov nói rằng việc các cường quốc thế giới không đạt được một thỏa thuận trong việc thực thi kế hoạch hòa bình cũng khiến sứ mệnh của ông Annan thêm phần khó khăn. Ông nói:
"Cả Nga và những cường quốc khác biết rằng ông Annan không có thể làm nhiều hơn những gì họ muốn ông ta thực hiện", Lukyanov nói. "Ông ấy không có nhiều quyền lực như vậy."
Nga không muốn bất kỳ dàn xếp nào áp đặt lên Syria, đồng minh lâu năm của mình, vì cho rằng nguyên tắc chủ quyền quốc gia phải được tôn trọng. Moscow lo ngại sự can thiệp của phương Tây và các nước Ả-rập nhằm lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad có thể tạo ra một tiền lệ để giải quyết xung đột trong tương lai trong nội bộ các nước.
Ông Assad vẫn không lay chuyển
Ông Mark Malloch-Brown, cựu quan chức ngoại giao của Anh từng phục vụ dưới quyền ông Annan tại Liên Hiệp Quốc vào năm 2006, cho biết ông Annan cũng phải đối mặt với một tổng thống Syria có lập trường rất kiên quyết.
Ông nói nhà lãnh đạo Syria vẫn bám lấy quyền và tiếp tục chiến đấu chống phe đối lập, nhờ vào sự hỗ trợ từ trong lẫn ngoài nước. Ông nhận định:
“Ông Assad vẫn được Nga che chở và ở mức độ thấp hơn, ông được sự ủng hộ ngầm của Trung Quốc,” ông Malloch-Brown nói. "Tương tự, ông Assad cũng được 2 nước láng giềng lớn lớn là Iran và Iraq ủng hộ.
Nhìn từ quan điểm này thì ông Assad vẫn còn mấy quân bài để đi nữa. Ông ta cũng được sự ủng hộ đáng kể trong nội bộ từ những nhóm thiểu số và giai cấp thương nhân ở Damascus."
Ông Malloch-Brown nói ông Annan đã thành công trong việc thuyết phục Hội đồng Bảo an chấp thuận một kế hoạch hòa bình cho Syria và đạt được một số sự đồng thuận chưa từng có trước đây. Ông Malloch-Brown nói:
“Kế hoạch 6 điểm vẫn là mục tiêu của ông ngay từ đầu bất chấp những khó khăn to lớn và những thất bại đáng kể trong việc thực thi kế hoạch đó. Nhưng ông vẫn kiên trì. Trên tất cả, ông vẫn bình tĩnh. Những người không có bản lãnh như ông có lẽ đã bỏ cuộc sớm hơn nhiều.”
Ông Annan bị chỉ trích
Nhưng ông Abdulbaset Sieda, Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Syria, nhóm đối lập lưu vong chủ yếu của Syria, nói rằng ông Annan đã tỏ ra “vô hiệu quả.” Ông Sieda nói:
“Trong 3 tháng qua, hơn 3.000 người đã bị giết chết, thảm sát đã diễn ra, các thành phố và làng mạc của chúng tôi đã bị tấn công bằng xe tăng, trọng pháo, đạn rockét và phi cơ trực thăng của chính phủ. Những điều đó xảy ra trong thời gian ông Annan vận động cho kế hoạch hòa bình của ông. ”
Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Elliott Abrams, giờ là một chuyên gia về Trung Ðông tại Hội Ðồng Quan hệ Ðối ngoại có trụ sở đặt ở Washington, nói ông Annan đã tiến hành các hoạt động ngoại giao bề ngoài, cho phép các cường quốc thế giới khoanh tay, tránh hành động.
Ông Abrams nói: “Chính phủ các nước chúng ta có thể lập luận, ông Annan đang lo liệu việc này, ông đang cố gắng, và cuộc tranh chấp có thể sẽ được giải quyết, thay vì chấp nhận sự kiện đây là một cuộc chiến, mà một trong hai bên sẽ thắng. Thế cho nên theo tôi, đây là một nỗ lực có hại, mà tôi tin phải chấm dứt, và ông Annan nên bỏ cuộc bây giờ.”
Ông Abrams nói cố gắng của ông Annan nhằm cân bằng các quyền lợi đối nghịch của các cường quốc thế giới là một “mô hình sai” để giải quyết cuộc khủng hoảng ở Trung Ðông.
Ông Abrams nói “Rất tiếc là ông Annan làm việc theo lối tương tự như thời còn là Tổng thư ký Liên hiệp quốc thay vì làm việc trong tinh thần khẩn trương để chận đứng những giết chóc ở Syria. Tôi tin rằng cố gắng đó đã làm giảm uy tín và sẽ làm giảm thêm uy tín mà ông đã gầy dựng được khi ông rời chức vụ Tổng Thư Ký LHQ”.
Hôm thứ Năm, phát ngôn viên Tòa Bạch ốc Jay Carney tuyên bố kế hoạch hòa bình của ông Annan đã thất bại.
Ông Annan thừa nhận ông không mang lại kết quả, và sứ mạng của ông không nên kéo dài vô hạn định.
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho báo Le Monde của Pháp hồi đầu tháng này, ông nói, “Cho tới bây giờ, chúng tôi đã không thành công, và không có gì bảo đảm chúng tôi sẽ thành công.”
Tuy nhiên cựu Tổng Thư Ký Liên hiệp quốc cam kết sẽ xúc tiến với sứ mạng được trao phó. Ông đặt câu hỏi, “Chúng ta có sự lựa chọn nào khác đâu?” http://www.youtube.com/embed/Ekoz_q7dFUU