VinFast, hãng ô tô khởi nghiệp của Việt Nam, đang thâm nhập vào thị trường xe hơi điện ở Mỹ, nơi có sự cạnh tranh khốc liệt giữa các nhà sản xuất lâu đời, trong bối cảnh triển vọng kinh tế toàn cầu ảm đạm.
Đây được xem là một tham vọng lớn của một công ty Việt Nam mới chỉ bắt đầu sản xuất ô tô cách đây 4 năm và chưa tạo dựng được tên tuổi tầm cỡ quốc tế.
VinFast có một khởi đầu được xem là khó khăn khi trễ hẹn bàn giao xe đến hai tháng cho khách hàng ở Mỹ cùng với việc buộc phải giảm giá sâu để có thể cạnh tranh với các hãng xe tên tuổi như Tesla, hiện đã giảm giá nhiều lần trong năm nay.
Cùng với đó, VinFast phải cắt giảm nhân sự ở Mỹ, thay đổi một loạt lãnh đạo điều hành và tái cơ cấu ở thị trường Bắc Mỹ trong lúc các lô hàng xe từ nhà máy của họ ở Việt Nam cho đến nay vẫn tiến triển chậm.
VinFast đã trì hoãn xây dựng nhà máy sản xuất xe điện đầu tiên của họ ở Mỹ trong khi có những báo cáo về quan ngại đối với tác động tiêu cực của nhà máy này đối với môi trường địa phương. Bên cạnh đó, công ty cũng phải trì hoãn đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng ở Hoa Kỳ trong lúc có những báo cáo về khoản lỗ hàng tỷ đô la.
Để hiểu rõ hơn về mục tiêu và tham vọng của VinFast khi nhắm vào thị trường Mỹ, VOA đã đề nghị phỏng vấn CEO toàn cầu của công ty Lê Thị Thu Thủy, thường được gọi là Madame Thủy. Bà Thủy từ chối trả lời phỏng vấn trực tiếp với VOA với lý do “lịch trình bận rộn” nhưng đồng ý trả lời các câu hỏi của VOA gửi qua email.
Sau đây là phần phỏng vấn đã được biên tập để phù hợp với độ dài và đáp ứng sự rõ ràng trong nội dung.
VOA: VinFast được thành lập năm 2017 và bắt đầu hoạt động vào năm 2019 tại Việt Nam. Tại sao công ty lại chuyển trụ sở chính sang Singapore?
Madame Thủy: Chúng tôi đã chuyển đổi sang Singapore để thực hiện IPO nhằm quốc tế hóa hoạt động của mình cho các nhà đầu tư và tạo điều kiện kết nối hợp pháp. Các hoạt động còn lại vẫn ở Việt Nam, chỉ có VinFast Holdings là ở Singapore.
VOA: VinFast đã nộp hồ sơ chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại Mỹ. Với sự không chắc chắn của thị trường hiện tại, liệu công ty có ra mắt công chúng vào năm tới? Bà có thể tiết lộ số lượng cổ phần sẽ chào bán và khoảng giá chào bán?
Madame Thủy: Chúng tôi không tiết lộ tình trạng IPO ở giai đoạn này do các quy định. Chúng tôi sẽ đưa ra cập nhật vào thời điểm thích hợp.
VOA: VinFast hoãn kế hoạch vận hành cơ sở sản xuất tại Mỹ đến năm 2025. Làm thế nào để VinFast đảm bảo có thể bắt đầu sản xuất ô tô ở North Carolina theo đúng tiến độ?
Madame Thủy: Nhà máy sản xuất ô tô điện tại North Carolina là một trong những dự án trọng điểm của VinFast. Sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ Bang và Chính phủ Liên bang (Mỹ) thông qua các gói ưu đãi và thủ tục hành chính là một trong những yếu tố then chốt đảm bảo tiến độ dự án theo đúng kế hoạch.
Ngoài ra, với chuyên môn và năng lực của VinFast và Vingroup, chúng tôi tin tưởng rằng dự án sẽ được triển khai đúng kế hoạch, trừ khi bị tác động bởi các yếu tố khách quan nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi.
VOA: Có phải công ty vẫn đang chờ giấy phép từ Công binh Lục quân Hoa Kỳ được thiết kế để giảm thiểu thiệt hại đối với chất lượng nước và vùng đất ngập nước? Chúng có tác động gì đến khả năng bắt đầu sản xuất xe vào năm 2025 của công ty?
Madame Thủy: Giấy phép 401/404 của Công binh Lục quân Hoa Kỳ dành cho các giai đoạn sau này. Giờ đây, VinFast có thể tiếp tục với kế hoạch xây dựng Giai đoạn 1 được thiết kế đặc biệt để tránh mọi tác động đến vùng đất ngập nước.
Cục Chất lượng Môi trường (North Carolina) đã cấp cho VinFast Giấy Chứng nhận Khí thải, cho phép chúng tôi khởi công xây dựng giai đoạn 1 cơ sở sản xuất xe điện. Chúng tôi cũng đang hoàn tất thu thập thông tin để xin các giấy phép khác theo yêu cầu của Hạt (Chatham) và Thành phố (Moncure), bao gồm Giấy phép Xây dựng Nền móng, Giấy phép Thoát nước và Thoát nước mưa.
Đồng thời chúng tôi đang chuẩn bị cho những vấn đề khác như đấu thầu nhà thầu phụ. Việc xây dựng (nhà máy) có thể được bắt đầu ngay sau đó. Hiện tại, chúng tôi vẫn có kế hoạch bắt đầu sản xuất vào năm 2025.
VOA: Có thông tin được đưa ra về mối quan ngại của người dân địa phương đối với các tác động môi trường tiêu cực tiềm ẩn của nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast tại Hạt Chatham. Cơ quan Nước sạch cho North Carolina nói rằng VinFast “đã đệ trình một đề xuất sẽ phá hủy hàng nghìn mét dòng suối chảy qua Sông Haw và lấp vĩnh viễn hàng chục mẫu đất ngập nước tự nhiên.” VinFast đối phó với việc này như thế nào?
Madame Thủy: Tất cả các phương án giảm thiểu (tác động) có thể đang được xem xét. Tác động đến các dòng suối và vùng đất ngập nước trong khu đất của VinFast phần lớn đã tránh được nhờ cách bố trí và thiết kế cẩn thận của các cơ sở sản xuất và đặt chúng ở các khu vực cao của khu đất.
Các tác động duy nhất trong khu đất của VinFast chỉ giới hạn ở các giao cắt đường vuông góc cần thiết để cung cấp khả năng tiếp cận an toàn và hiệu quả trong Công trường và từ cơ sở sản xuất đến các công trình cải tạo đường.
Bên cạnh đó, tác động đến các dòng suối và vùng đất ngập nước chủ yếu liên quan đến việc cải thiện đường xá cho các khu vực xung quanh sẽ xảy ra bất kể công ty có được xây dựng ở đó hay không.
VOA: Bối cảnh thị trường xe điện ở Mỹ ngày càng cạnh tranh. Là nhà sản xuất ô tô Việt Nam đầu tiên tại thị trường cạnh tranh nhất thế giới, mục tiêu của công ty là gì?
Madame Thủy: Mục tiêu của VinFast là thâm nhập thành công vào những thị trường khó tính nhất, trở thành một trong những thương hiệu xe điện hàng đầu và góp phần thúc đẩy cuộc cách mạng xe điện trên toàn cầu.
Chúng tôi đang tích cực làm việc với nhiều đối tác dịch vụ để có khả năng mở rộng mạng lưới dịch vụ của mình tới hàng trăm địa điểm ở Hoa Kỳ.
VOA: Các hãng xe đối thủ như Tesla đang giảm giá để thu hút khách hàng mới. Làm thế nào để VinFast đối phó với việc giảm giá và theo kịp sự cạnh tranh ngày càng tăng?
Madame Thủy: Là một thương hiệu mới gia nhập thị trường, chúng tôi sẽ luôn cập nhật chính sách giá để đảm bảo tính cạnh tranh của sản phẩm, cùng với 3 giá trị cốt lõi “Sản phẩm tốt – Giá tốt – Chính sách hậu mãi ưu việt” để gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
Hiện tại, những khách hàng thuê VF 8 City Edition bắt đầu từ ngày 1 tháng 3 sẽ được hưởng mức giá thuê hấp dẫn bắt đầu từ 399 USD. Khách hàng của VinFirst sẽ được hưởng mức giá thuê đặc biệt cùng các quyền lợi khác.
VOA: VinFast xuất khẩu 999 xe điện sang Mỹ nhưng chậm giao hàng cho khách. Cùng với đó, VinFast cắt giảm hàng chục việc làm tại Mỹ và Canada, đồng thời sáp nhập các hoạt động này. Phát sinh chi phí cho việc này là bao nhiêu? VinFast có lường trước những thách thức này trong lần đầu tiên giao hàng bên ngoài Việt Nam không? Công ty có kế hoạch xuất thêm xe sang Mỹ?
Madame Thủy: Sự chậm trễ trong việc giao hàng là do một vài lý do.
Đầu tiên, lô hàng đến Mỹ trong kỳ nghỉ lễ và nó đã làm thay đổi lịch trình giao hàng. Thứ hai, chúng tôi cũng cố tình trì hoãn việc giao hàng để chờ giấy chứng nhận EPA (Cơ quan Bảo vệ Môi trường) cập nhật cho phạm vi pin của VF 8 City Edition (đã được cấp vào tháng 2 năm 2023, đạt 207 dặm cho mỗi lần sạc đầy – tăng so với giấy chứng nhận ban đầu). Thứ ba, chúng tôi cũng muốn tận dụng thời gian này để cập nhật phần mềm và hoàn thiện một số điều chỉnh nhỏ.
Việc chậm trễ làm phát sinh một số chi phí nhưng chúng tôi sẵn sàng chịu để đảm bảo sản phẩm khi đến tay khách hàng luôn trong tình trạng tốt nhất.
Về vấn đề sa thải nhân viên, VinFast đã hợp nhất VinFast Mỹ và VinFast Canada thành VinFast thành một đơn vị duy nhất, được gọi là VinFast Bắc Mỹ, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và hiệu quả tài chính của VinFast. Trong quá trình này, chắc chắn sẽ có sự điều chỉnh một số vị trí, tuy nhiên mọi quyền lợi của người lao động đều được đảm bảo theo quy định của pháp luật.
VinFast lường trước những thách thức khi thâm nhập thị trường quốc tế và đã xây dựng chiến lược phù hợp để giải quyết.
Về lô xe tiếp theo, lô xe EV thứ hai của VinFast gồm 1.879 xe tiêu chuẩn VF 8 xuất khẩu sang Bắc Mỹ đã rời cảng Hải Phòng vào ngày 16/4, dự kiến sau 20 ngày sẽ đến Mỹ. Lô hàng bao gồm 1.098 xe dành cho thị trường Mỹ.
VOA: Những người đặt trước xe ô tô VinFast đã bày tỏ sự tức giận và thất vọng khi VinFast cho biết lô hàng đầu tiên của ô tô VF 8 sẽ có dung lượng pin thấp hơn so với gì mà công ty đã quảng cáo trong tiếp thị. VinFast đã trả lời họ như thế nào?
Madame Thủy: Những chiếc xe VF 8 đầu tiên giao cho khách hàng Mỹ là phiên bản giới hạn được thiết kế và sản xuất dành cho những khách hàng có nhu cầu đi lại trong thành phố, sạc nhanh và tối ưu hóa chi phí sạc. VF 8 City Edition còn mang đến cho khách hàng tùy chọn nhận xe ngay và trải nghiệm chất lượng sản phẩm của VinFast. Trên thực tế, chúng tôi chưa ghi nhận bất kỳ phản hồi tiêu cực nào về phạm vi lái của VF 8 City Edition từ những khách hàng đã nhận xe.
Việc bổ sung VF 8 City Edition giúp VinFast rút ngắn thời gian tiếp cận thị trường, tiếp cận khách hàng sớm hơn và thuyết phục họ bằng trải nghiệm trực tiếp.
Những người đặt trước VF 8 của chúng tôi có thể chọn lấy phiên bản City Edition ngay lập tức hoặc tiếp tục đợi VF 8 Tiêu chuẩn.
VOA: VinFast hứa giảm giá 7.500 USD cho những khách hàng tiềm năng ở Mỹ sẵn sàng mua một chiếc xe điện đủ điều kiện hưởng ưu đãi thuế xe điện của Hoa Kỳ. Nhưng những khách hàng mua xe VF8 ở Mỹ nói với VOA rằng họ không được giảm giá. Tại sao vậy? Liệu VinFast có còn giảm giá mua hàng như đã cam kết?
Madame Thủy: Theo các điều khoản của Đạo luật (giảm lạm phát), hầu hết các loại xe điện hiện có trên thị trường Hoa Kỳ, bao gồm cả VinFast VF 8 và VF 9, sẽ không còn đủ điều kiện nhận khoản tín dụng thuế liên bang trị giá 7.500 USD. Tuy nhiên, VinFast đã đề nghị, nếu khách hàng chuyển đổi các đơn đặt hàng của họ thành một thỏa thuận ràng buộc không hoàn lại trước khi IRA (Đạo luật giảm lạm phát) được ký thành luật và khách hàng được IRS (Cơ quan Thuế vụ Hoa Kỳ) xác nhận đủ điều kiện nhận tín dụng thuế, thì VinFast sẽ cung cấp cho khách hàng một Chiết khấu giá mua 7.500 USD (hoặc chiết khấu tương tự) khi mua xe VinFast.
Những khách hàng không chuyển đổi đặt mua thành thỏa thuận ràng buộc trước thời hạn sẽ không đủ điều kiện nhận ưu đãi của VinFast.
VOA: Một số khách hàng đầu tiên sử dụng ô tô VinFast tại Mỹ nói với VOA rằng họ hài lòng với những gì nhận được. Tuy nhiên, một số người bày tỏ sự lo lắng và nghi ngờ về chất lượng cũng như độ bền của xe VinFast. Bà sẽ nói gì với họ?
Madame Thủy: Những băn khoăn, nghi ngờ của khách hàng về sản phẩm mới là điều dễ hiểu. Với triết lý lấy khách hàng làm trung tâm, chúng tôi luôn hướng đến tiêu chuẩn an toàn cao nhất cho các sản phẩm của mình. VF 8 City Edition đáp ứng đầy đủ các yêu cầu chứng nhận để được bán tại Mỹ. Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp dịch vụ hậu mãi vượt trội, chính sách bảo hành 10 năm – một trong những chính sách bảo hành tốt nhất thị trường nhằm mang đến sự an tâm cho khách hàng trong suốt quá trình sở hữu cả đời.
Diễn đàn