Phó Thủ tướng-Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh bày tỏ mong muốn tiếp tục được các nhà tài trợ quốc tế hỗ trợ để tiếp cận nguồn vốn ODA (vốn Hỗ trợ phát triển chính thức), đồng thời cam kết sẽ kiểm tra và yêu cầu các bộ ngành báo cáo, không để tái diễn tình trạng chậm trễ trong việc ký kết và tiếp nhận các khoản viện trợ không hoàn lại.
Theo trang tin chính thức của chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng-Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc họp với Điều phối viên thường trú Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam Kamal Malhotra-đồng Chủ tịch Nhóm Đại sứ các nước về hợp tác phát triển, Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Ousmane Dione, và Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam Elsbeth Akkerman vào ngày 10/7 để trao đổi về tình hình giải ngân các dự án sử dụng vốn ODA trong thời gian qua.
Sau khi giải trình và khẳng định rằng chính phủ Việt Nam “nhìn nhận rất rõ” thực trạng giải ngân vốn đầu tư công, vốn vay nước ngoài và đã có những bước đi cụ thể để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định Việt Nam “rất coi trọng” và sẽ “đa dạng hóa” việc tiếp cận các nguồn vốn nước ngoài.
Thời gian gần đây, Việt Nam liên tục bị các nhà tài trợ thúc ép, thậm chí cảnh cáo, về tình trạng chậm giải ngân vốn ODA trong các dự án đầu tư công.
Vào tháng 8 năm ngoái, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong cuộc họp Ủy ban Thường vụ QH đã phải tiết lộ rằng Đại sứ Ireland tại Việt Nam đã gửi thư phàn nàn về sự chậm trễ giải ngân nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của nước này hỗ trợ cho các xã đặc biệt khó khăn ở các tỉnh Hà Giang, Hòa Bình, Quảng Trị, Kon Tum và Trà Vinh giai đoạn 2017-2020.
Khi thông báo tin này, bà Ngân đưa ra thời hạn phải báo cáo tiến độ giải ngân nguồn vốn này ngay tháng sau để không bị cắt viện trợ các năm tiếp theo nếu không có ít nhất 50% công trình được khởi công.
Chỉ hơn 3 tháng sau, vào ngày 26/11/2018, báo chí tiếp tục đưa tin cho biết Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Umeda Kunia đã gửi thư cho Thủ tướng Việt Nam và Bí thư Thành ủy TPHCM khiếu nại về tình trạng “chậm thanh toán” cho các nhà thầu thi công và nhà thầu tư vấn số tiền lên đến hơn 100 triệu đôla (tính đến ngày 16/11) trong dự án xây dựng tuyến Metro số 1 Bến Thành-Suối Tiên được thực hiện bằng vốn ODA của Nhật Bản. Đại sứ Nhật Bản thậm chí còn cảnh báo sẽ dừng thi công nếu Việt Nam không giải quyết xong việc này vào cuối tháng 12.
Trả lời chất vấn tại Quốc hội vào ngày 6/6, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nói rằng việc giải ngân chậm vốn ODA là do tiến trình của các dự án khác nhau, trong đó có yếu tố lập kế hoạch không sát, chưa đầy đủ, năng lực của chủ dự án không đáp ứng yêu cầu, biến động về tỷ giá… Nhưng vấn đề vướng mắt nhất trong các dự án ODA về xây dựng cơ sở hạ tầng vẫn là việc giải phóng mặt bằng.
Tại cuộc họp ngày 10/7, Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Thế giới cũng nêu lên thực trạng chậm trễ trong việc ký kết, tiếp nhận các khoản viện trợ không hoàn lại, trong đó có cả các khoản cứu trợ thiên tai, bị kéo dài lên đến 3 năm. Trả lời vấn đề này, Phó Thủ tướng Việt Nam cam kết sẽ xem xét lại để không xảy ra tình trạng này nữa.
