Bà Patricia Aragon khai với giới chức di trú Mỹ tại một cuộc phỏng vấn xin tị nạn là bà phải trốn khỏi Honduras vì bị cướp giật và hãm hiếp bởi một thành viên băng đảng dọa giết bà và đứa con gái 9 tuổi nếu đi báo cảnh sát.
Cho đến gần đây, bà Patricia Aragon, thợ may 41 tuổi từ San Pedro Sula, lẽ ra đã có cơ hội vượt qua rào cản đầu tiên trong tiến trình xin tị nạn vì “có nỗi sợ đáng tin” về sự an toàn, nhưng bà lại không được. Viên chức di trú nói chính phủ Honduras không bị qui trách về những gì xảy ra cho bà Aragon và bác đơn xin tị nạn của bà. Điều này có nghĩa là bà sẽ bị trục xuất.
“Nước Mỹ luôn luôn được xem là một quốc gia nhân đạo,” bà Aragon nói qua nước mắt tại Port Isabel, một trung tâm giam giữ xa xôi nằm giữa các bầy gia súc và những vườn bưởi gần Los Angeles Fresnos, một thị trấn cách biên giới Mexico khoảng 25 kilômét. “Kinh nghiệm của tôi hết sức khó khăn.”
Trong khuôn khổ của chiến dịch truy lùng di dân rộng rãi của chính quyền ông Trump, Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions mới đây siết chặt những giới hạn đối với các loại trường hợp có thể giúp cho di dân đủ điều kiện xin tị nạn, làm cho những người thuộc các nước Trung Mỹ trốn chạy những đe dọa của các băng đảng, các bọn buôn lậu ma túy hay bạo hành trong gia đình khó vượt qua rào cản ban đầu để được Hoa Kỳ bảo vệ.
Các luật sư di trú nói việc này có nghĩa là nhiều người xin tị nạn sẽ không qua được các cuộc phỏng vấn với các giới chức di trú để có thể chứng tỏ sự sợ hãi bị làm hại tại quê nhà của họ. Các luật sư này cũng nói các thẩm phán di trú làm việc cho Bộ Tư pháp cũng bác bỏ kháng cáo của các di dân này, có thể chấm dứt một tiến trình xin tị nạn kéo dài một năm hầu như trước khi tiến trình bắt đầu.
Để đủ điểu kiện được tị nạn, các di dân phải chứng tỏ là những sợ hãi của họ có lý do chính đáng là họ bị đàn áp tại quê nhà vì chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, thành viên của một nhóm xã hội đặc biệt hay vì quan điểm chính trị. Các cuộc phỏng vấn với viên chức di trú thường kéo dài từ 30 đến 60 phút, đôi khi bằng điện thoại. Tất cả bằng chứng người xin tị nạn đưa ra để hỗ trợ cho trường hợp của họ phải được dịch sang tiếng Anh, và họ thường không có luật sư đại diện.
Sau khi than phiền là hệ thống cứu xét đơn xin tị nạn bị quá tải vì những lý do giả mạo, Bộ trưởng Sessions trong tháng trước đã thiết lập tiền lệ mới bằng cách đảo ngược việc cấp qui chế tị nạn cho một phụ nữ Salvadore trốn sang Mỹ cách đây một thập niên vì bạo hành gia đình.
“Thông thường, những người nước ngoài cho rằng bị bạo hành gia đình hay bạo hành do băng đảng, nhưng các thủ phạm không liên hệ đến chính quyền sẽ không đủ điều kiện xin tị nạn,” Bộ trưởng Sessions viết trong một quyết định dài 31 trang.
